Η εφηβεία της μέσης ηλικίας ή τα χαμένα όνειρα που «επιστρέφουν & ζητούν εκδίκηση»
17-12-2017
Επειδή ο άνθρωπος ρέπει στην αμεριμνησία και τη νωθρότητα, συνεχώς αναβάλλει τις σοβαρές αποφάσεις του, τις βαθιές τίμιες εκτιμήσεις του, την αυτοκριτική και τους απολογισμούς του, για τότε που δε γίνεται πια να τις απωθήσει. Γιατί έρχεται ένας καιρός, ευτυχώς, που οι εκτιμήσεις τούτες, οι απολογισμοί, οι αυτοκριτικές, δεν αναβάλλονται: Δεν πάει άλλο!
Μια τέτοια κρίσιμη χρονική καμπή είναι και για τη ζωή μιας γυναίκας η μέση ηλικία.
Η καμπή τού «δεν πάει άλλο», του «τώρα ή ποτέ». Για να ακολουθήσει η επικίνδυνη όσο και εσφαλμένη εγκατάλειψη στο «ποτέ…» Όλα συνηγορούν σ’ αυτά τα επώδυνα αισθήματα. Τα παιδιά ενηλικιώνονται και αυτονομούνται. Φεύγουν από το σπίτι για σπουδές, για τους δικούς τους έρωτες, για τις δικές τους παρέες, χωρίς να ενδιαφέρονται για τις συμβουλές της, τη φροντίδα της, τα παράπονα της, τις απειλές της. Φεύγουν με τρόπο ήπιο ή με τρόπο εμπόλεμο και εκρηκτικό, ανάλογα- όμως φεύγουν.
Οι γονείς της, νεκροί ή γερασμένοι, δεν έχουν πια την ισχύ να επηρεάζουν μυαλό και αισθήματα όπως παλιά. Ο σύζυγος, συχνά, δεν είναι ο άντρας που ερωτεύτηκε. Δοσμένος τώρα στα δικά του μονοπάτια, μπερδεμένος στον δικό του ψυχολογικό χάρτη, έχει γίνει με τον καιρό ένας αδελφός, ένας συγκάτοικος, ένα παθητικό κουτί παραπόνων, ένας αποφασισμένος αντίπαλος, ένας ξένος. Την εγκατέλειψε ίσως από χρόνια, είτε συναισθηματικά είτε και συνολικά, και τον εγκατέλειψε κι αυτή. Οι φίλοι, είτε χαμένοι σε άλλες επιλογές είτε πληκτικά δεδομένοι, δεν μπορούν να βοηθήσουν.
Ζουν τα δικά τους βάσανα.
Και τότε μια γυναίκα νιώθει μόνη. Έχει μάλλον το χρόνο να το παραδεχτεί πως είναι μόνη, πως ήταν μόνη από πολύ παλιά.
Εγώ θα έλεγα πως είναι ελεύθερη, όμως εκείνη νιώθει πως είναι μόνη. Και αποτυχημένη. Και άδεια. Και κουρασμένη. Διότι η ελευθερία που τώρα επιτέλους — θέλει δε θέλει— της προσφέρεται, την απαλλάσσει μεν από δεκαετιών ασφυκτικά και παραμορφωτικά για την ψυχή καθήκοντα, αλλά τη βρίσκει απροετοίμαστη, απαίδευτη στο να μπορεί να αναγνωρίζει τα πραγματικά της συναισθήματα. Πολύ ανίκανη να τα διαχειρίζεται. Δεν έχει μάθει άλλωστε να ασχολείται με τον εαυτό της, δεν είχε χρόνο ποτέ. Της τον λεηλάτησαν οι άλλοι κι εκείνη αυτονόητα τον παρέδωσε.
