Σε όλες τις ψυχοθεραπευτικές συνεδρίες, φθάνουμε σε ένα κομβικό σημείο: στη σχέση των θεραπευομένων με τους γονείς τους.
Είναι η στιγμή της διεργασίας που υπαρξιακές διαδρομές, σκέψεις, συναισθήματα, ψυχικές δυσκολίες και εμπειρίες συνδέονται σε μία φανερή πλέον πορεία. Η ψυχική συμπτωματολογία πηγάζει από διαταραγμένες διαπροσωπικές σχέσεις και ειδικά από τις πρωταρχικές που είναι οι γονεϊκές. Η βουτιά στο παρελθόν γίνεται πάντα μαζί με τον θεραπευόμενο, με ασφάλεια και μέσα στο προστατευμένο περιβάλλον της θεραπείας. Οι θησαυροί που αντλούμε είναι πολύτιμοι και θα εξηγήσουν συμπεριφορές και συναισθήματα του σήμερα. Η επίγνωση των γονεϊκών σχέσεων γίνεται φανερός σύμμαχος στην επίλυση του γόρδιου δεσμού της τωρινής πραγματικότητας.
Η περιγραφή των σχέσεων των θεραπευόμενων με τους γονείς τους, ξεκινά σχηματικά, απλοϊκά, φοβισμένα, άψυχα, άνευρα, με χαμόγελο και απορία για τους λόγους που ιχνηλατώ στα, μέχρι τώρα, ανεξερεύνητα ή βαθιά κρυμμένα μονοπάτια των γονεϊκών σχέσεων. Δεν χρειάζονται παρά λίγες συνεδρίες ώσπου να διαπιστώσουν και οι ίδιοι την τρομακτική επίδραση που έχουν οι γονείς τους στην παρούσα συμπεριφορά τους. Το πρωταρχικό συναίσθημα της απορίας, ακολουθείται από το φόβο όταν αναγνωρίζεται η δυναμική που έχουν οι συμπεριφορές των γονέων στους ίδιους τους θεραπευόμενους. Ο φόβος μεταλλάσεται σε θυμό, τόσος πολύς θυμός για τις γονεϊκές συμπεριφορές, που κάνει τους ανθρώπους μπροστά μου να κλειδώνουν. Μετά θυματοποιούνται, κατηγορούν τη «μοίρα» τους ή επιτίθενται και κατηγορούν τους γονείς τους. Όποια και να είναι η αντίδραση, η αφετηρία είναι η ίδια: μία ενοχή που καθορίζει τη ζωή τους. Η διαπίστωση ακόμη πιο δύσκολη: «δε μπορεί αυτοί οι άνθρωποι (γονείς) που με αγαπούν τόσο πολύ να μου έχουν μεταδώσει τέτοιες συμπεριφορές. Άρα δεν με αγαπούν όσο νόμιζα». Αν οι θεραπευόμενοι είναι και οι ίδιοι γονείς, τότε ανησυχούν ακόμη περισσότερο για τον αντίκτυπο που (θα) έχει η δική τους συμπεριφορά στα παιδιά τους.
Τα συναισθήματα της επίγνωσης
Το κυρίαρχο συναίσθημα που νιώθουν οι θεραπευόμενοι για την ψυχολογική δυσκολία που φέρνουν στο ψυχοθεραπευτή: ενοχή. Όταν διακρίνουν την επίδραση της σχέσης με τους γονείς τους στο εδώ και τώρα: θυμός. Η ενοχή στρέφεται προς τον εαυτό τους, έχουν κάνει κάτι κακό, δεν αντέχεται και τριγυρίζει σαν ερινύα. Πρέπει να την ξεφορτωθούν από μέσα τους. Εύκολα τη ρίχνουν στους γονείς τους, κατηγορώντας τους για τα τωρινά παθήματά τους, για συμβιβασμούς που έκαναν, για λανθασμένες επιλογές και συντρόφους. Θυμός. «Εκείνοι φταίνε για όλα αυτά που περνάω εγώ τώρα!» Όμως και αυτή η αντίδραση είναι κληρονομική και αυτοματοποιημένη χωρίς να το καταλαβαίνουν. Και οι γονείς τους κάπως έτσι έμπαιναν να κατηγορήσουν τους δικούς τους γονείς για τις δυσκολίες της ζωής τους. Δυστυχώς, οι γονείς τότε έχασαν την ευκαιρία να κάνουν κάτι για αυτό, ας μην την χάσουν και τα παιδιά τους.
