Η κατάθλιψη ίσως είναι ο τρόπος του εγκεφάλου να μας πει ότι πρέπει να λύσουμε ένα πρόβλημα
23-08-2018
Η ιδέα ότι η κατάθλιψη μπορεί να είναι μια βιολογική προσαρμογή, παρά μια ψυχική διαταραχή, είναι μία συγκλονιστική εξελικτική προσέγγιση.
Κάθε στιγμή, περίπου το 5% του πληθυσμού των ανεπτυγμένων χωρών, αναφέρει ένα μέτριας ή μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο. Η μείζων καταθλιπτική διαταραχή είναι τόσο συνηθισμένη που εκτιμάται ότι ένας στους έξι ανθρώπους, θα τη βιώσει σε κάποιο σημείο της ζωής του.
Ο επιπολασμός της κατάθλιψης παρουσιάζει επίσης οικονομικά προβλήματα. Είναι μία από τις πιο κοινές αιτίες δυσλειτουργικότητας και αναπηρίας, έχει επιπτώσεις στο χώρο εργασίας και είναι υπεύθυνη για ένα πλήθος δαπανών που σχετίζονται με την αυτοκτονία. Το οικονομικό βάρος της κατάθλιψης μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, για παράδειγμα, εκτιμάται ότι ανήλθε σε 210,5 δισ. δολάρια το 2010.
Γιατί λοιπόν μια τέτοια εξουθενωτική κατάσταση επηρεάζει τόσους πολλούς ανθρώπους;
Η παραδοσιακή αντίληψη είναι ότι η κατάθλιψη είναι μια κατάρρευση του τρόπου που τα πράγματα υποτίθεται ότι δουλεύουν στον εγκέφαλο μας, όπως χημικές ανισορροπίες που μπορούν να αποκατασταθούν μέσω ενός συνδυασμού φαρμάκων και μεταβολών συμπεριφοράς.
Αλλά υπάρχει και η θεωρία που υποστηρίζει ότι αντί η κατάθλιψη να είναι καθαρά μια διαταραχή, μπορεί να είναι μια συγκεκριμένη στρατηγική συμπεριφοράς που έχουμε εξελίξει, δηλαδή μια βιολογική προσαρμογή που εξυπηρετεί έναν σκοπό. Αυτός ο σκοπός μπορεί να είναι ότι πρέπει να σταματήσουμε ότι κάνουμε, για να κατανοήσουμε και να αντιμετωπίσουμε ένα σημαντικό πρόβλημα.
Οι Άντριους και Τόμσον επεξεργάστηκαν πρώτοι την ιδέα αυτή, που ονομάζεται «υπόθεση αναλυτικού μηρυκασμού», σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στο Psychological Review το 2009.
Η βασική ιδέα είναι ότι αυτό που θεωρούμε σαν διαταραχή, στην πραγματικότητα είναι ένας τρόπος που ο εγκέφαλός μας αναλύει και υπερναλύει ένα πρόβλημα, με την ελπίδα να βρεθεί ένας τρόπος αντιμετώπισης του.
Οι ερευνητές προτείνουν ότι ένα δύσκολο ή περίπλοκο πρόβλημα, προκαλεί μια «καταθλιπτική» αντίδραση σε μερικούς ανθρώπους που τους βάζει σε ένα είδος αναλυτικής λειτουργίας.
Με την κατάθλιψη υπάρχει μια αύξηση στον μηρυκασμό, στην εμμονή για την πηγή του πόνου, μαζί με αυξημένη αναλυτική δραστηριότητα στον εγκέφαλο και τον ύπνο REM, που βοηθά στην επεξεργασία της μνήμης. Ένα σημαντικό σύμπτωμα της κατάθλιψης είναι η ανηδονία, η αδυναμία δηλαδή να απολαύσετε τις συνήθεις δραστηριότητες. Σύμφωνα με αυτή την προσέγγιση, αυτά τα πράγματα θα μπορούσαν να διαταράξουν αυτή τη φάση «επεξεργασίας».
