Η κατάθλιψη ίσως είναι ο τρόπος του εγκεφάλου να μας πει ότι πρέπει να λύσουμε ένα πρόβλημα
23-08-2018
Η ιδέα ότι η κατάθλιψη μπορεί να είναι μια βιολογική προσαρμογή, παρά μια ψυχική διαταραχή, είναι μία συγκλονιστική εξελικτική προσέγγιση.
Κάθε στιγμή, περίπου το 5% του πληθυσμού των ανεπτυγμένων χωρών, αναφέρει ένα μέτριας ή μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο. Η μείζων καταθλιπτική διαταραχή είναι τόσο συνηθισμένη που εκτιμάται ότι ένας στους έξι ανθρώπους, θα τη βιώσει σε κάποιο σημείο της ζωής του.
Ο επιπολασμός της κατάθλιψης παρουσιάζει επίσης οικονομικά προβλήματα. Είναι μία από τις πιο κοινές αιτίες δυσλειτουργικότητας και αναπηρίας, έχει επιπτώσεις στο χώρο εργασίας και είναι υπεύθυνη για ένα πλήθος δαπανών που σχετίζονται με την αυτοκτονία. Το οικονομικό βάρος της κατάθλιψης μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, για παράδειγμα, εκτιμάται ότι ανήλθε σε 210,5 δισ. δολάρια το 2010.
Γιατί λοιπόν μια τέτοια εξουθενωτική κατάσταση επηρεάζει τόσους πολλούς ανθρώπους;
Η παραδοσιακή αντίληψη είναι ότι η κατάθλιψη είναι μια κατάρρευση του τρόπου που τα πράγματα υποτίθεται ότι δουλεύουν στον εγκέφαλο μας, όπως χημικές ανισορροπίες που μπορούν να αποκατασταθούν μέσω ενός συνδυασμού φαρμάκων και μεταβολών συμπεριφοράς.
Αλλά υπάρχει και η θεωρία που υποστηρίζει ότι αντί η κατάθλιψη να είναι καθαρά μια διαταραχή, μπορεί να είναι μια συγκεκριμένη στρατηγική συμπεριφοράς που έχουμε εξελίξει, δηλαδή μια βιολογική προσαρμογή που εξυπηρετεί έναν σκοπό. Αυτός ο σκοπός μπορεί να είναι ότι πρέπει να σταματήσουμε ότι κάνουμε, για να κατανοήσουμε και να αντιμετωπίσουμε ένα σημαντικό πρόβλημα.
Οι Άντριους και Τόμσον επεξεργάστηκαν πρώτοι την ιδέα αυτή, που ονομάζεται «υπόθεση αναλυτικού μηρυκασμού», σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στο Psychological Review το 2009.
Η βασική ιδέα είναι ότι αυτό που θεωρούμε σαν διαταραχή, στην πραγματικότητα είναι ένας τρόπος που ο εγκέφαλός μας αναλύει και υπερναλύει ένα πρόβλημα, με την ελπίδα να βρεθεί ένας τρόπος αντιμετώπισης του.
Οι ερευνητές προτείνουν ότι ένα δύσκολο ή περίπλοκο πρόβλημα, προκαλεί μια «καταθλιπτική» αντίδραση σε μερικούς ανθρώπους που τους βάζει σε ένα είδος αναλυτικής λειτουργίας.
Με την κατάθλιψη υπάρχει μια αύξηση στον μηρυκασμό, στην εμμονή για την πηγή του πόνου, μαζί με αυξημένη αναλυτική δραστηριότητα στον εγκέφαλο και τον ύπνο REM, που βοηθά στην επεξεργασία της μνήμης. Ένα σημαντικό σύμπτωμα της κατάθλιψης είναι η ανηδονία, η αδυναμία δηλαδή να απολαύσετε τις συνήθεις δραστηριότητες. Σύμφωνα με αυτή την προσέγγιση, αυτά τα πράγματα θα μπορούσαν να διαταράξουν αυτή τη φάση «επεξεργασίας».
Αυτή η υπόθεση θα μπορούσε να εξηγήσει το γεγονός ότι τα περισσότερα καταθλιπτικά επεισόδια συμβαίνουν μετά από ένα σημαντικό γεγονός στη ζωή μας, όπως ο θάνατος ή το τέλος μιας σχέσης.
Οι Άντριους και Τόμσον στο άρθρο τους, υποδεικνύουν ακόμη ότι η ιδέα αυτή θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί η κατάθλιψη και το άγχος έχουν συννοσηρότητα.