Σε αυτό το σημείο συνειδητοποίησης, ρωτώ πάντα τους θεραπευόμενους μου: «πέρασες το μισό της ζωής σου, ζώντας μία ζωή που σου έχουν ‘επιβάλλει’ άλλοι, θέλεις να περάσεις και το υπόλοιπο της κατηγορώντας τους για αυτό»; Τώρα μπορούν να ακούσουν.
Το βάρος της ενοχής που ρίχνουν οι γονείς στους θεραπευόμενους, αποκτά ισχύ όταν οι ενήλικες θεραπευόμενοι διαπαραγματεύονται να βγουν από τον παιδικό τους ρόλο. Για ένα παιδί, πάντα θα φταίει ο γονιός και εκείνο δεν θα έχει ποτέ ευθύνη.
Οι επιλογές
Ο θεραπευόμενος φτάνει λοιπόν μπροστά από ένα δρόμο με δύο επιλογές: να περπατήσει τον αρχικά ανοιχτό δρόμο της αποποίησης των ευθυνών και των κατηγοριών προς τους γονείς που στη συνέχεια στενεύει επικίνδυνα με επαναλαμβανόμενες και ανεξήγητες αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές ή να επιλέξει τον αρχικά δύσβατο και τρομακτικό δρόμο της συνειδητοποίησης της δικής του ευθύνης, αναγνωρίζοντας την ομορφιά της λύτρωσης που ανοίγεται μπροστά του; Στην πρώτη επιλογή, χάνουν όλοι, στη δεύτερη κερδίζουν όλοι και οι μελλοντικές γενιές.
«Γιατί ο πατέρας/η μητέρα μου μου συμπεριφέρθηκε έτσι τότε;» - «Ποιος φταίει για τα προβλήματα που αντιμετωπίζω τώρα;» - «Γιατί να συγχωρήσω τους γονείς μου αφού φταίνε;» - «Ποια διαφορετική πορεία θα είχε πάρει η ζωή μου αν οι γονείς μας γνώριζαν τί έπρεπε να κάνουν και πώς να αντιδράσουν;». Η απάντηση δεν είναι εύκολη, όμως υπάρχει για όποιον επιθυμεί να στηρίξει την επιλογή του.
Τα τρία συστατικά της εγκατάλειψης της ενοχοποίησης των γονέων
Θέλει τόλμη και ασφάλεια να αφήσεις την ενοχοποίηση. Η απάντηση έρχεται πάντα από την επιθυμία να οδηγήσει κανείς τη ζωή του και από τη μοναδικότητα που θέλει να διακρίνει μέσα του. Προσπαθώ να φέρω στο προσκήνιο την κατανόηση.
Κατανόηση των συναισθημάτων και των συμπεριφορών των γονιών και αναγνώριση ότι έκαναν μόνο ότι ήταν «προγραμματισμένοι» να κάνουν από τους δικούς τους γονείς. Οι συναισθηματικός οικογενειακός χάρτης ξεδιπλώνεται μπροστά τους. Σχέσεις, συνθήκες, μετακινήσεις, αστικοποίησης, οικογένειες, σε εντελώς διαφορετικό πλαίσιο από την πραγματικότητά μας. Οι θεραπευόμενοι πλέον, αρχίζουν να αντιλαμβάνονται τι έχει συμβεί και γιατί έχουν οδηγηθεί στις τωρινές δυσκολίες... δεν μπορούν πλέον να βάζουν το κεφάλι τους στην άμμο. Η ενήλικη γνώση της θεραπευτικής διεργασίας βοηθά να ξεπεραστούν οι δυσκολίες και ενισχύει την κατανόηση, που με τη σειρά της, οδηγεί στη συμπόνοια και τη συγχώρεση για αυτούς τους ανθρώπους.