Αυτή η υπόθεση θα μπορούσε να εξηγήσει το γεγονός ότι τα περισσότερα καταθλιπτικά επεισόδια συμβαίνουν μετά από ένα σημαντικό γεγονός στη ζωή μας, όπως ο θάνατος ή το τέλος μιας σχέσης.
Οι Άντριους και Τόμσον στο άρθρο τους, υποδεικνύουν ακόμη ότι η ιδέα αυτή θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί η κατάθλιψη και το άγχος έχουν συννοσηρότητα.
Υποθέτουμε ότι η κατάθλιψη και το άγχος συχνά συνυπάρχουν επειδή ορισμένα προβλήματα απαιτούν τόσο την ανάλυση (προωθούμενη από καταθλιπτική επίδραση) όσο και την επαγρύπνηση (προωθούμενη από το άγχος), έγραψαν στο άρθρο τους. Η ανάλυση επιτρέπει σε κάποιον να κατανοήσει τον παράγοντα υποκίνησης. Η επαγρύπνηση είναι ένας τρόπος να προσπαθήσουμε να την εμποδίσουμε από το να ξανασυμβεί.
Οι συνέπειες για τη θεραπεία
Όσο συναρπαστικές και να είναι οι εξελικτικές εξηγήσεις, είναι δύσκολο να αποδειχθεί ότι είναι σωστές, ειδικά αν δεν έχουν ακόμη ενισχυθεί από άλλες έρευνες.
Η ιδέα ότι η κατάθλιψη μπορεί να είναι μια βιολογική προσαρμογή, παρά μια διανοητική διαταραχή δεν έχει ακόμη τη συναίνεση της κοινότητας της ψυχικής υγείας. Και ακόμα κι αν η υπόθεση είναι σωστή, είναι πιθανόν ελλιπής και δεν εξηγεί όλες τις πτυχές της κατάθλιψης.
Τα πολύπλοκα προβλήματα συνήθως έχουν διάφορες αιτίες. Περίπου το 20% των περιπτώσεων κατάθλιψης δεν ακολουθούνται μετά από ένα σημαντικό συμβάν ζωής, μπορεί να υπάρχει κάποια αιτία στο παρελθόν, αλλά δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα. Γνωρίζουμε επίσης ότι η γενετική μπορεί να παίξει κάποιο ρόλο στην ευαισθησία ενός ατόμου στην κατάθλιψη. Όπως επισημαίνουν οι Άντριους και Τόμσον, υπάρχουν διάφοροι τύποι κατάθλιψης, μερικοί από τους οποίους μπορεί να έχουν διαφορετικές αιτίες. Λένε επίσης ότι υπάρχουν εναλλακτικές εξελικτικές εξηγήσεις που θα μπορούσαν να συνυπάρχουν με την υπόθεσή τους.
Αν όμως η υπόθεση του αναλυτικού μηρυκασμού θα μπορούσε να επικυρωθεί περαιτέρω, θα μπορούσε να έχει σοβαρές επιπτώσεις για το πώς αντιμετωπίζουμε αυτό το είδος ψυχικής ασθένειας στο μέλλον.
Σε αυτή την περίπτωση, η προσέγγιση για τη θεραπεία της κατάθλιψης θα μπορούσε να αλλάξει για να αντιμετωπίζει περισσότερο την υποκείμενη αιτία παρά να θεραπεύει μόνο τα συμπτώματα. Ένας ανθρωπολόγος είπε ότι εάν η θεωρία είναι σωστή, η αντιμετώπιση της κατάθλιψης με αντικαταθλιπτικά φάρμακα, μπορεί να είναι σαν να θεραπεύεις ένα σπασμένο οστό με παυσίπονα αντί να παρέχονται και παυσίπονα και ένας γύψος για να βοηθήσουν να επουλωθεί το σπάσιμο. Με αυτή τη λογική, η ψυχοθεραπεία θα ήταν ένα σημαντικό μέρος της θεραπείας, καθώς μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να καταλάβουν καλύτερα και να αντιμετωπίσουν αυτό που θα μπορούσε να είχε προκάλεσει τα καταθλιπτικά επεισόδια τους.