Κοιτάει τώρα πίσω και βλέπει εκκρεμότητες. Ακρωτηριασμένες επιθυμίες. Ατροφικές απόπειρες. Προδοσίες. Σπανίως είναι ένας άλλος ο προδότης μας. Ο ίδιος ο εαυτός μας είναι που πρόδωσε τον αληθινό εαυτό μας. Και τώρα, στη μέση ηλικία, αναγκάζεται να το υποπτευτεί αυτό. Να πονέσει. Να συντριβεί και να αποφασίσει τελειωτικά: Θα επανορθώσω ή θα αφεθώ στη φθορά;
Θα αντλήσω από εμπειρίες, γνώση, αναγεννημένες λαχτάρες, νέα ελευθερία ή θα ακολουθήσει η καρδιά και το πνεύμα μου — τούτα τα εν δυνάμει αιώνια κομμάτια του είναι μου — το μαρασμό που βλέπω πάνω στο σώμα μου και μέσα στον καθρέφτη; Θα παραδοθώ στην ηδονή της τεμπελιάς, της αδράνειας και της γκρίνιας ή θα πετάξω σε ταξίδια ζωής, συναρπαστικά; Θα κλείσω το ημερολόγιο μου ή θα ξεφυλλίσω το τεράστιο βιβλίο της ζωής σε παρακάτω κεφάλαια; Θα νικήσει η τωρινή ευκολία της παραίτησης ή η δύσκολη προοπτική της δράσης; Το εύκολο που με τον καιρό θα γίνεται όλο και πιο επαχθές ή το δύσκολο που με τον καιρό γοητεύει και λυτρώνει;
Τα χαρτάκια με τις επιθυμίες
Ο Ζίγκμουντ Φρόιντ γράφει πως Ευτυχία είναι η εκπλήρωση κάποιας παιδικής επιθυμίας. Γι’ αυτό ο πλούτος δίνει τόσο ελάχιστη ευτυχία. Το χρήμα δεν είναι επιθυμία της παιδικής ηλικίας.
Σε μια ομάδα ατόμων πάνω από σαράντα χρόνων έδωσα αυτήν ακριβώς την ερώτηση και ζήτησα να θυμηθούν τον παλιό, παιδικό, νεανικό κόσμο τους και να μου απαντήσουν γραπτά και ανυπόγραφα. Κανένα πρέπει, καμιά εικόνα τους να μην επηρεάσει δηλαδή ένα τόσο σημαντικό και ευαίσθητο ταξίδι στην ενδοσκόπηση.
Ελάχιστοι απάντησαν πως είχαν πραγματώσει το παιδικό όνειρο τους. Κι όμως! Ήταν τόσο απλά και εφικτά τα περισσότερα από εκείνα τα παιδικά όνειρα που μου έγραψαν στα χαρτάκια: Ήθελα να γίνω δάσκαλος. Γιατρός. Νοσοκόμα. Πιλότος. Ιεραπόστολος. Μαμά. Τα κράτησα και τα έβαλα στο συρτάρι μου, σ’ ένα φάκελο που γράφει απ’ έξω: Τα χαρτάκια με τις επιθυμίες. Τα κοιτώ με θλίψη, με νοσταλγία, και ξαναθυμάμαι την κουβέντα του Τσέχωφ: «Θεέ μου, πόσο κοντά απ’ την ευτυχία περνάει ο άνθρωπος…»
Ακόμα, ο ίδιος ο Φρόιντ είπε: «Πάει καιρός που ανακάλυψα ότι χρειάζεται απλώς λίγο θάρρος για να εκπληρωθούν επιθυμίες, θεωρούμενες μέχρι τότε ανέφικτες».
Λίγο θάρρος! Το έχουμε πει και θα το ξαναπούμε: Καλοσύνη χωρίς δύναμη δεν είναι καλοσύνη. Όποιος φοβάται ζει μισή ζωή.