Συμπόνοια, σημαίνει πονώ μαζί με τους άλλους, κατανοώ τον πόνο τους και μοιράζομαι τα συναισθήματά μου για αυτό που περνούν. Οι θεραπευόμενοι μαθαίνουν στην ενσυναίσθηση, να βλέπουν μέσα από τα μάτια των γονιών τους, το δικό τους οικογενειακό τους δράμα. Τις κακουχίες που πέρασαν, τους αυστηρούς και τιμωρητικούς γονείς, το ξύλο που έφαγαν, τις στερήσεις, τις ανεκπλήρωτες προσδοκίες, τα απωθημένα, τα ανείπωτα μυστικά... δύσκολα και τραυματικά για όλη την οικογένεια, μέσα σε ζόρικες προσωπικές και κοινωνικές σχέσεις.
Η συμπόνοια ανοίγει το δρόμο για τη συγχώρεση και η συγχώρεση είναι η πόρτα για την αλλαγή. Συγχωρώ, το λέει και η λέξη, συν-χωρώ: ο θεραπευόμενος επιτρέπει σε διαφορετικές φωνές να μπουν και να χωρέσουν στο χώρο του. Ακούει πλέον τις φωνές αυτές στο δικό του πλαίσιο, εκεί που έχει βάλει τους δικούς του όρους και κανόνες. Εκεί που πλέον έχει επιλέξει να είναι μοναδικός, συμπαγής, ολοκληρωμένος. Οι φωνές αυτές αντηχούν εντολές, αξίες και συμπεριφορές, όμως περνούν μέσα από το φίλτρο της αυτογνωσίας. Ο θεραπευόμενος συγχωρεί τους γονείς του, αφήνει πίσω ό,τι τον τραυματίζει και προχωρά στην παραγωγή της δικής του μοναδικής ύπαρξης. Οι γονείς θα θυμώσουν, θα νιώσουν προδομένοι, θα κάνουν τα πάντα για να κρατήσουν στο δικό τους πλαίσιο τα παιδιά. Όμως η συνεπής στάση του θεραπευόμενου θα βοηθήσει και στη δική του αλλαγή.
Στη θεραπεία, συνηθίζουμε να παίρνουμε το αγκάθι από την ψυχή του ανθρώπου και να το αντικαθιστούμε με ένα λουλούδι. Έτσι, και με τις γονεϊκές υιοθετημένες δυσλειτουργικές αξίες: δεν τις αφαιρούμε ποτέ από τον θεραπευόμενο χωρίς να τις αντικαταστήσουμε με λειτουργικές. Όταν το καταφέρνουμε, απομακρύνεται από τα γονεϊκά μοτίβα που προσφέρουν βόλεμα, έχει κατακτήσει την ελευθερία και μπορεί να κοιτάξει τους γονείς του στα μάτια και να τους πει: «Ναι, έχετε κάνει λάθη αλλά δεν σας κατηγορώ για αυτό. Σας αγαπώ για ό,τι μου έχετε δώσει και πλέον επιλέγω να ζήσω τη δική μου ζωή».
Έτσι πλέον, προχωρά με επίγνωση αυτών και τη γνώση ότι δεν προδίδει κανένα γονιό αν επιλέξει να ζήσει όπως εκείνος θέλει. Τη ζωή θα τη ζήσει εκείνος για τον ίδιο και όχι εκείνος μέσω εντολών άλλων. Θα μάθει από τα λάθη του αλλά και από τις επιτυχίες του.
