Γιάννης Σπανός, «Με ενοχλεί η ιδέα του έντεχνου, το τραγούδι είναι ένα»
25-10-2015
Πρωτεργάτης του νέου κύματος και δημιουργός συνθέσεων και μελωδιών που δε σταμάτησαν να συγκινούν, ο Γιάννης Σπανός αποτελεί έναν από τους σπουδαιότερους Έλληνες συνθέτες. Τη συνθετική του υπογραφή φέρουν μερικοί από τους σημαντικότερους δίσκους της ελληνικής μουσικής, κυρίως όμως δεκάδες τραγούδια που αγαπήθηκαν από τρεις και πλέον γενιές ακροατών.
Ποιους σταθμούς θα ξεχωρίζατε στη μακρά πορεία σας στο τραγούδι;
Το ξεκίνημα μου έγινε σε μικρή ηλικία από τη Γαλλία, όπου πήγα αμέσως μετά το Γυμνάσιο. Εκεί ξεκίνησα δειλά-δειλά σαν πιανίστας, αφού πέρασα από πολλές οντισιόν, γιατί ήθελα οπωσδήποτε να παραμείνω στο Παρίσι. Στη Γαλλία συνάντησα πολλούς σπουδαίους καλλιτέχνες και ποιητές που σημάδεψαν την πορεία μου όπως ο Louis Aragon. Και παρόλο που ήταν τόσο σπουδαίοι, ήταν συνάμα τόσο απλοί και ανθρώπινοι. Αυτό ίσως ήταν το κυριότερο που έμαθα από αυτούς. Να κρατώ χαμηλούς τόνους ως καλλτέχνης, διότι όποιος φωνάζει δεν σημαίνει πάντα ότι έχει και δίκιο. Στη Γαλλία έμεινα δεκαπέντε χρόνια όμως τα καλοκαίρια ερχόμουν πάντα στην Ελλάδα. Το ’62 ξεκίνησα ως συνθέτης στην εταιρία Λύρα (μαζί με τον Νότη Μαυρουδή) και εκεί βγάλαμε το πρώτο τραγούδι “Μια αγάπη για το Καλοκαίρι”. Τότε ξεκίνησε και αυτό που ονομάστηκε “Νέο Κύμα” στο Ελληνικό τραγούδι. Πρότεινα στη Λύρα, επηρεασμένος από τo κίνημα της Γαλλικής Nouvelle Vague (Νέο Κύμα) να δώσουμε αυτό τον όρο στα τραγούδια εκείνα. Και έτσι καθιερώθηκε το Νέο Κύμα το οποίο κράτησε μέχρι τη Δικτατορία. Αυτός ήταν άλλος ένας πολύ σημαντικός σταθμός, διότι δημιούργησα έναν δικό μου δρόμο, δεν ακολούθησα τα χνάρια ούτε του Χατζηδάκι, ούτε του Θεοδωράκη, ούτε του Ξαρχάκου, που ήδη ήταν καθιερωμένοι συνθέτες. Ετσι εμπιστεύθηκα τα πρώτα τραγούδια του νέου κύματος στη Καίτη Χωματά, την Πόπη Αστεριάδη κ.ά..
Είστε ο πρώτος συνθέτης που μελοποίησε τον Καββαδία και γενικότερα ασχοληθήκατε αρκετά με τη μελοποίηση. Τι ωθεί έναν μουσικό να μελοποιήσει ένα ποίημα;
Η αλήθεια είναι πως εκείνη την εποχή οι περισσότεροι μελοποιούσαν Ελύτη, Ρίτσο, Σεφέρη. Εγώ δεν ήθελα να μελοποιήσω όλο το έργο ενός ποιητή. Ηθελα να βγαίνει τραγούδι μέσα από κάθε ποίημα, ένα τραγούδι με ιστορία που έχει αρχή, μέση και τέλος. Στον Καββαδία, όπως π.χ στον “Ιδανικό και ανάξιο εραστή”, το ίδιο το ποίημα είναι μια μικρή ιστορία με αρχή, μέσο και τέλος. Αυτό είναι που με τράβηξε.