Ο λόγος όμως που έβαλα την ομάδα να μου γράψει τις παλιές επιθυμίες της δεν ήταν για να τους στενοχωρήσω. Να συγκρίνουν αυτό που τώρα έχουν μ’ εκείνο που τότε ήθελαν, και να απογοητευτούν. Ο λόγος μου ήταν πιο υγιής και ζωηρός από την αυτοκριτική, την αυτομομφή και τη στάσιμη πίκρα. Ήθελα να σκεφτούν μόνοι τους πως ίσως υπάρχει καιρός. Ειδικά τώρα, σ’ αυτή την ηλικία που, επιμένω, είναι επίσης μια ηλικία απελευθέρωσης —γι’ αυτό άλλωστε οι άνθρωποι τρομάζουν τόσο απ’ αυτήν —, μπορούν να επανορθώσουν κάτι απέναντι στον παραπονεμένο, θυμωμένο, αυθεντικό τους εαυτό που κακοποίησαν. Να προσπαθήσουν τώρα να κάνουν κάτι από εκείνο που τότε επιθυμούσαν. Κι αν όχι ακριβώς εκείνο, κάτι παραπλήσιο, συγγενικό, που θα ξεδιψάσει την περιφρονημένη λαχτάρα και θα δώσει χαρά και δύναμη. Χαρά που είναι η γεύση του Παραδείσου.
Αν σε ηλικία ώριμη και δύσκολη, μια γυναίκα —αλλά και άντρας, γιατί, ως γνωστόν, η κλιμακτήριος αφορά και στα δύο φύλα, μόνο που οι άντρες κρύβουν πιο συστηματικά και πιο νοσογόνα τα αισθήματα τους και δεν τα μαθαίνουμε – συνεχίζει να υποφέρει επί χρόνια με τα κλασικά συμπτώματα της δυσθυμίας, της κατάθλιψης, της παραίτησης, των ψυχοσωματικών, της υστερίας, κι όλα όσα χαρακτηρίζουν την κλιμακτήριο, είναι επειδή, ξανά, κάτι αρνείται να κάνει για τον εαυτό της σωστά. Θάβει ξανά τη νέα, μεγάλη της ευκαιρία. Είναι που δεν αξιοποιεί τη νέα πρόταση για ζωή αληθινή, ζωή δική της, του πεπρωμένου της, και αυτοπροδίδεται πάλι. Ο εαυτός της, έστω και αργότερα, έστω και μέσα σε γκρίζο σκηνικό, την καλεί σπαραχτικά να συμφιλιωθούν, να συνομιλήσουν, να ενωθούν, να υπερβούν τον χρόνιο διχασμό που τους τυράννησε.
Είναι υπεύθυνη για το πώς θα ανταποκριθεί στην κλήση, πολύ περισσότερο υπεύθυνη από τότε, κατά τη φουρτουνιασμένη της, ερωτευμένη, άπειρη, καταπιεσμένη από γονείς, νιότη. Και το ξέρει. Γι’ αυτό θυμώνει, πικραίνεται, απελπίζεται και το ρίχνει στις διάφορες επιφανειακές φυγές: στα χαρτιά, στο φαγητό, στα ψώνια, στο άψυχο σεξ, στις γελοίες προσωρινές ερωτοδουλειές, στις πλαστικές εγχειρίσεις, στο κουτσομπολιό. Όμως το να φεύγεις απ’ τον εαυτό σου είναι προσπάθεια μάταιη. Όσο του φεύγεις τόσο εκείνος σε αλυσοδένει και σε τραβάει με βία πίσω. Όλο και πιο θυμωμένος.
Και πάλι εσύ αποφασίζεις. Σε όλα και για όλα αποφασίζεις εσύ. Ακόμα και για το θάνατο σου εσύ αποφασίζεις, υποστηρίζουν κάποιες αρχαίες διδασκαλίες. Και ο θάνατος είναι πολλών ειδών. Για να θυμηθούμε εκείνο το εύστοχο: «Πέθανε στα είκοσι του και τον έθαψαν στα ογδόντα πέντε του».
