«Δίψα» για Εκδίκηση: η αδικία, η απόρριψη, ο πόνος…

Ειρήνη Παναγοπούλου, Κλινική Ψυχολόγος, Ειδικός Σεξουαλικής Υγείας 07-05-2018

Προτού ξεκινήσεις ένα ταξίδι εκδίκησης, σκάψε δυο τάφους.
Κομφούκιος, 551-479 π.X., Κινέζος φιλόσοφος

Ονειρεύεσαι τη στιγμή που θα δεις τον πρώην σου να υποφέρει. Θα σε κάνει όμως να νιώσεις καλύτερα κάτι τέτοιο; Ξανασκέψου το.

Η εκδίκηση είναι ένας μηχανισμός για την ανακούφιση του πληγωμένου μας εγωισμού. Προσπαθούμε να πάρουμε το αίμα μας πίσω και να κάνουμε τον άλλον να νιώσει όπως ακριβώς νιώσαμε εμείς. Από τη μία μεριά να ανεβάσουμε την αυτοεκτίμησή μας κι από την άλλη να αποκατασταθεί μέσα μας το αίσθημα δικαίου. Μπαίνουμε σε αυτή τη διαδικασία για να ανακουφίσουμε την ψυχή μας που πονάει είτε από το αίσθημα της αδικίας, είτε της απόρριψης, είτε της μείωσης. Θέλουμε να του δώσουμε τα ίδια άσχημα συναισθήματα.

Από τη θεωρία στην πράξη η απόσταση είναι μεγάλη. Ο θυμός και η στενοχώρια εύκολα σε βάζει στη διαδικασία κακών σκέψεων. Για να φτάσεις στο σημείο όμως να κάνεις κάτι από αυτά, να καταστρώσεις σχέδιο και να το πραγματοποιήσεις δεν είναι τόσο εύκολο για όλες.

Ποιοι ολοκληρώνουν το σχέδιο της εκδίκησης λοιπόν; Οι άνθρωποι οι οποίοι είναι πιο ευάλωτοι είτε γιατί δεν πιστεύουν πολύ στον εαυτό τους είτε γιατί είναι δυστυχισμένοι. Με λίγα λόγια, δεν είναι ικανοποιημένοι από τη ζωή τους, από την εικόνα τους και από τον εαυτό τους. Θέλουν να εκδικηθούν για να ξορκίσουν την κακή εικόνα και να δείξουν στον άλλον ότι δεν είναι αυτό που φαντάζονταν. Δείχνουν ότι μπορούν κι εκείνοι να είναι το ίδιο δυνατοί και να κάνουν την ίδια πράξη. Βεβαίως η εκδίκηση είναι θέμα χαρακτήρα. Υπάρχουν άνθρωποι εκδικητικοί και υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι είναι μεγαλόψυχοι και ξέρουν να συγχωρούν όχι από αδυναμία, αλλά από δύναμη.

Για ποιο λόγο εκδικείται κάποιος;

Τι προσπαθεί να πετύχει κάνοντας εσκεμμένα κακό σε κάποιον άλλον;

Για να ανεβάσει την αυτοεκτίμησή του, να αισθανθεί καλά, συναισθήματα ευφορίας δηλαδή, που έρχονται σε αντίθεση με εκείνα που ένιωσε, υποτίμηση... Θέλει να πονέσει τον άλλον όπως πόνεσε ο ίδιος. Ο πόνος είναι βαθύς, έντονος, τόσο ενοχλητικός που γίνεται κινητήριος δύναμη.

Πολλές φορές η απόγνωση σε οδηγεί σε λάθος μονοπάτια, να βλάψεις ανθρώπους που μέχρι χθες δήλωνες πως αγαπάς. Περισσότερο εκδικούμαστε τα άτομα που αγαπάμε και αυτό γιατί αυτά είναι και πιο ικανά να μας πληγώσουν. Όσο πιο πολύ αγαπάμε κάποιον τόσο πιο πολύ πληγωνόμαστε από μια συμπεριφορά του άρα και τόσο πιο πολύ επιθυμούμε να του το ανταποδώσουμε για να έρθουμε σε μια ισορροπία μέσα μας.