Τα παραδοσιακά αντικαταθλιπτικά φάρμακα είναι πολύ αποτελεσματικά, ακόμη και ζωτικής σημασίας, για μερικούς. Αλλά αυτές οι προσεγγίσεις δεν λειτουργούν μακροπρόθεσμα για όλους, γι’ αυτό και οι ερευνητές διερευνούν κάθε είδους διαφορετικές θεραπείες.
Ακόμη και αν διαπιστωθεί ότι η κατάθλιψη είναι ένα είδος εξελικτικού «εργαλείου» ή προσαρμογής, δεν θα βοηθούσε αναγκαστικά τους ανθρώπους να λύσουν το πρόβλημα που την προκάλεσε. Όμως, νέες θεωρητικές προσεγγίσεις για τη θεραπεία της κατάθλιψης, μπορεί να μας βοηθήσουν να σκεφτούμε νέες ή καλύτερες μορφές θεραπείας, κάτι που είναι πάντα ευπρόσδεκτο.
Η επιταγή του μένουμε σπίτι έχει να εξαργυρώσει πολλές μορφές της καθημερινότητάς μας. Πρώτα πρώτα να μας κάνει περισσότερο σκεπτόμενους. Για τον εαυτό μας, δημιουργώντας ηθικές και φιλοσοφικές αναζητήσεις. Έχουμε τον χρόνο να ρωτήσουμε τον εαυτό μας και να πάρουμε απαντήσεις σε καίρια ερωτήματα για την πορεία της ζωής μας, τον απολογισμό μας και να κάνουμε εικασίες για το τι μέλλει γενέσθαι. Επ...
Υπάρχουν φορές που δεν μας έρχονται οι λέξεις που θέλουμε στο μυαλό μας, οι ιδέες έρχονται με ταχύτητα φωτός και μας φαίνεται πως από στιγμή σε στιγμή το μυαλό μας θα εκραγεί. Σε αυτή την περίπτωση θα σας βοηθήσουν οι συμβουλές της Βικτορίας Ναζαρέβιτς. Το μόνο που πρέπει να κάνετε είναι να πάρετε στα χέρια σας ένα μολύβι, ένα χαρτί και να αρχίσετε να ζωγραφίζετε. Δεν έχει σημασία πως θα ζωγραφίσε...
Σίγουρα όλοι τους έχουμε δει στο δρόμο, σε λεωφορεία και τραμ, σε πάρκα και πεζοδρόμια, να επαιτούν και να ζητούν το ελάχιστο που μπορούμε να τους δώσουμε, σίγουρα όταν ήμασταν πιτσιρίκια νιώσαμε το φόβο και την αγωνία στη φωνή του μπαμπά ή της μαμάς και το δυνατό τράβηγμα στο χέρι μας καθώς μας οδηγούσε στον απέναντι δρόμο, στην ασφάλεια μακριά από τον περίεργο βρώμικο τύπο που ζητιανεύει...
«ΠΩΣ ΕΞΗΓΟΥΜΕ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΑΣ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ, ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΕΝΟΣ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ»
Παναγοπουλου
Προσωπικη αναπτυξη
Σε πρώτο επίπεδο, το πώς και το πότε θα μιλήσουμε στα παιδιά για το θάνατο εξαρτάται από την ηλικία τους, το γνωστικό τους επίπεδο - ανάπτυξη και τις υπάρχουσες εμπειρίες τους. Σύμφωνα με τον Piaget o βαθμός προσκόλλησης που παρουσιάζει ένα παιδί, σε συνδυασμό με τον εγωκεντρισμό του, ...
Κάπου πίσω από το ουράνιο τόξο υπάρχει κάτι το ανορθόδοξο, υπάρχει ένας κόσμος άλλος που επικίνδυνα ομοιάζει με αυτόν που ζούμε.
