Η ευθύνη των γονιών στην αναπτυξιακή πορεία του παιδιού

Μαρία Τσαγγάρη, φιλόλογος27-02-2019

«Κάθετι που κάνουν οι γονείς, καθώς και η σχέση που δημιουργούν σταδιακά με το παιδί τους έχει αντίκτυπο στο παιδί- στη συμπεριφορά του, στη μαθησιακή του πορεία στην εικόνα που έχει για τον κόσμο».

Το παιδί πολλές φορές παρομοιάζεται με ένα σπόρο. Το παιδί όπως και ο σπόρος χρειάζονται το κατάλληλο περιβάλλον για να αναπτυχθούν σωστά. Αν για παράδειγμα ποτίσεις υπερβολικά τον σπόρο ή τον παραμελήσεις για μέρες θα διαπιστώσεις ότι η αναπτυξιακή του πορεία θα είναι άκρως απογοητευτική, αν όμως το φροντίσεις όπως του αναλογεί θα δεις εντυπωσιακά αποτελέσματα. Έτσι, και το παιδί χρειάζεται την κατάλληλη φροντίδα και το ιδανικό περιβάλλον για να έχει μια ποιοτική πορεία ανάπτυξης, αλλιώς μια λάθος αντιμετώπιση ίσως επιφέρει πολλά προβλήματα στο παρόν αλλά και το μέλλον του παιδιού. Οι γονείς, λοιπόν, με τις ενέργειες τους συμβάλλουν αποφασιστικά στην ανάπτυξη και στην εκπαίδευση των παιδιών τους.

Η επίγνωση ωστόσο της μεγάλης αυτής προσωπικής ευθύνης, σύμφωνα με τον καθηγητή Φθενάκη, καθώς και κάποιες απαιτήσεις που ενδέχεται να προβάλλουν ορισμένοι εξωγενείς παράγοντες, μπορούν να δημιουργήσουν ανασφάλεια στους γονείς. Σήμερα οι νέοι γονείς, ακόμα και για παιδιά πολύ μικρής ηλικίας, έχουν πληθώρα επιλογών στη διάθεση τους ώστε να «δρομολογήσουν το μέλλον» των παιδιών τους μέσω κάποιων εξωτερικών δραστηριοτήτων. Οι επιλογές αυτές αυξάνονται όταν το σχολείο ξεκινά κτλ κτλ. Στο βιβλίο «Η οικογένεια ως χώρος μάθησης», ο καθηγητής Φθενάκης, τονίζει πως δεν είναι όλες τους χρήσιμες, ούτε κι έχουν όλες νόημα- κάθε παιδί έχει διαφορετικά ενδιαφέροντα και ταλέντα, αλλά και διαφορετικές ανάγκες. Αυτό που έχει σημασία είναι η σχέση και η επαφή που οικοδομείται με το παιδί από τα πρώτα χρόνια της ζωής του.

Η σχέση μεταξύ των γονέων και του παιδιού είναι πολύ σημαντική γιατί όταν το παιδί νιώθει ότι περιβάλλεται από ασφάλεια, κατανόηση, αγάπη, αποδοχή και εκτίμηση μπορεί να ανακαλύψει τον κόσμο γύρω του και η εκπαιδευτική διαδικασία να γίνει ευκολότερη. Αξιοσημείωτο δε είναι το γεγονός ότι η μάθηση προκύπτει και από την καθημερινότητα μιας οικογένειας, από ποια στάση επιλέγουν οι ενήλικες να κρατήσουν απέναντι στα παιδιά τους, ποια άποψη έχουν για αυτά, πως την εκφράζουν αλλά και ποια παιδαγωγική διαδικασία ακολουθούν. Η ποιότητα της σχέσης αυτής λοιπόν, δεν είναι αμελητέα γιατί οι επιπτώσεις της επιδρούν στη συνολική ανάπτυξη του παιδιού και δεν πρέπει να την προσπερνάμε σε καμιά περίπτωση.

Ποιος όμως φέρει την ευθύνη για αυτήν τη σχέση ασφάλειας και εμπιστοσύνης μεταξύ γονέων και παιδιού; «Ο οικογενειακός θεραπευτής Γεσπέρ Γιουλ θεωρεί καθήκον των γονέων να αναλάβουν την ευθύνη της οικοδόμησης και της διατήρησης μιας σχέσης ασφάλειας και εμπιστοσύνης μεταξύ των ιδίων και του παιδιού. Σε σχέσεις στις οποίες η εξουσία είναι άνισα κατανεμημένη, το άτομο που διαθέτει περισσότερη δύναμη φέρει πάντοτε και τη μεγαλύτερη ευθύνη για την ποιότητα της σχέσης. Τα παιδιά είναι ασφαλώς σε θέση να εκφράσουν τη γνώμη τους, καθώς και τυχόν προτάσεις κι επιθυμίες για τη διαμόρφωση των σχέσεων, και πρέπει κιόλας να το κάνουν. Η ευθύνη όμως, εξαιτίας της υφιστάμενης κατανομής εξουσίας, της προχωρημένης εμπειρίας και της καλύτερης εποπτείας, ανήκει στους γονείς». (παράθεμα από το βιβλίο «Η οικογένεια ως χώρος παιδείας» από τις εκδόσεις Πατάκη)

Μέσω της καθημερινής επαφής και αλληλεπίδρασης, συνειδητά ή ασυνείδητα τα παιδιά μπορούν να αναπτύξουν ικανότητες και να εφοδιαστούν με αξίες, οι οποίες είναι σημαντικές όχι μόνο στο οικογενειακό πλαίσιο αλλά μετέπειτα στο σχολείο και στη ζωή. Γι' αυτό αν η μάθηση συσχετιστεί με θετικά συναισθήματα, τα παιδιά θα αποκτήσουν κίνητρο να αντιμετωπίζουν νέες προκλήσεις, με αυτοπεποίθηση και προσήλωση στο στόχο τους. Η επικοινωνία, η συνεργασία και η αμοιβαία εκτίμηση λειτουργούν ως φάροι σε μια σχέση καθοριστικής σημασίας για τον άνθρωπο.

Πηγή: www.xronos.gr