Όλοι θα ήμασταν πολύ πιο ψυχικά υγιείς και πιο ευτυχισμένοι αν αφήναμε να φύγει αυτή η εμμονή με την ενοχή, συνειδητοποιώντας ότι ναι, κάθε ανθρώπινο ον έχει μια παιδική ηλικία που ζει μέσα σε αυτή και έχει βαθιά επίδραση με το ποιος είναι ως ενήλικας.
Η αναγνώριση της παιδικής σας ηλικίας δεν σας απαλλάσσει από την ευθύνη για την ενήλικη ζωή σας. Αντίθετα. Σας ελευθερώνει για να αναλάβετε την ευθύνη της δικής σας ζωής.
Το κουκλοθέατρο αποτελεί μια υπέροχη δραστηριότητα για το νηπιαγωγείο. Μπορεί να εφαρμοστεί με ποικίλους τρόπους και να επηρεάσει θετικά τα νήπια. Υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι ένταξης του στο χώρο της τάξης.
Η εμψυχώτρια δημιουργεί μια γωνιά κουκλοθεάτρου στην οποία πέραν των διαφορετικών ειδών κούκλας, τα παιδιά θα μπορούν να βρουν και μια κουκλοθεατρική σκηνή. Τόσο οι κούκλες, όσο και η σκη...
Η εφηβεία είναι η μεταβατική περίοδος μεταξύ της παιδικής ηλικίας και της ενήλικης ζωής, μία περίοδος στην οποία το παιδί βιώνει σημαντικές αλλαγές τόσο στις βιολογικές όσο και στις ψυχικές του λειτουργίες. Το σώμα και οι ορμές τους αλλάζουν, ακόμα και οι επιθυμίες του τις οποίες του είναι δύσκολο να εκφράσει ή να ελέγξει…
Οι μεταβολές αυτές επηρεάζουν και τις σχέσεις του έφηβου με τον υπόλοι...
Όσο κοινό και αν ακούγεται, ο μόνος τρόπος για να είναι το παιδί μας καλά χρειάζεται να είναι και η μαμά καλά. Αυτό σημαίνει να μπορεί να είναι καλά σε κάθε επίπεδο της ζωής της.
συνηθως μια μαμά αφού χωρίσει αφήνει πίσω την προσωπική της ζωή.
Κα αυτό συμβαίνει διότι συνήθως αισθάνεται ενοχές, τύψεις και πω στρέφεται αλλού η προσοχή της και οχι στο πολυτιμότερο που έχει, το παιδί της....
Παρά τα βήματα και τις προσπάθειες που γίνονται παγκοσμίως για την εξάλειψη του στίγματος από ανθρώπους που υποφέρουν από ψυχικές νόσους, η σκληρή καθημερινότητα και ο αγώνας που δίνουν πολλοί άνθρωποι για να διατηρήσουν τις δουλειές τους, εν μέσω κρίσης, τους αναγκάζει να καλύπτουν τα συμπτώματα μίας από τις πιο ύπουλες ψυχικές νόσους: της κατάθλιψης. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται σε πρόσφατο...
Το κείμενο που ακολουθεί αποτελείται από πέντε μικρά αποσπάσματα από το βιβλίο του Έκχαρτ Τόλλε (Η δύναμη του Τώρα).Πρόκειται για κάποιες απλές συμβουλές που μπορούν να μας βοηθήσουν να μειώσουμε τις αρνητικές σκέψεις και να γίνουμε πιο συνειδητοί....
«Ο άνθρωπος που δεν παίζει, έχει χάσει για πάντα το παιδί που ζούσε μέσα του και που θα του λείψει τρομερά.»
Pablo Neruda
Καθόμαστε σε μια γωνιά και παρακολουθούμε τον αυθορμητισμό και την αθωότητα της παιδικής ηλικίας με νοσταλγία. Γυρνάμε στο χθες, θυμόμαστε τα παιδικά μας χρόνια, απορούμε πώς γινόταν να είμαστε τόσο ευτυχισμένοι...