Κάπου πίσω από αυτή τη χρωματική πανδαισία υπάρχει κι ένας άλλος εαυτός μας ίσως, ίσως να είναι και καλύτερος άνθρωπος από εμάς, ίσως να είναι αυτό που θα θέλαμε να γίνουμε και δεν το καταφέραμε αλλά ίσως και να είναι αυτό που σιχαινόμαστε περισσότερο. ...
Ήμουν σίγουρη ότι τις επόμενες εβδομάδες θα σου έγραφα μόνο για χαρούμενα θέματα τα οποία σχετίζονται με τα Χριστούγεννα κι όλο αυτό το κλίμα αγάπης που επικρατεί αυτές τις μέρες. «Αγάπης» είπα, ε; Μάλλον ήμουν αφελής μέχρι που έπεσα τυχαία στο παραπάνω βίντεο: πρωταγωνιστής είναι o Keaton, ένας μαθητής από την Αμερική, ο οποίος ανοιχτά καταγγέλλει τον σχολικό εκφοβισμό που δέχεται....
«Είναι εύκολο να γίνεις γονιός, αλλά είναι δύσκολο να είσαι γονιός».
Σ’ αυτή τη φράση ο Βίλχελμ Μπους εσωκλείει σύντομα και περιεκτικά τη δυσκολία – κι ο,τι αυτή προϋποθέτει ή συνεπάγεται- του να είναι κανείς όχι τέλειος, αλλά ένας αρκούντως καλός γονιός. Εξάλλου τέλειοι γονείς δεν υπάρχουν, όπως δεν υπάρχουν και τέλεια παιδιά, κι αυτό είναι κάτι, που χρειάζεται να κρατάμε καλά στο νου μας.
...
Η διαφορά του χαίρομαι να προσφέρω από του επιτρέπω να χρησιμοποιηθώ.
Εντάξει και τι άλλαξε;
Πρόσθεσες άλλον έναν στο δισάκι σου. Το φόρτωσες στην πλάτη και πορεύεσαι. Τουλάχιστον αντέχεις το βάρος. Τουλάχιστον δεν βλέπεις το φόρτωμα.
Το νιώθεις κάθε που κάνεις ένα βήμα παραπέρα. Στην αρχή δυσκολεύεσαι, μετά συνηθίζεις. Έτσι λες στον εαυτό σου κάθε φορά που λυγίζεις....
Οι πεποιθήσεις μας δημιουργούν την πραγματικότητά μας. Μερικές πεποιθήσεις μπορεί να είναι «θα με εκμεταλλευτούν», «οι σχέσεις είναι προβλήματα», «δεν μπορεί κανείς να με αγαπήσει», «δεν αξίζω». ...
Βαγόνια από το Μετρό της Νέας Υόρκης θα ήταν το τελευταίο πράγμα που θα περίμενε να συναντήσει κάποιος στις αχανείς υδάτινες εκτάσεις του Ατλαντικού Ωκεανού.
Και όμως, κατά μήκος της Ανατολικής Ακτής των ΗΠΑ, από το Ντέλαγουερ ως τη Νότια Καρολίνα, ένα υποθαλάσσιο δίκτυο τέτοιων βαγονιών έχει μετατραπεί σε κατοικία για εκατομμύρια ψάρια.
Οι φωτογραφίες...
Σύμφωνα με ορισμένους ερευνητές η παράδοση να στολίζονται δέντρα ή κομμάτια δέντρων υπήρχε σε όλες τις θρησκείες από την αρχαιότητα. Στη χριστιανική θρησκεία τον 4ο αιώνα καθιερώθηκε η 25η Δεκεμβρίου ως ημέρα εορτασμού της Γέννησης του Χριστού και τον 8ο αιώνα στολίστηκε το πρώτο χριστουγεννιάτικο δέντρο που ήταν έλατο...
Οι φούρνοι μικροκυμάτων μπορεί να είναι βολικοί για όσους δεν έχουν πολύ χρόνο να αφιερώσουν στην κουζίνα, αλλά επιβαρύνουν το περιβάλλον και επιδεινώνουν την κλιματική αλλαγή σχεδόν όσο και τα αυτοκίνητα. Αυτό αποκαλύπτει μια νέα ευρωπαϊκή επιστημονικ...