Μάρω Βαμβουνάκη
από το «Ο Παλιάτσος και η Άνιμα»,
εκδόσεις Ψυχογιός
Ήμουν σίγουρη ότι τις επόμενες εβδομάδες θα σου έγραφα μόνο για χαρούμενα θέματα τα οποία σχετίζονται με τα Χριστούγεννα κι όλο αυτό το κλίμα αγάπης που επικρατεί αυτές τις μέρες. «Αγάπης» είπα, ε; Μάλλον ήμουν αφελής μέχρι που έπεσα τυχαία στο παραπάνω βίντεο: πρωταγωνιστής είναι o Keaton, ένας μαθητής από την Αμερική, ο οποίος ανοιχτά καταγγέλλει τον σχολικό εκφοβισμό που δέχεται....
Από την πρώτη στιγμή που σε γνώρισα, ένιωσα πως βρήκα όλα όσα ήθελα σε έναν άνθρωπο. Και, πίστεψέ με, περίμενα αρκετά και έψαξα πολύ μέχρι να βρω τι θέλω. Δεν πέρασαν λίγοι μήνες και δεν δίστασα να σου πω αυτό που σκεφτόμουν, ένιωθα και ήθελα σαν τρελή από χαρά να φωνάξω… «Σ’ ΑΓΑΠΩ»! Έμαθα στη ζωή αυτό που θέλω να το διεκδικώ και αυτό που νιώθω να το εκφράζω. Τι κι αν όλοι κρύψαμε συναισθήματα κα...
Άγχος… για τους περισσότερους ανθρώπους υπάρχει επί μονίμου βάσεως. Πρόκειται για ένα κοινό και συνηθισμένο βίωμα. Τι είναι το άγχος όμως από επιστημονικής απόψεως; …. και σε τι διαφέρει από το φόβο; Μήπως πίσω από το άγχος βρίσκεται κάποιος φόβος;
Για αρχή να καταστήσω σαφές πως: το άγχος δηλώνεται για κάτι γενικό, ενώ ο φόβος για κάτι πιο συγκεκριμένο...
''Κοιτάξτε ψηλά και χαμογελάστε σε όσους απόψε δεν είναι δίπλα σας. Σε όσους ''έφυγαν'' για λίγο. Μέχρι να ανταμώσετε ξανά. Καλή Ανάσταση''. Το είδα πέρυσι αναρτημένο σε κάποιο από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (υποσχέθηκα όμως ότι σήμερα δε θα συγκινηθώ!). ...
Ένα παιδί χρειάζεται την επιθυμία των γονιών του. Προσδιορίζεται από αυτήν την επιθυμία, αγαπά τον εαυτό του αν έχει αγαπηθεί. Εάν η στάση τους το φοβίσει ή κάτι του είναι απροσδιόριστο, αν η αλήθεια που αντικρίζει διαψεύδεται από εκείνους, χάνει την εμπιστοσύνη του και κρύβεται στη φαντασίωσή του. Για να μην πληγωθεί, πλάθει ένα φανταστικό κόσμο και καταφεύγει σε αυτόν, με την ελπίδα να νιώσει ε...
Προφανώς το να πεις «καλημέρα» σε κάποιον είναι ένας, από τους σημαντικότερους θα έλεγα, τρόπος επικοινωνίας. Εκείνη τη χρονική στιγμή εκφράζεις σε τι διάθεση βρίσκεσαι, δίνεις δηλαδή στη θετικότητα σου μορφή μέσα από τις ίδιες τις λέξεις. Κάτι άλλο όμως πιο ιδιαίτερο που εισπράττεις είναι το ότι βοηθάς και το άλλο άτομο, στην περίπτωση που δεν βρίσκεται σε κατάλληλη...
Είναι κάτι γυναίκες ρε φίλε, σκέτα αερικά.
Δεν μπορείς να τις πιάσεις. Δεν μπορείς να τις αγγίξεις. Φοβάσαι μην τυχόν και σπάσεις τα φτερά τους.
Είναι αυτές οι γυναίκες που δεν προσπάθησαν ποτέ να γίνουν αντράκια. Δεν τον θέλουν τον τίτλο, δεν τον γουστάρουν.
Ξέρουν καλά τι θα πει γυναίκα. Ξέρουν καλά την ομορφιά, τον πόνο και την σιωπή που κρύβει η ουσία τους.