Είναι ένα συναίσθημα για το οποίο όσο και να έχεις αρνηθεί πως το έχεις νοιώσει, τόσο περισσότερο η ίδια η ζωή σε διαψεύδει. Η ζήλια δεν είναι ένα συγκεκριμένο συναίσθημα, όπως πιστεύεται, αλλά ένα κράμα συναισθημάτων, όπως ο φθόνος και η απογοήτευση. Η ζήλια ενεργοποιείται μέσα όταν αισθανόμαστε πως είμαστε κατώτεροι σε ικανότητες, πλούτη, υγεία ή οτιδήποτε άλλο συγκριτικά με έναν άλλο άνθρωπο. Η...
Πονάει η παραδοχή ότι μερίδιο ευθύνης έχουμε αφ' εαυτού μας, γιατί όταν είχαμε την ευκαιρία να αντιδράσουμε, απλά δεν το κάναμε. Καταπίνουμε πολλά, αμάσητα σκουπίδια. Τοξικά απόβλητα των ατόμων που συναναστρεφόμαστε. Φορτιζόμαστε με αρνητική ενέργεια από τις πράξεις ή την απραξία ατόμων. Σαν μια χοάνη είμαστε, που καταπίνει σχεδόν αμάσητα τα όσα βλέπει και ακούει. Το φίλτρο μας έχει να κάνει με το...
Διάφορες καταστάσεις και συμπεριφορές στην καθημερινότητά μας, μας επηρεάζουν σε διάφορα επίπεδα της ζωής μας και σε βαθμό που πολλές φορές δεν μπορούμε να αντιληφθούμε.
Άλλες φορές έχουμε κάποια αρνητικά ή δύσκολα συναισθήματα που δυσκολευόμαστε να εξηγήσουμε ή δεν οφείλονται σε κάποια συγκεκριμένα περιστατικά....
Φέτος, είχα την τύχη να ζήσω με την οικογένειά μου ένα από τα πιο όμορφα καλοκαίρια εδώ και πολλά χρόνια. Επισκέφτηκα αρκετά και διαφορετικά μέρη της Ελλάδας και απόλαυσα τον ήλιο, τη θάλασσα, τα όμορφα βουνά της πατρίδας μας. Οι εντυπώσεις σε γενικές γραμμές άριστες τόσο από την ομορφιά του τόπου μας όσο και...
Ένας στους τρεις υπόγειους ταμιευτήρες νερού εξαντλείται με ρυθμούς ταχύτερους από αυτούς που αναπληρώνεται, ενώ δεν γνωρίζουμε με ακρίβεια τις ποσότητες νερού που έχουν απομείνει στο εσωτερικό τους.
Επιστήμονες του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Ιρβάιν χρησιμοποίησαν δορυφορικά δεδομένα των δίδυμων δορυφόρων GRACE της NASA, οι οποίοι μετρούν την ένταση...
Κάθε χρόνο, την τελευταία ημέρα του Φεβρουαρίου, τιμάται η Παγκόσμια Ημέρα Σπανίων Παθήσεων, μία ημέρα κατά την οποία η σπάνια κοινότητα, πέρα από σύνορα και γλωσσικά εμπόδια, ενώνει τις δυνάμεις της για να αναδείξει τις πολυεπίπεδες προκλήσεις που καλούνται να διαχειρίζονται καθημερινά οι Σπάνιοι Ασθενείς και οι οικογένειές τους.
...
Τι γιορτάζουμε στις 21 Μαΐου: Η εκκλησία μας στις 21 Μαΐου τιμά τους Άγιους Κωνσταντίνο και Ελένη. Ως γενέτειρα πόλη του Μεγάλου Κωνσταντίνου αναφέρεται τόσο η Ταρσός της Κιλικίας όσο και το Δρέπανο της Βιθυνίας. Ωστόσο η άποψη που επικρατεί φέρει τον Μέγα Κωνσταντίνο να έχει γεννηθεί στη Ναϊσό της Άνω Μοισίας (σημερινή Νις της Σερβίας)....