Εχετε πει πως «το να βγαίνει η μελωδία από μέσα σου, δεν μαθαίνεται σε κανέναν. Είναι έμφυτο ταλέντο. Μπορεί και να μην έχεις πάει σε ωδείο, αλλά να είσαι συνθέτης τραγουδιών και να μην ξέρεις να τα παίξεις ή να τα γράψεις». Υπάρχουν σήμερα νεότεροι δημιουργοί τους οποίους ξεχωρίζετε;
Και βέβαια υπάρχουν. Ο Σωκράτης Μάλαμας, ο Φοίβος Δεληβοριάς, ο Παντελής Θαλασσινός, οι Κατσιμιχαίοι παλιότερα κ.ά.. Υπάρχουν πολλά σκόρπια σημαντικά τραγούδια από αρκετούς καλούς νέους συνθέτες. Τα ταλέντα πάντα λάμπουν… Εχουμε ταλέντα και σήμερα.
Εχετε συνεργαστεί με μερικούς από τους πιο διακεκριμένους ερμηνευτές του ελληνικού τραγουδιού. Ξεχωρίζετε κάποιον/α για τον ιδιαίτερο τρόπο με τον οποίο προσέγγισε τις συνθέσεις σας;
Ναι, την Τάνια Τσανακλίδου και την Ελένη Δήμου κ.ά..
Το ζητούμενο είναι ακριβώς, να βγει η κρυμμένη ψυχή του κάθε τραγουδιστή, αυτό θέλω να αναδείξω, μια εντελώς καινούργια ερμηνεία.
Αλλά όταν οι τελευταίοι παρασύρονται σε εμπορικές επιτυχίες, αυτό το θαύμα της ερμηνείας κρύβεται. Εγώ το ψάχνω και το βρίσκω. Ξέρω να ψυχολογώ…
«Τα ραδιόφωνα παίζουν τραγούδια κατά παραγγελία» έχετε πει. Πιστεύετε πως το ραδιόφωνο έχει τη δύναμη σήμερα να “εκπαιδεύει” ακροατές;
Αυτό το “κατά παραγγελία” γίνεται τα τελευταία 15-20 χρόνια. Όμως το ραδιόφωνο δεν έχει πια τη δύναμη να εκπαιδεύσει το κοινό, όταν κατά παραγγελία ακούγονται playlist όλη την ημέρα.
Και δυστυχώς σήμερα δεν υπάρχει ελεύθερη ραδιοφωνία. Από την άλλη το διαδίκτυο έχει μπει πια οριστικά στην ζωή μας και δημιουργεί ένα καινούργιο είδος- ας πούμε- πολιτισμού.
Πώς είδατε τις εξελίξεις στην Κρατική Ραδιοφωνία και Τηλεόραση;
Καλά, εκεί ήταν κοινό μυστικό πως γινόταν “μεγάλο πάρτι”. Ολοι το ξέρανε. Αλλά οπωσδήποτε πρέπει να υπάρχει Κρατική Ραδιοφωνία και Τηλεόραση. Διότι είναι σημαντικός πυρήνας πολιτισμού. Το Αρχείο δε της ΕΡΤ είναι καταπληκτικό. Ολα αυτά πρέπει να δοθούν και να είναι ανοικτά προς τον κόσμο.
Υπάρχει κάτι που να σας ενοχλεί ή να σας στενοχωρεί στην ελληνική μουσική σκηνή σήμερα;
Η ιδέα του έντεχνου με ενοχλεί. Για μένα είναι ένας ψεύτικος όρος. Κάποιοι θέλουν να ξεχωρίσουν από τους υπόλοιπους. Στο έντεχνο μπορείς να λες ό,τι θέλεις και υπολογίζεις ότι κάνεις κουλτούρα. Όλα αυτά για μένα είναι ξένα πράγματα. Το τραγούδι είναι ένα. Δεν έχεις το δικαίωμα να επιβάλλεις την γνώμη σου σε μερίδα του κόσμου. Εγώ δεν το κάνω ποτέ. Ακούω τα πάντα. Ενα σκυλάδικο μπορεί να ξυπνήσει θαυμάσια αισθήματα σ’ ένα ζευγάρι, επειδή βρεθήκανε κάποτε μαζί -κι ας μείνει σκυλάδικο για τους άλλους. Γι’ αυτό δεν πρέπει να κατηγορούμε τίποτα. Οτιδήποτε τραγουδά ο κόσμος μετά από χρόνια, αξίζει να το τραγουδά.
Υπάρχουν πόλεις και χώρες που χαρακτηρίζονται ως bike friendly με ξεκάθαρη πολιτική προώθησης της χρήσης ποδηλάτου στις μετακινήσεις, με ανεπτυγμένο οδικό δίκτυο, με ειδικές σημάνσεις για τα ποδήλατα καθώς και χώρους στάθμευσης. Το Άμστερνταμ αποτελεί το κατεξοχήν παράδειγμα ποδηλατούπολης...
