Ας αφουγκραστούμε το παιδί μας

Γράφει η Ελένη Σωκράτους21-01-2018

Το βιβλίο της Isabelle Filliozat, Στην καρδιά των συναισθημάτων του παιδιού, είναι ένας πολύτιμος οδηγός κατανόησης και αποκωδικοποίησης της γλώσσας του παιδιού, ιδιαίτερα σε πολύ μικρές ηλικίες όπου το κλάμα είναι ο συνηθέστερος τρόπος έκφρασης. Ανάμεσα στ’ άλλα, η συγγραφέας προτείνει, πριν καταλήξουμε σε σκληρές ετυμηγορίες τύπου «είναι κακομαθημένο», να θέσουμε τις παρακάτω βασικές ερωτήσεις:

Ποιο είναι το βίωμά του;
Εξετάστε κάθε αντίδραση του μικρού σας, υπό αυτό το πρίσμα και θα κατανοήσετε την εκάστοτε συμπεριφορά του. Για παράδειγμα, το παιδί φοβάται ή θυμώνει με κάτι γιατί το συσχετίζει άμεσα με ένα βίωμα, μια εμπειρία.

Τι λέει;
Πίσω από κάθε συμπεριφορά που μπορεί να ερμηνευθεί ως καπρίτσιο, υπάρχει κάτι που θέλει να σας πει το παιδί. Αφήστε το να εκφράσει το συναίσθημά του, όχι ρωτώντας «γιατί», αλλά «τι είναι αυτό που σε ενοχλεί ή φοβάσαι» και θα ανακαλύψετε ότι, για παράδειγμα, προσποιείται ότι πονάει η κοιλιά του, όχι για να αποφύγει το σχολείο, αλλά τους συμμαθητές που τον παρενοχλούν.

Τι μήνυμα επιθυμώ να του μεταδώσω;
Το μικρό σας ζωγράφισε τον τοίχο ή έκανε βίδες το καινούριο του παιχνίδι; Μη βιαστείτε να το χαρακτηρίσετε ανυπάκουο ή επιθετικό! Είναι απλά δημιουργικό και φιλοπερίεργο. Δώστε του εναλλακτικές να δημιουργήσει και να εξερευνήσει.

Γιατί το λέω αυτό;
Αναρωτηθείτε τι σας κάνει κάθε φορά να λέτε ναι ή όχι στα αιτήματα των παιδιών σας. Οι αποφάσεις σας πηγάζουν από την πρόθεσή σας να τα προστατεύσετε ή να τα διαπαιδαγωγήσετε ή απλώς π.χ. είστε πολύ κουρασμένοι ή βαριέστε να κάνετε κάτι που σας ζητάει;

Οι ανάγκες σας ανταγωνίζονται εκείνες των παιδιών σας;
Σίγουρα το να είναι κανείς γονιός αποτελεί μία 24ωρη επαγρύπνηση πολύ κουραστική και απαιτητική, όσο και να αγαπάει κανείς το παιδί του. Μετά τα πρώτα χρόνια, κατά τα οποία οι ανάγκες του παιδιού τίθενται σε προτεραιότητα, δώστε βάση και στις δικές σας ανάγκες, χωρίς όμως να ξεσπάτε στο παιδί. Δεν θέλει να κοιμηθεί; Εξηγήστε του ότι τώρα είναι η ώρα των γονέων να ξεκουραστούν, χωρίς απειλές ή μαλώματα. Προτιμήστε τη συνεργασία και όχι των ανταγωνισμό ως προς την ικανοποίηση των εκάστοτε αναγκών.

Τι είναι πολυτιμότερο για μένα;
Το μικρό σας έσπασε το αγαπημένο σας βάζο; Κατέστρεψε την υπέροχη γλάστρα σας; Ένα παιδί εκ φύσεως, χαλάει την τάξη που του επιβάλλουν οι γονείς του. Μην περιμένετε ότι η ζωή με το παιδί θα είναι όπως και πριν από αυτό. Εξηγήστε του τι έκανε, χωρίς υπερβολές και υστερίες. Δώστε του να καταλάβει ότι σαφώς είναι πιο πολύτιμο από το αντικείμενο που κατέστρεψε. Διαφορετικά ή θα αισθανθεί ντροπή, έχοντας την αίσθηση ότι ενοχλεί, ή κατωτερότητα, ότι δηλαδή δεν είναι στο ίδιο επίπεδο με τους γονείς.

Ποιος είναι ο αντικειμενικός σκοπός μου;
Τι είναι καλό και κακό; Δεν υπάρχει αντικειμενική απάντηση. Κάθε φορά, το ναι ή όχι εξαρτάται από την εξέλιξη και τις ανάγκες του παιδιού. Αν ο αντικειμενικός σκοπός σας είναι να επιτρέψετε στα παιδιά σας να αυτονομηθούν και να αποφασίζουν μόνα τους, δεν θα συμπεριφερθείτε το ίδιο αν θέλετε να γίνουν υποτακτικά και υπάκουα.

Προφανώς δεν υπάρχουν έτοιμοι οδηγοί συμπεριφοράς, ικανοί να δώσουν κάθε φορά τη σωστή απάντηση. Παρατηρήστε, όμως, το παιδί σας. Ακούστε το με τα μάτια της καρδιάς. Σίγουρα θα καταλάβετε καλύτερα όσα έχει να σας πει και θα χτίσετε μια όμορφη και υγιή σχέση μαζί του, επιτρέποντάς του, με τη σειρά να αναπτυχθεί σε έναν όμορφο και υγιή ενήλικα.