Μια Υπόσχεση (A Promise) - Κριτική ταινίας

Μαρίνα Βερλέκη - Αρθρογράφος19-05-2015

Σκηνοθέτης: Patrice Leconte
Σενάριο: Patrice Leconte, Jérôme Tonnerre, Stefan Zweig
Ηθοποιοί: Rebecca Hall, Richard Madden, Alan Rickman
Διάρκεια: 96’

Παρά την πλούσια παρουσίαση και το ρομαντισμό του, αυτό το δράμα εποχής χάνει μεγάλο μέρος της λάμψης και της γοητείας του στο σύγχρονο κινηματογραφικό τοπίο. Τέτοιου είδους ταινίες γενικότερα δεν είναι μεγάλες επιτυχίες του box office και η παραγωγή τους έχει υποβαθμιστεί αρκετά τα τελευταία χρόνια.

Το “A Promise”, σε σκηνοθεσία Patrice Leconte (“Monsieur Hire), βασίζεται στο μυθιστόρημα του Stefan Zweig "Ταξίδι στο Παρελθόν" - και αυτό το κλασσικό βιβλίο θα μπορούσε από μόνο του να στηρίξει μια ταινία που θα επανέφερε στη ζωή το είδος των δραμάτων εποχής, αλλά, δυστυχώς, η ταινία δεν το διαχειρίζεται σωστά.


Η ταινία έχει μια αρκετά συμβατική υπόθεση για να την αναλάβει ο -συνηθως απρόβλεπτος- Leconte. Στη Γερμανία λίγο πριν τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο ο διαβασμένος γραμματέας Friedrich Zeitz (Richard Madden) αναλαμβάνει να βοηθήσει στις εταιρικές υποθέσεις τον μεγιστάνα και ιδιοκτήτη εργοστασίων Hoffmeister (Alan Rickman) και αναλαμβάνει και χρέη δασκάλου για το μικρό γιο του. Κάπου εκεί ο Friedrich γνωρίζεται με τη σύζυγο του αφεντικού του, Lotte (Rebecca Hall), και η στιγμιαία έλξη τους δημιουργεί ηθικά προβλήματα και για τους δύο.

Η ερωτική σχέση έχει γίνει πλέον απαραίτητο προσάρτημα για κάθε ταινία εποχής και θα έχει δύο πιθανές καταλήξεις: Είτε οι εραστές θα καταφέρουν να ξεπεράσουν τα εμπόδια και θα ζήσουν ευτυχισμένοι, είτε η σχέση τους/ζωή τους θα καταλήξει σε τραγωδία που θα αντικατοπτρίζει και όλα τα δύσκολα κοινωνικά εμπόδια που δεν κατάφεραν τελικά να υπερβούν. Το “A Promise” επιχειρεί κάπως να φέρει και τις δύο αυτές καταλήξεις κάτω από τη στέγη του, αλλά δεν τα καταφέρνει με καμιά από τις δυο. Το κύριο πρόβλημα της ταινίας δεν είναι ότι ανήκει στη σφαίρα το κοστουμαρισμένων κλισέ, αλλά το γεγονός ότι έχει τεράστια έλλειψη σε πάθος και ένταση όσον αφορά στην ερωτική σχέση που παρουσιάζει, αποτυγχάνοντας έτσι να «κλειδώσει» τον θεατή. Ο Zeitz φαίνεται να φλερτάρει την Lotte, αλλά οι πράξεις του δεν φανερώνουν κάτι παραπάνω από σεξουαλική έλξη. Επίσης ο τρόπος που χειρίζεται την ταινία ο Leconte και το πώς αυτή είναι γυρισμένη, δεν αποτρέπει τον θεατή από το να καταλήξει στο προαναφερθέν συμπέρασμα.


Εάν αυτή λοιπόν η «αγάπη» του Zeitz δεν είναι αρκετά πιστευτή, της Lotte είναι ακόμα λιγότερο. Ενώ είναι κατανοητό ότι είναι ευτυχισμένη μαζί του και χαίρεται τις ώρες που περνάνε μαζί με το γιο της, δεν υπάρχει ποτέ οποιαδήποτε σημαντική ένδειξη ότι κάτι πάει στραβά με τον τρέχων γάμο της, προκειμένου να αναζητήσει συναισθηματικό διέξοδο αλλού. Αντιθέτως, η κατάσταση του γάμου της σπάνια αναπτύσσεται ή διερευνάται προκειμένου να μας δοθεί η πλήρης διάστασή της. Το πώς η Lotte αισθάνεται για την επικείμενη μοίρα του συζύγου της και την μοναξιά που θα ακολουθήσει αυτή δεν ερευνάται καν, κάτι που θα ήταν πολύ σοφό να ερευνηθεί και να τονιστεί η σπουδαιότητά του στους θεατές. Φυσικά και η ταινία μας κάνει να καταλάβουμε την ερωτική επιθυμία τoυ Zeitz, αλλά δεν υφίστανται αντίστοιχες εικόνες από τη σκοπιά της Lotte ώστε να πειστεί το κοινό ότι πρόκειται για τον έρωτα της ζωής της. Επιπλέον, αυτό είναι κάτι που δεν αποκαλύπτεται καν μέχρι να φτάσουμε στα 2/3 της ταινίας και να «ορκιστούν» ο ένας στον άλλο ότι θα αγαπιούνται παντοτινά, έστω κι αν βρίσκονται σε διαφορετικές ηπείρους.

Χωρίς να επιτυγχάνει πάντα, ο Leconte υπαινίσσεται τα ταραγμένα πάθη που υφίστανται οι χαρακτήρες της ταινίας, σε ανύποπτες στιγμές, πάνω από τσάι και χαλαρή κουβέντα. Η προσέγγισή του αυτή είναι πολύ λεπτή και πλάγια. Μόνο εκ των υστέρων μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε τη σημασία κάποιων χειρονομιών ή και μικρών φράσεων. Ωστόσο, καθ’ όλη τη διάρκεια της ταινίας o Leconte πασχίζει να βρει συνοχή και ρυθμό, ένα πρόβλημα που επιδεινώνεται από το βιαστικό χρόνο λειτουργίας του “A Promise”, ο οποίος και συμπιέζει κάποιες από τις πιο ενδιαφέρουσες κοινωνικοπολιτικές αποχρώσεις του μυθιστορήματος.


Οι ερμηνείες είναι άμεμπτες φυσικά. Ο Madden αναμιγνύει την αθωότητα και την αμηχανία με μια ελαφρώς επιθετική συμπεριφορά έκανε εκφράζοντας την καταπιεσμένη λαχτάρα του πολύ καλόγουστα. Η Hall είναι αξιοπρεπέστατη όπως πάντα, αν και δεν της δίνεται ποτέ η ευκαιρία να εκφράσει ολοκληρωμένα τα ολοένα αυξανόμενα συναισθήματά της για τον Zeitz. O Rickman ως Hoffmeister πηγαίνει από τη σοβαρότητα του χαρακτήρα του σε μια συγκρατημένη ζεστασιά και το υποστηρίζει απόλυτα.

Το “A Promise” είναι τελικά μια ταινία που δεν έχει κάτι καινούριο να προσφέρει στο είδος ή να το ανυψώσει όπως θα μπορούσε. Κι ενώ οι ερμηνείες είναι γερές, οι ηθοποιοί δεν δύνανται να κάνουν κάτι καλύτερο γι' αυτό το ασταθές μελόδραμα.