Υποθέτουμε ότι η κατάθλιψη και το άγχος συχνά συνυπάρχουν επειδή ορισμένα προβλήματα απαιτούν τόσο την ανάλυση (προωθούμενη από καταθλιπτική επίδραση) όσο και την επαγρύπνηση (προωθούμενη από το άγχος), έγραψαν στο άρθρο τους. Η ανάλυση επιτρέπει σε κάποιον να κατανοήσει τον παράγοντα υποκίνησης. Η επαγρύπνηση είναι ένας τρόπος να προσπαθήσουμε να την εμποδίσουμε από το να ξανασυμβεί.
Οι συνέπειες για τη θεραπεία
Όσο συναρπαστικές και να είναι οι εξελικτικές εξηγήσεις, είναι δύσκολο να αποδειχθεί ότι είναι σωστές, ειδικά αν δεν έχουν ακόμη ενισχυθεί από άλλες έρευνες.
Η ιδέα ότι η κατάθλιψη μπορεί να είναι μια βιολογική προσαρμογή, παρά μια διανοητική διαταραχή δεν έχει ακόμη τη συναίνεση της κοινότητας της ψυχικής υγείας. Και ακόμα κι αν η υπόθεση είναι σωστή, είναι πιθανόν ελλιπής και δεν εξηγεί όλες τις πτυχές της κατάθλιψης.
Τα πολύπλοκα προβλήματα συνήθως έχουν διάφορες αιτίες. Περίπου το 20% των περιπτώσεων κατάθλιψης δεν ακολουθούνται μετά από ένα σημαντικό συμβάν ζωής, μπορεί να υπάρχει κάποια αιτία στο παρελθόν, αλλά δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα. Γνωρίζουμε επίσης ότι η γενετική μπορεί να παίξει κάποιο ρόλο στην ευαισθησία ενός ατόμου στην κατάθλιψη. Όπως επισημαίνουν οι Άντριους και Τόμσον, υπάρχουν διάφοροι τύποι κατάθλιψης, μερικοί από τους οποίους μπορεί να έχουν διαφορετικές αιτίες. Λένε επίσης ότι υπάρχουν εναλλακτικές εξελικτικές εξηγήσεις που θα μπορούσαν να συνυπάρχουν με την υπόθεσή τους.
Αν όμως η υπόθεση του αναλυτικού μηρυκασμού θα μπορούσε να επικυρωθεί περαιτέρω, θα μπορούσε να έχει σοβαρές επιπτώσεις για το πώς αντιμετωπίζουμε αυτό το είδος ψυχικής ασθένειας στο μέλλον.
Σε αυτή την περίπτωση, η προσέγγιση για τη θεραπεία της κατάθλιψης θα μπορούσε να αλλάξει για να αντιμετωπίζει περισσότερο την υποκείμενη αιτία παρά να θεραπεύει μόνο τα συμπτώματα. Ένας ανθρωπολόγος είπε ότι εάν η θεωρία είναι σωστή, η αντιμετώπιση της κατάθλιψης με αντικαταθλιπτικά φάρμακα, μπορεί να είναι σαν να θεραπεύεις ένα σπασμένο οστό με παυσίπονα αντί να παρέχονται και παυσίπονα και ένας γύψος για να βοηθήσουν να επουλωθεί το σπάσιμο. Με αυτή τη λογική, η ψυχοθεραπεία θα ήταν ένα σημαντικό μέρος της θεραπείας, καθώς μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να καταλάβουν καλύτερα και να αντιμετωπίσουν αυτό που θα μπορούσε να είχε προκάλεσει τα καταθλιπτικά επεισόδια τους.
Τα παραδοσιακά αντικαταθλιπτικά φάρμακα είναι πολύ αποτελεσματικά, ακόμη και ζωτικής σημασίας, για μερικούς. Αλλά αυτές οι προσεγγίσεις δεν λειτουργούν μακροπρόθεσμα για όλους, γι’ αυτό και οι ερευνητές διερευνούν κάθε είδους διαφορετικές θεραπείες.
Ακόμη και αν διαπιστωθεί ότι η κατάθλιψη είναι ένα είδος εξελικτικού «εργαλείου» ή προσαρμογής, δεν θα βοηθούσε αναγκαστικά τους ανθρώπους να λύσουν το πρόβλημα που την προκάλεσε. Όμως, νέες θεωρητικές προσεγγίσεις για τη θεραπεία της κατάθλιψης, μπορεί να μας βοηθήσουν να σκεφτούμε νέες ή καλύτερες μορφές θεραπείας, κάτι που είναι πάντα ευπρόσδεκτο.
Υπάρχουν κάποιες στιγμές που αντηχούν σαν μια όαση λογικής στην παράνοια που μας κατακλύζει. Υπαρχουν και άλλες, που ενώ εσύ θες να βυθιστείς στον μικρόκοσμό σου, δηλαδή στην χώρα του ''έχω δίκιο που τρελαίνομαι'', αυτές έρχονται σαν ενοχλητικός περαστικός ή μίζερος συγγενής, να σου δείξουν μια όψη του νομίσματος που ήθελες να ξεχάσεις ότι υπάρχει....