Δεν ψάχνουν να ευνουχίσουν, δεν ...
Το άγχος μπορεί να είναι εποικοδομητικό, όταν με πείσμα και αποφασιστικότητα σε ωθεί να επιτύχεις τον στόχο σου, αλλά καταστροφικό, όταν με φόβο και ηττοπάθεια αρχικά σε αδρανοποιεί κι έπειτα σε οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην παραίτηση.
Όλοι χωρίς διακρίσεις έχουν βιώσει αυτή τη μάστιγα, άλλοι με περισσότερη και άλλοι με λιγότερη ένταση. Άλλοι καταφέρνουν να το προσπεράσουν...
Ο γονιός τρέφει αναμφισβήτητα μεγάλη αγάπη και τρυφερότητα για το παιδί του. Η ιδιότητα όμως του γονιού δεν τον απαλλάσσει από όλες τις άλλες ταυτότητές του, αυτήν που ορίζεται από το φύλο του, αυτήν του συζύγου, του εργαζόμενου και επαγγελματία, του πολίτη και της πολιτική του τοποθέτησης, του παιδιού των δικών του γονιών, του έθνους του, η σύνθεση όλων αυτών των ταυτοτήτων είναι μια πολύ σύνθετ...
Ένα φωτοβολταϊκό πάρκο που σχηματίζει την όψη του Μίκυ Μάους τροφοδοτεί με καθαρή, ηλιακή ενέργεια τις τεράστιες εγκαταστάσεις του Disney World στο Ορλάντο της Φλόριντα.
Ο φωτοβολταϊκός «Μίκυ Μάους» αποτελείται από 48.000 πάνελ εγκατεστημένα σε μια έκταση 90 στρεμμάτων και έχει ισχύ πέντε Μεγαβάτ, επαρκή για να ηλεκτροδοτήσει 820 νοικοκυριά....
Ως οικολογικά θεωρούνται τα προιόντα τα οποία προστατεύουν το περιβάλλον αλλά και την υγεία μας.
Τα τελευταία χρόνια χρόνια λόγω της αυξανόμενης ζήτησης έχουν πέσει οι τιμές τους και είναι πλέον προσιτά σε όλους.
Μπορούμε να επιλέξουμε οικολογικά προϊόντα:
στη διατροφή μας,
στην κουζίνα,
στο μπανιο,
στο καθάρισμα του σπιτιού
...
Στο βαθύτερο σημείο των ωκεανών του πλανήτη μας, στην Τάφρο των Μαριανών στον Ειρηνικό Ωκεανό, σε βάθος 10.898 μέτρων, οι επιστήμονες βρήκαν μια πλαστική σακούλα....
Η όμορφη κοπέλα στέκει μόνη στην άκρη της αυλής και σιγοκλαίει πικρά. Είναι απεγνωσμένη με τη μοίρα και την κακή της τύχη που την οδήγησε να κάνει τα θελήματα σε μια τόσο αυστηρή όσο και αυταρχική μητριά. Η ζωή της αλλάζει όταν η καλή νεράιδα μετατρέπει την κολοκύθα που έστεκε στην μέση της αυλής σε μια πανέμορφη άμαξα. Μια άμαξα με τέσσερις τροχούς η οποία...
Κοντεύει μεσημέρι. Σε κάποιο πεζοδρόμιο της πόλης ένα μικρό, υπαίθριο μαγειρείο. Ένας πάγκος με ζυμαρικά, μια φιάλη γκαζιού και μια μεγάλη κατσαρόλα. Μια παρέα ανθρώπων να μαγειρεύει. Χαρούμενοι όλοι. Χαμογελαστοί.
Πίσω είναι τοποθετημένο ένα λευκό πανό: «Κοινωνική Κουζίνα “Ο Άλλος Άνθρωπος” – Δωρεάν φαγητό για όλους». Κόσμος αρχίζει να πλησιάζει...