Το περιοδικό δρόμου «Σχεδία», με έδρα την Αθήνα, είναι η βασική δράση της μη κυβερνητικής οργάνωσης Διογένης που ιδρύθηκε το 2010 και χρηματοδοτήθηκε από το ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Στόχος αυτής της μη κερδοσκοπικής εταιρίας, είναι η υποστήριξη της προσπάθειας των αστέγων αλλά και άλλων κοινωνικά αποκλεισμένων συνανθρώπων μας...
Στην Ιταλία του μεσοπολέμου μια γυναίκα πίνει δηλητήριο γιατί ο αγαπημένος της παντρεύεται κάποια άλλη. Ένας συγγραφέας συγκινείται από την ιστορία της και την παίρνει κοντά του. Ποια είναι όμως πραγματικά αυτή η γυναίκα; Ένα αθώο θύμα; Μια επικίνδυνη δολοφόνος; Μια παθολογική ψεύτρα; Ποιο είναι το μυστικό που θέλει απεγνωσμένα να κρατήσει κρυφό;...
Η Αγία Παρασκευή είναι μια περιοχή στο Βόρειο Τομέα Αθηνών –όχι πολύ μακριά από το κέντρο- με πάρα πολλές επιλογές. Είναι μία ήσυχη περιοχή, χωρίς να ακούτε τους απόηχους και τις φασαρίες του κέντρου. Οτιδήποτε αναζητείτε μπορείτε να το έχετε μέσα σε πολύ σύντομο διάστημα. Αν επιθυμείτε φαγητό, είτε πρόχειρο είτε πιο καλό, δεν έχετε παρά...
Θ' αρχίσω με το κλασικό επαναλαμβανόμενο κλισέ, τι να πρωτογράψεις για αυτήν τη μαγική κατ' εμέ πόλη. Για το απίστευτο κλίμα της, την υγρασία που φτάνει στα ουράνια κατά τη διάρκεια του χειμώνα και σου τρυπάει μέχρι και την ψυχή αν αποφασίσεις να κατέβεις μια βολτίτσα στην παραλία ή σε κανένα από τα χιλιάδες καφέ στα περίχωρά της, για τους...
Το Πειραϊκό Φωνητικό Σύνολο Libro Coro σας ενημερώνει πως διοργανώνει ακροάσεις για νέα μέλη προκειμένου να στελεχώσει την καινούργια του παραγωγή.
Για συμμετοχή στις ακροάσεις μπορείτε να στείλετε σύντομο βιογραφικό όπως και στοιχεία επικοινωνίας στην ηλεκτρονική διεύθυνση etp.entropia@gmail.com. έως και την Παρασκευή 27 Οκτωβρίου.
...
Η παράσταση είναι βασισμένη στο εφηβικό βιβλίο Το καπλάνι της βιτρίνας της Άλκης Ζέη. Μία παράσταση για όλη την οικογένεια που θα κάνει κυρίως τους νεαρούς θεατές να προβληματιστούν σχετικά με πολιτικά ζητήματα αλλά και την αξία της οικογένειας. Η παράσταση είναι αντάξια του κλασικού πλέον μυθιστορήματος καθώς οι ερμηνείες, τα σκηνικά, η μουσική είναι όλα ...
Το Ελληνικό Κέντρο Φωτογραφίας στο πλαίσιο του εμπλουτισμένου και
διευρυμένου εκπαιδευτικού του προγράμματος, ανακοινώνει τη διοργάνωση
των νέων κύκλων εργαστηρίων Δημιουργικής Φωτογραφίας.
Το πρόγραμμα των εργαστηρίων αποτελείται από δύο διαφορετικούς
κύκλους. Κάθε κύκλος αναπτύσσεται σε 16 τετράωρες συναντήσεις και
θέτει στο επίκεντρο...
Πολλά αρχαία θρησκευτικά έθιμα επιβιώνουν περίτρανα και πανηγυρικά στο εορταστικό χριστιανικό μας Δεκέμβρη κι Ιανουάριο, παρά το γεγονός ότι έχουν κατακριθεί ως παγανιστικά και ειδωλολατρικά.
Είναι χαρακτηριστικό πάντως ότι το εορταστικό στίγμα δεν δίνει βέβαια η γέννηση του Θεανθρώπου σε μια μικρή αρχαία ιουδαϊκή πόλη, την Βηθλεέμ (οι νέες γενιές ούτ...