Οι περισσότεροι από μας έχουν διαβάσει το αριστούργημα της κλασικής λογοτεχνίας ''Ο Μικρός Πρίγκιπας'', η σπουδαιότητα του οποίου έγκειται στο γεγονός ότι προσφέρει πανανθρώπινα και πάντα επίκαιρα και διαχρονικά μηνύματα. Ιδού μερικές από τις όμορφες σκέψεις και εμπειρίες που αποκομίσαμε διαβάζοντάς το:
...
Τι κι αν είστε θυμωμένοι, λυπημένοι, νιώθετε απογοήτευση, νιώθετε κουρασμένοι; Τι κι αν θέλετε απλώς να κάθεστε και να βλέπετε το κενό; Τι κι αν θέλετε να καθίσετε στον καναπέ και να μην κάνετε τίποτα; Τι κι αν αρνητικές σκέψεις έρχονται στο μυαλό σας; Τι κι αν η απαισιοδοξία σας διακατέχει; Τι κι αν νοιώθετε θλίψη; Τι κι αν θέλετε να κλάψετε;
Αφήστε τα συναισθήματα σας να βγουν στην επιφάνεια...
Οι περισσότεροι γνωρίζουμε τη σωματική κακοποίηση κυρίως κατά των γυναικών. Ωστόσο υπάρχει και η ψυχολογική και λεκτική κακοποίηση η οποία μπορεί να προέρχεται από οποιονδήποτε άνθρωπο ή να σε συμβαίνει σε οποιονδήποτε άνθρωπο, ανεξαρτήτως φύλου. Τι σημαίνει λοιπόν λεκτική κακοποίηση, ποια σημάδια πρέπει να σας θορυβήσουν και πώς να τη χειριστείτε;
Ερώτηση: Πώς μπορεί κάποιος να αναγνωρίσει τη ...
Η επιστήμη της ψυχολογίας απασχολεί τα τελευταία χρόνια όχι μόνο την επιστημονική κοινότητα αλλά και τον καθημερινό άνθρωπο που πλέον δεν ασχολείται μόνο με την υγεία του σώματος αλλά αρχίζει να αντιλαμβάνεται τη σημασία που έχει και η ψυχική του υγεία. Επιστημονικές μελέτες από την εποχή του Φρόϊντ μέχρι και σήμερα συμφωνούν καθολικά σε μία παραδοχή...
Όλοι μας -ανεξαιρέτως- έχουμε νιώσει χαμένοι μέσα ή και έξω από τον ίδιο μας τον εαυτό. Οι πιο τυχεροί το έζησαν για μια στιγμή, για λίγες ώρες, για κάποιες μέρες. Υπάρχουν, όμως κι αυτοί που παλεύουν μια ολόκληρη ζωή να βρουν τον εαυτό τους μέχρι που βλέπουν την ζωή να τους προσπερνά ενώ κυνηγούν την σκιά τους.
Ο ίδιος ο άνθρωπος από την φύση του είναι δεμένος με...
Αυτή είναι η πρώτη μεγάλη έρευνα που αποκαλύπτει πως το διαδίκτυο αλλάζει τον εγκέφαλο μας.
Μια διεθνής ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο του Western Sydney, το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, το Kings College, το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και το Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ φέρνουν στην επιφάνεια σημαντικά ερευνητικά ευρήματα που δείχνουν ότι το διαδίκτυο μπορεί να προκαλέσει οξείες και διαρκείς αλλ...
Η ημέρα των εξετάσεων έφτασε… Ξημέρωσε κιόλας… Μια τυπική, πανέμορφη απριλιάτικη ημέρα… Ξεκινάς πιο χαλαρά αν είσαι ο τύπος που ΔΕΝ θέλει να παρατείνει και δεν θέλει να μη γνωρίζει! Όσο περνά η ώρα αποχωρεί η έγνοια που δημιουργεί η βασανιστική απόσταση του χρόνου....
Μαθαίνοντας να ζούμε με ένα θετικό τρόπο σκέψης κερδίζουμε σε όλο το φάσμα των επαγγελματικών, κοινωνικών και προσωπικών μας σχέσεων και απολαμβάνουμε συναισθηματική υγεία, ηρεμία του νου και ευτυχία, αποτρέποντας έτσι, σε μεγάλο βαθμό, ακόμη και τις ασθένειες του σώματος. ...
Τέλος, οι λεπτές πλαστικές σακούλες από τα σουπερμάρκετ. Από την 1η Ιανουαρίου 2018 όποιος επιμένει στη χρήση τους θα επιβαρύνεται με πρόσθετο κόστος που φθάνει τα 0,03 ευρώ (δηλαδή, τρία λεπτά) ανά σακούλα. Αυτό προβλέπεται με τον πρόσφατο νόμο για την ανακύκλωση του υπουργείου Περιβάλλοντος....
