Μήπως δημιουργείς την απόρριψη που φοβάσαι;

Γράφτηκε από την Ειρήνη Παναγοπούλου, Κλινική Ψυχολόγος, Ειδικός Σεξουαλικής Υγείας22-03-2018

Η υπερβολική ευαισθησία ως προς την απόρριψη ενδεχομένως λειτουργεί σαν μια «αυτοεκπληρούμενη προφητεία..»

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι κανείς δεν επιθυμεί να βιώνει το αίσθημα της απόρριψης, όμως για μερικά άτομα, ο φόβος αυτός γίνεται μια συντριπτική ανησυχία. Αυτή η ευαισθησία είναι πιο πιθανό να εμφανιστεί σε στενές σχέσεις, όπου το άτομο αισθάνεται περισσότερο ευάλωτο, με κίνδυνο να εξαπλωθεί και σε ευρύτερα στάδια της ζωής του.

Ίσως αντιμετωπίζετε προβλήματα με έναν προϊστάμενο με διαρκείς απαιτήσεις από εσάς, όμως λόγω του φόβου απόρριψης, απλώς προχωρείτε σε κάθε νέο αίτημα, ανεξάρτητα από το πόσο παράλογο είναι. Υπάρχει κάτι περισσότερο από απλό παράλογο φόβο, δεδομένου ότι ο προϊστάμενός σας έχει τη δυνατότητα να σας πυροδοτήσει το αίσθημα της απόρριψης και όχι μόνο. Μια σειρά αλληλένδετων συμπτώσεων/περιστάσεων μπορεί να κάνει τις σχέσεις σας εξίσου γεμάτες με άγχος σχετικά με τα πιθανά αποτελέσματα που μπορούν να προκύψουν. Όσο πιο πολύ φοβάστε την απόρριψη του συνεργάτη σας, τόσο περισσότερο δίνετε τροφή στα αρνητικά αυτά συναισθήματα να μεγαλώσουν και να αποκτήσουν γερές βάσεις μέσα σας.

Το Πανεπιστήμιο του Long Island Kevin Meehan και οι συνεργάτες του (2018) πιστεύουν ότι οι άνθρωποι που έχουν υψηλή ποιότητα ευαισθησίας στην απόρριψη, στις προσπάθειές τους να μην απορριφθούν, παραδόξως πιέζουν τους άλλους ανθρώπους, δημιουργώντας έναν «αυτοεπαγόμενο κύκλο αρνητικών σχεσιακών αποτελεσμάτων».

Σύμφωνα με τους ερευνητές του LIU, η ευαισθησία απόρριψης είναι «μια γνωστική-συναισθηματική διάθεση να αγωνιζόμαστε αναπάντεχα, να αντιλαμβανόμαστε εύκολα και να αντιδρούμε έντονα στην απόρριψη», οδηγώντας σε δυσπροσαρμοστικές αποκρίσεις, όπως υπερβολικές δυσχέρειες, αποσύρσεις συναισθηματικά ή σε παράλογους εχθρικούς τρόπους. Όταν έχετε υψηλή ευαισθησία απόρριψης, τότε είστε ουσιαστικά προγραμματισμένοι να καταλάβετε εσφαλμένα τους άλλους ανθρώπους ως μη υποστηρικτικούς και ανυπόφορους. Με αυτό το συναισθηματικό τσιπ στον ώμο σας, οι χειρότεροι φόβοι σας παίρνουν σάρκα και οστά και αυτό γιατί αυτόματα μετατρέπεστε σε έναν δύσκολο συνεργάτη σχέσεων.

Ο Meehan και η ομάδα του υπέβαλαν την καθημερινή αλληλεπίδραση και επηρέασαν τα δεδομένα σε μια ανάλυση που τους επέτρεψε να παρατηρήσουν πώς η απόρριψη και η ροή συμπεριφορών και συναισθημάτων στις κοινωνικές σχέσεις ποικίλλουν από την ευαισθησία απόρριψης των συμμετεχόντων. Το ευαίσθητο- απόρριψη, όπως προέβλεπε, ήταν λιγότερο πιθανό να ανιχνεύσει θετικές συμβουλές στους συνεργάτες αλληλεπίδρασής τους από ό, τι οι μαθητές με χαμηλή ευαισθησία απόρριψης. Για παράδειγμα, σε μια αλληλεπίδραση υψηλού επιπέδου (δηλ. Όπου ο συνεργάτης συμμετέχει ενεργά), θα αντιδρούσατε σε ένα εξίσου ενεργητικό επίπεδο εάν η ευαισθησία απόρριψης σας είναι χαμηλή. Εάν η ευαισθησία απόρριψής σας είναι υψηλή, όμως, θα αποσυρθείτε. Όπως σημειώνουν οι συγγραφείς, «τα άτομα με υψηλή ευαισθησία απόρριψης μπορεί να έχουν δυσκολία να συμμετάσχουν σε αμοιβαία δεσπόζουσες διαπροσωπικές ανταλλαγές συνολικά».

Με λίγα λόγια οι άνθρωποι δεν προτιμούν να είναι γύρω από ανθρώπους που είναι συνεχώς φοβισμένοι, αποσυρμένοι και υπερβολικά εξαρτημένοι από την καλή συμπεριφορά των άλλων.

Να θυμάστε πως: Η αμυντική σας στάση προκαλεί τις ίδιες τις καταστάσεις που φοβάστε.

Βιβλιογραφία:
Meehan, K. B., Cain, N. M., Roche, M. J., Clarkin, J. F., & De Panfilis, C. (2018). Rejection sensitivity and interpersonal behavior in daily life. Personality and Individual Differences, 126109-115. doi:10.1016/j.paid.2018.01.029