Καθώς πλησιάζουν οι μέρες των εξετάσεων, μαθητές και γονείς εντείνουν τις προσπάθειές τους για την επιτυχία. Σε αυτήν την διαδρομή υπάρχουν πολλοί σύμμαχοι και άλλοι τόσοι ανταγωνιστές. Ένας μεγάλος σύμμαχός είναι η ισορροπημένη διατροφή, η οποία παρέχει στο σώμα τα κατάλληλα θρεπτικά συστατικά που προάγουν την καλή λειτουργία του οργανισμού μέσω των κατάλλη...
Όταν ξεκίνησε να εμφανίζεται το internet, μια εξωγήινη τεχνολογική ανακάλυψη κατά τους περισσότερους υπερήλικες του τότε, οι περισσότεροι πιστέψαμε ότι η δικτατορία της ηλιθιότητας έπεσε.
Κι όμως, τόσα χρόνια μετά, με τη δύναμη του internet να έχει πλέον γιγαντωθεί, βλέπουμε ότι η δικτατορία η συγκεκριμένη υπάρχει. Υπάρχει και θα συνεχίσει να υπάρχει.
...
Σήμερα ξεκινά μια καινούργια μέρα γεμάτη με νέες δυνατότητες, γι’ αυτό λοιπόν να θυμάστε:
1. Το να αισθάνεστε κολλημένοι αποτελεί συναίσθημα, όχι γεγονός. Όταν μας συμβαίνει κάτι τέτοιο, συνήθως η πρώτη μας αντίδραση είναι να βρούμε κάποιον ή κάτι για να ρίξουμε το φταίξιμο. Στην πραγματικότητα, οφείλουμε να εξετάσουμε το πώς νιώθουμε, τι σκεφτόμαστε και πώς σκοπεύουμε...
Ένα βιβλίο που σου δημιουργεί έντονα συναισθήματα καθώς η ταύτιση με τους χαρακτήρες είναι πολύ εύκολη αφού η πλοκή διαδραματίζεται στην Αθήνα του σήμερα αλλά κυρίως λόγω της πολύ καλής σκιαγράφησής τους από τη συγγραφέα.
...
Ένας πρώην σταρ του σινεμά, ο οποίος είχε υποδυθεί έναν ήρωα κόμικς, βρίσκεται αντιμέτωπος σε μια εσωτερική διαμάχη με το Εγώ του αντιμετωπίζοντας καλλιτεχνικά και προσωπικά προβλήματα στην προσπάθειά του να ανεβάσει στη θεατρική σκηνή ένα απαιτητικό έργο. Ως ένας άλλος Δον Κιχώτης ισορροπεί ανάμεσα στα όρια της πραγματικότητας και του φανταστικού...
Για την κρέμα πατισερί: Ζεστάνετε το γάλα σε ένα κατσαρολάκι. Αφαιρέστε το κατσαρολάκι από τη φωτιά, αδειάστε το γάλα σε ένα ποτήρι και στεγνώστε το κατσαρολάκι.
Προσθέστε εκτός φωτιάς μέσα τα αυγά με τη ζάχαρη και ανακατέψτε καλά με σύρμα μέχρι να αφρατέψουν. Ρίξτε το κορνφλάουρ και ανακατέψτε καλά.
Προσθέστε σιγά σιγά το μισό από το καυτό γάλα κουταλιά κ...
Μειώστε το άγχος δημιουργώντας μία ατμόσφαιρα χαλαρωτική.
Η διακόσμηση του σπιτιού παίζει σημαντικό ρόλο στην ψυχολογία μας. Οι επιλογές στον τρόπο που διακοσμείτε τον χώρο σας μπορούν να επηρεάσουν θετικά ή αρνητικά τη διάθεσή σας, τα επίπεδα του stress, ακόμα και τον ύπνο σας. Μπορείτε λοιπόν να διακοσμήσετε το σπίτι σας με τρόπο που θα σας φέρει την ηρεμ...