Η Αυστραλία σκοπεύει να φυτέψει ένα δισεκατομμύριο δέντρα μέχρι το 2050, ως μέρος ενός νέου σχεδίου δενδροφύτευσης της κυβέρνησης, για να βοηθήσει τη χώρα να επιτύχει τους κλιματικούς στόχους της συμφωνίας του Παρισίου.
...
Ο φετινός μήνας Ιούλιος, στη διάρκεια του οποίου σημειώθηκε μεγάλο κύμα καύσωνα στην Ευρώπη, ήταν ο πιο ζεστός μήνας που έχει καταγραφεί ποτέ στον κόσμο, με θερμοκρασία οριακά μεγαλύτερη από εκείνη του Ιουλίου 2016, σύμφωνα με τα δεδομένα του ευρωπαϊκού προγράμματος Κοπέρνικος για την κλιματική αλλαγή.
«Ο μήνας Ιούλιος είναι γενικά ο πιο ζεστός του έτους ...
Οι ετεροφυλόφιλοι άνδρες έχουν λιγότερες πιθανότητες να χρησιμοποιήσουν προφυλακτικό με γυναίκες τις οποίες βρίσκουν πολύ ελκυστικές, σύμφωνα με μία νέα μελέτη.
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Σάουθαμπτον και από το Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ ζήτησαν από 51 άνδρες ηλικίας 18 έως 69 ετών να αναφέρουν πόσο πρόθυμοι θα ήταν να κάνουν σεξ χωρίς προφυλάξεις μ...
Γιατί δεν λέμε την αλήθεια για το Σύστημα στα παιδιά μας μόλις φτάνουν σε ηλικία που μπορούν να καταλαβαίνουν; Δυστυχώς, εγώ δεν υπήρξα επαρκώς αφυπνισμένη ώστε να μιλήσω στα μικρά παιδιά μου για το στημένο παιχνίδι που παίζεται και στο οποίο δεν ήταν υποχρεωμένα να συμμετάσχουν. Τα παιδιά μου, ευτυχώς ξύπνησαν έγκαιρα και μετά από χρόνια...
Υπάρχει πάντα κάτι μελαγχολικό στις Δευτέρες … Μ’ εκείνο το πρώτο ξυπνητήρι, διακόπτεται το σύντομο ευχάριστο διάλειμμα του Σαββατοκύριακου, το ξυπνητήρι είναι το καμπανάκι που μας υπενθυμίζει πως δεν είμαστε πια παιδιά -αν και στην πραγματικότητα ούτε τα παιδιά «γλιτώνουν» από τις Δευτέρες- και εκεί έξω υπάρχουν ευθύνες και υποχρεώσεις που μας περιμένουν. Θα αρχίζαμε δίαιτα σήμερα, θα γραφόμασταν...
Το μικρό βιβλίο της ηρεμίας σας βοηθάει να βρείτε λύσεις σε μικρά αλλά και μεγαλύτερα περιβλήματα. Θα βρείτε κατανοητούς και εύκολους τρόπους για να διαχειριστείτε το στρες, για να βρείτε ισορροπία ανάμεσα στην επαγγελματική και προσωπική σας ζωή, για να απαλλαγείτε από το άγχος, για να ελέγξετε τον πανικό, για να μάθετε να επικοινωνείτε καλύτερα...
Το ταξίδι συνεχίζεται και προχωράμε στο επόμενο μέρος της τριλογίας του Μάτριξ. Έχουν περάσει έξι μήνες και ο Νίο και η Τρίνιτυ είναι εραστές. Ο διοικητής Λοκ διατάζει όλα τα πλοία των ανθρώπων να συγκεντρωθούν στη πόλη Ζαιον, προκειμένου να τη προστατεύσουν από την επικείμενη επίθεση των μηχανών σε 72 ώρες...
H Ελληνοαμερικανική Ένωση παρουσιάζει το online επιμορφωτικό πρόγραμμα δημόσιας εφαρμοσμένης ιστορίας History+ Lab. Στόχος του προγράμματος είναι η δημιουργία «κυψέλης» ιδεών κι εφαρμογών για τις κοινωνικές επιστήμες, με άξονα την Ιστορία, τις πρωτογενείς πηγές της και τις εν δυνάμει χρήσεις της....
Ο Ζακυνθινοί είχαν ένα έθιμο, κυρίως στα χωριά, που συνεχίζεται ακόμα και σήμερα. Πριν από τις μεγάλες γιορτές (Χριστούγεννα, Πάσχα, Αγίου Διονυσίου και παραμονές γάμου) έφτιαχναν τις κουλούρες. Κουλούρα κόβουν την παραμονή των Χριστουγέννων, κουλούρα χαρίζουν και στους κουμπάρους σε γάμους...