Να θυμάσαι: Είναι απόλυτα αποδεκτό και αναφαίρετο δικαίωμά, τουλάχιστον στην αρχή, να τον μισείς με όλο σου το είναι, να τον ονειρεύεσαι να γυρνάει στα γόνατα ικετεύοντας για μια δεύτερη ευκαιρία, αλλά καλύτερα να μην εκτονώσεις επάνω του αυτή σου την απελπισία. Η εκδίκηση της πρώην είναι κάτι σαν αστικός θρύλος, πλέον δεν σοκάρει κανέναν. Το μόνο άτομο που θα καταφέρεις να πληγώσεις είναι ο εαυτός σου. Μπορεί να πονάς, αλλά μην ρίχνεις το επίπεδό σου χαμηλότερα από το δικό του. Η αδιαφορία σου είναι η μεγαλύτερη “εκδίκηση”, η απουσία σου η καλύτερη “τιμωρία” του. Και στην τελική, γιατί να επιβαρύνεις το κάρμα σου;

Ούτε η πρώτη ούτε η τελευταία (ενδεικτικά):

Πρίγκιπας Κάρολος - λαίδη Νταϊάνα



Μία κίνηση ρουά-ματ ήταν αυτή που έκανε η λαίδη Νταϊάνα μετά το τέλος του δυστυχισμένου γάμου της με τον πρίγκιπα Κάρολο το 1992. Η «πριγκίπισσα του λαού» τον εκδικήθηκε παρέχοντας στους ιδιωτικούς ντετέκτιβ της σκανδαλοθηρικής εφημερίδας «News of the World» μία λίστα με τα τηλέφωνα των μελών της βασιλικής οικογένειας, έτσι ώστε να υποκλέπτονται παράνομα οι συνομιλίες τους και να γίνονται τα «άπλυτά» τους πρωτοσέλιδο!

Ερίκ Μπεσόν - Σιλβί Μπρουνέλ



Και η εκδίκηση της Σιλβί Μπρουνέλ, πρώην συζύγου του Γάλλου υπουργού Μετανάστευσης Ερίκ Μπεσόν, πυροδοτήθηκε από ένα «αχώνευτο» διαζύγιο. Το 2009, έπειτα από χωρισμό-αστραπή, η καθηγήτρια πανεπιστημίου απέδειξε ότι η πένα σκοτώνει αποτελεσματικότερα από το πιστόλι και κυκλοφόρησε το βιβλίο «Εγχειρίδιο του αντάρτικου για γυναίκες», στο οποίο περιέγραψε λεπτομερέστατα τα 25 χρόνια απιστιών εκ μέρους του συντρόφου της, καθώς και τις φτωχές σεξουαλικές επιδόσεις του: «Δώδεκα λεπτά.

Ζαν-Μαρί Λεπέν - Πιερέτ Λαλάν



Η πρώτη σύζυγος του ιδρυτή του γαλλικού Εθνικού Μετώπου φρόντισε να ερμηνεύσει κατά το δοκούν τη συμβουλή που της έδωσε ο Ζαν-Μαρί Λεπέν το 1987, όταν υπέγραφε τα χαρτιά του διαζυγίου τους, να εργαστεί δηλαδή ως καθαρίστρια για να μπορέσει να ζήσει αξιοπρεπώς. Η Πιερέτ Λαλάλ ναι μεν έπεσε στα τέσσερα και έπιασε το σφουγγαρόπανο, αλλά το έκανε γυμνή μπροστά στον φακό του «Playboy», παρέχοντας έτσι ένα πολύτιμο όπλο στη φαρέτρα των πολιτικών αντιπάλων του Λεπέν όλα αυτά τα χρόνια.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
• Gayle Brewer, Danielle Hunt, Gail James, Loren Abell, (2015). Dark Triad traits, infidelity and romantic revenge. Personality and Individual Differences, vol. 83, pp. 122–127.
• Michael E. McCullough, Robert Kurzban, Benjamin A. Tabak, (2012). Cognitive systems for revenge and forgiveness. Behavioral and Brain Sciences, pp. 1 – 58. doi:10.1017/S0140525X11002160