Το μοναδικό γεγονός που ποτέ κανένας δε θα μπορέσει να αποφύγει, να ανατρέψει και εν πάση περιπτώσει στο οποίο ποτέ κανείς δε θα μπορέσει να παρέμβει, είναι ο θάνατος. Η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου είτε μιλάμε για οικογένεια είτε για φίλο, είτε για σύντροφο ζωής.
Δυστυχώς, όλοι κάποια στιγμή καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε αυτή την «κατάσταση»...
Ένα μυθιστόρημα για μικρούς και μεγάλους με βαθιά και διαχρονικά μηνύματα.
Οι χαρακτήρες παρόλο που δεν είναι άνθρωποι αλλά ζώα είναι πολύ αληθινοί.
Μία κότα, η Μπουμπουκίτσα, είναι προορισμένη να γεννάει αυγά τα οποία προορίζονται για τροφή των ανθρώπων. Εκείνη όμως έχει άλλα όνειρα. Θέλει να κλωσήσει ένα αυγό και να γίνει μάνα. Το σκάει...
Το 1942, ένας Καναδός αξιωματικός των μυστικών υπηρεσιών στη Βόρεια Αφρική συναντά μια γυναίκα μαχήτρια της Γαλλικής Αντίστασης σε μια θανάσιμη αποστολή πίσω από τις εχθρικές γραμμές. Όταν θα ξανασυναντηθούν στο Λονδίνο, η σχέση τους δοκιμάζεται από τις πιέσεις του πολέμου....
Ο Άκις Βλουτής παρουσιάζει για δεύτερη χρονιά, λόγω επιτυχίας, το αριστούργημα του Έντουαρντ Άλμπυ «Ποιος φοβάται την Βιρτζίνια Γουλφ», σε σκηνοθεσία Γιώργου Κιμούλη, με τους Άκι Βλουτή, Δήμητρα Χατούπη, Σαράντο Γεωγλερή, Αντωνίνα Βλουτή. Ένα έργο κλειστοφοβικό που ακροβατεί ανάμεσα στην κωμωδία και το δράμα στο Θέατρο Μεταξουργείο...
Σε μια κατσαρόλα λιώνουμε το βούτυρο, προσθέτουμε την ζάχαρη να λιώσει σε χαμηλή φωτιά, το κακάο και ανακατεύουμε καλά.
Ρίχνουμε το ζεστό νερό και ανακατεύουμε πάλι καλά.
Από αυτό το μείγμα κρατάμε 1 φλιτζάνι του τσαγιού στην άκρη.
Χτυπάμε σε ένα μπολ τα αυγά με την βανίλια και τα ρίχνουμε στο μείγμα της κατσαρόλας.
Ανακατεύουμε καλά με το σύρμ...
Αν ζείτε σε μικρό διαμέρισμα είναι πολύ πιθανό να έχετε και ένα μικρό μπαλκόνι. Είναι συχνό το φαινόμενο να βλέπει κανείς τα μικρά μπαλκόνια να είναι παραμελημένα, καθώς οι ιδιοκτήτες τους πιστεύουν πως δεν αξίζει τον κόπο να μπουν στην διαδικασία να τα φτιάξουν.
...
Οι θερμοκρασίες ανέβηκαν απότομα και μαζί με τα χειμωνιάτικα ρούχα μάζεψες φυσικά και τα χαλιά και τις μοκέτες. Σειρά έχει τώρα το καθάρισμά τους! Αν έχεις αποφασίσει να καθαρίσεις τα χαλιά του σπιτιού σου μόνος-η σου, κάντο σωστά για να μην τα φθείρεις κατά λάθος. Εδώ έχω όλες τις πρακτικές συμβουλές για το πλύσιμο των χαλιών, αλλά και την αποθήκευσή τους σ...