Ο όρος «sex buddies» ή αλλιώς «φίλοι με προνόμια» δεν είναι καινούριος στο σύγχρονο λεξικό! Σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες υπήρχε ήδη από την αρχή της ανθρώπινης ιστορίας και πρόσφατα κέρδισε ένα δικό του τίτλο, μιας και βρίσκεται στο «ζενίθ» του. Οι άνθρωποι που δέχονται ή θέλουν ν’ ανήκουν σε αυτή την κατηγορία όλο και πληθαίνουν. Οι λόγοι φυσικά είναι απλοί και κατανοητοί ... ή μήπως όχι; (ε...
Η ερωτική αυτή νουβέλα του διάσημου σοβιετικού συγγραφέα Τ. Αϊτμάτοβ, χαρακτηρίστηκε από το Λουί Αραγκόν "λογοτεχνικό διαμάντι".
Πρόκειται για την ιστορία της όμορφης, δυναμικής Τζαμιλιά που, αδιαφορώντας για τις παλιές, πατριαρχικές παραδόσεις του τόπου της, ακολουθεί τολμηρά το δρόμο της καρδιάς της, βέβαιη πως κατακτάει την ευτυχία της.
Η ηρωίδα σ...
Σε μία μικρή κωμόπολη καταφθάνει ένας νεαρός άνδρας. Παράλληλα υπάρχει στα ανοιχτά ένα καράβι που έχει αγκυροβολήσει, υπάρχουν φωτιές, ένας ήχος που ακούγεται παντού, αλλά και διάφοροι άνθρωποι που αγνοούνται....
Ντρέπομαι λίγο είναι η αλήθεια, αλλά για την συγκεκριμένη σειρά έμαθα πριν από ένα μήνα από πολύ κόσμο με πολύ καλά λόγια. Όχι, δεν ήρθε μια λαοθάλασσα με γνώμες για την σειρά, αλλά σε διάσπαρτες συζητήσεις συμφωνούσαν όσοι συνάνθρωποι συμμετείχαν. Δεν πίστεψα κανέναν στην αρχή αλλά μετά από παρότρυνση φίλου έκατσα να δω την πρώτη σεζόν του Peaky Blinders. ...
Λιώνουμε το βούτυρο σε κατσαρολίτσα. Το αποσύρουμε από τη φωτιά, ρίχνουμε μέσα την άχνη ζάχαρη, το κακάο και το κονιάκ και ανακατεύουμε πολύ καλά. Προσθέτουμε τα μπισκότα αφού τα έχουμε τρίψει με το χέρι και ανακατεύουμε απαλά να ενσωματωθούν τα υλικά.
2. Βάζουμε το μείγμα σε ένα τσέρκι ή πυρέξ 24 εκ. και το πιέζουμε με την ανάποδη ενός κουταλιού να κάνει...
Μετατρέψτε το διαμέρισμά σας σε ένα «ζεστό» καταφύγιο… γεμάτο με άνεση,vintage διάθεση και παιχνιδιάρικο στυλ. Άλλωστε, ποιος δεν χρειάζεται ένα οικείο σαλόνι με κουβέρτες και μαξιλάρες, όταν επιστρέφει από τη δουλειά; Παρακάτω θα βρείτε εννέα ιδέες για να αλλάξετε το σπίτι σας χωρίς πολλά έξοδα, ώστε να το χαρακτηρίσουν ως το πιο «φιλόξενο» σπίτι του χρόνου...
Μια σωστά οργανωμένη ντουλάπα μας κάνει να κερδίζουμε χρόνο χωρίς να χρειάζεται να ψάχνουμε τι θα φορέσουμε ή που έχουμε βάλει αυτό το οποίο θέλουμε να φορέσουμε.
Ξεχωρίζουμε τι θέλουμε να κρατήσουμε, τι να δώσουμε και τι να πετάξουμε. Αφού βάλουμε σε κουτιά ή σακούλες αυτά που θέλουμε να δώσουμε ή να πετάξουμε, ασχολούμαστε με την τακτοποίηση...