Η διαχείριση των αποβλήτων είναι ένα θέμα που μας επηρεάζει όλους. Σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας, η ετήσια παραγωγή αποβλήτων θα αυξηθεί από 2,01 δισ. τόνους το 2016 σε 3,40 δισ. τόνους το 2050....
Περιτριγυρισμένο από τους Ουαλικούς λόφους, κοντά στο Pembrokeshire National Park βρίσκεται το μικρό οικοχωριό Tir Y Gafel. Από το Μάρτιο του 2010, όλοι οι κάτοικοι ζουν από τη γη, η οποία χωρίζεται σε εννέα μικρές οικολογικές εκμεταλλεύσεις, κάθε μία από τις οποίες λειτουργεί και ανεξάρτητα από την άλλη....
Τρεις εξωπλανήτες που δυνητικά θα μπορούσαν να φιλοξενούν ζωή ανακάλυψε μια διεθνής ομάδα αστρονόμων.
Οι πλανήτες κινούνται γύρω από το μικρό πολύ ψυχρό άστρο Trappist-1, που έχει μέγεθος λίγο μεγαλύτερο του Δία και περίπου το ένα όγδοο του Ήλιου μας. Οι εξωπλανήτες βρίσκονται σε απόσταση 39 έως 40 έτη φωτός από τη Γη....
Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ) αφορά στην άνοδο των στομαχικών υγρών στον οισοφάγο κατά τη διάρκεια του φαγητού ή μετά από αυτό και επειδή τα υγρά αυτά είναι όξινα, δημιουργούν το αίσθημα του καψίματος ή/ και της ξινής επίγευσης. Εμφανίζονται επίσης μετά την (υπερ)κατανάλωση αλκοολούχων ποτών ή ακόμα και στη διάρκεια του ύπνου και την κατάκλιση, ενώ μ...
Η δημιουργία είναι δύσκολη, αν ήταν εύκολη δεν θα την ξεκινούσε ο Θεός δημιουργώντας το σύμπαν. Αν δεν πιστεύει κάποιος στον Θεό ας γράψουμε πως δεν θα την ξεκινούσε ο πίθηκος που εξελίχθηκε στο πράγμα που σήμερα είμαστε δημιουργώντας την ανθρωπότητα. ...
Μήπως για να προκύψει τέλμα μιας κατάστασης έχει προηγηθεί τέλμα κάποιας άλλης; Μήπως είναι άλλο το να είσαι ετοιμόλογος, θρασύς ή θαρραλέος όπου και όταν χρειαστεί και άλλο το να δηλητηριάζεις την σκέψη του άλλου με ευχαρίστηση; Μήπως δεν έχεις σκεφτεί τι θα προκαλέσουν τα απερίσκεπτα σχόλιά σου; Ή ακόμα χειρότερα μήπως τελικά έχεις σκεφτεί τι θα προκαλέσουν και για αυτό τα λες με τέτοια άνεση;...
Τα βιβλία επικίνδυνα καίγονται, αφού όπως είχε πει σχεδόν προφητικά ο ποιητής Χάινριχ Χάιντε έναν αιώνα πριν: «Όπου καίνε βιβλία, σύντομα θα κάψουν και ανθρώπους»!
Τη νύχτα της της 10ης Μαΐου 1933, καθηγητές πανεπιστημίων, φοιτητές καθώς και άλλοι διαπρεπείς πολίτες του γερμανικού κράτους αποζητούσαν διακαώς την πυρά.
Το ολοκαύτωμα των «ακατάλληλων ανα...
Το καλοκαίρι έφτασε και η θερμοκρασία έχει ήδη αρχίσει να ανεβαίνει. Τι καλύτερο λοιπόν από το να απολαύσετε τον καφέ σας στη βεράντα του σπιτιού σας. Το μεράκι και η φαντασία έχουν τον πρώτο λόγο. Αν υπάρχει ο κατάλληλος χώρος και καλή διάθεση μπορείτε κάνοντας τις απαραίτητες αλλαγές και προσθήκες να ανανεώσετε το μπαλκόνι σας και να το μετατρέψετε σε έναν...
Όταν έχεις παιδιά, έχεις και πολλά παιχνίδια. Αυτά τα παιχνίδια μάλιστα τις περισσότερες ώρες της ημέρας βρίσκονται σκορπισμένα παντού στο σπίτι, με αποτέλεσμα να επικρατεί ένα γενικό χάος. Κι όταν τελειώνει το παιχνίδι; ...
