Μία χαιρεκακία – «ένα τέλμα»

Τσέλιου Ευαγγελίνα02-09-2016

Μήπως για να προκύψει τέλμα μιας κατάστασης έχει προηγηθεί τέλμα κάποιας άλλης; Μήπως είναι άλλο το να είσαι ετοιμόλογος, θρασύς ή θαρραλέος όπου και όταν χρειαστεί και άλλο το να δηλητηριάζεις την σκέψη του άλλου με ευχαρίστηση; Μήπως δεν έχεις σκεφτεί τι θα προκαλέσουν τα απερίσκεπτα σχόλιά σου; Ή ακόμα χειρότερα μήπως τελικά έχεις σκεφτεί τι θα προκαλέσουν και για αυτό τα λες με τέτοια άνεση;

Γιατί πολύ απλά χαίρεσαι με την απογοήτευση και την στεναχώρια των άλλων. Με την πρώτη ευκαιρία λες πράγματα και αναζωπυρώνεις στο νου καταστάσεις που ξέρεις ότι θα πονέσουν. Μάλλον πονάς κι εσύ αλλά το κρύβεις. Πονάς βουβά. Γι’ αυτό αρέσκεσαι να βλέπεις τους άλλους να πονάνε φανερά. Θαρρείς πως ο πόνος ο φανερός είναι πιο εξευτελιστικός από τον βουβό. Έτσι ορίζεται για σένα ο πόνος. Θαρρείς πως κρύβεσαι και πως γι’ αυτό φαίνεσαι δυναμικότερος. Αρχικά ναι. Αλλά με λίγη σκέψη όλα γίνονται αντιληπτά. Πάντως ένα είναι το σίγουρο. Όταν η χαιρεκακία παίρνει σάρκα και οστά η αξιοπρέπεια και η ανθρωπιά κάνουν φτερά και δύσκολα γυρνάνε…

Όχι, δεν είμαι οπαδός των ανούσιων κολακειών, όχι δεν προτείνω όταν βλέπεις κάτι που διαφωνείς να στρουθοκαμηλίζεις στωικά και όχι δεν σε παροτρύνω να χάσεις ή να ελαττώσεις την ειλικρίνειά σου. Δεν σου λέω να είσαι ένας χαμαιλέοντας περιστάσεων. Μα άλλο πράγμα η ειλικρίνεια και άλλο η «ειλικρίνεια» μετά χαιρεκακίας. Αλλιώς είναι να θες να βοηθήσεις κάποιον λέγοντάς του αλήθειες άλλοτε σκληρές και άλλοτε όχι, γιατί θες να τον προετοιμάσεις, να τον προφυλάξεις από κάποια κακοτοπιά και αλλιώς να επαναλαμβάνεις προφανείς χιλιοειπωμένες αλήθειες που πικραίνουν εσκεμμένα, για να νιώσεις τόσο την στεναχώρια όσο και την απογοήτευση που προκαλείς.

Μα για σκέψου… Σε μια εποχή που η ζήλια και η χολή ρέουν ταχύτατα και με αφθονία, τί καλύτερο από το να είσαι μια ευγενική, διαλλακτική φυσιογνωμία που είναι πρόθυμη να ακούσει, να ωθήσει και να βοηθήσει αντί να κρίνει, να κατακρίνει κι έπειτα να ισοπεδώνει με την απόλυτη κατακριτέα στάση της;

Αρκεί να μιλάς σαν άνθρωπος κι όχι σαν θηρευτής ψυχών. Μην ψάχνεις να βρεις για βάλσαμο τα βάσανα των άλλων για να ιαθούν οι δικές σου πληγές. Και να ξέρεις πως αυτή η αψεγάδιαστη εικόνα που παρουσιάζεις φαίνεται πως είναι κάλπικη. Τα πάντα έχουν ένα τρωτό σημείο. Όχι ότι δεν υπάρχει και κάτι το άτρωτο. Μα αυτό δεν προσπαθεί «να πείσει για να πειστεί».

Για άλλους αποτελεί τρόπο ζωής, για άλλους πάλι νέο εύρημα που στην πορεία ανακαλύπτουν ότι τους εκφράζει όλο και περισσότερο. Πάντως, δεν μπορώ να δεχθώ πως μια ωραία πρωία ένας χαιρέκακος ριζικά αλλάζει στάση. Τουλάχιστον όχι από μόνος του. Ή έστω να δεχθώ πως όλο αυτό ήταν ένα κακό όνειρο. Οι περισσότεροι πάντως το κάνουν και το ζουν. Να τα λέμε κι αυτά.

Το πώς μπορείς να αντιμετωπίσεις την χαιρεκακία είναι κάπως αμφίβολο. Πάντως σίγουρα όχι με ανταπάντηση χαιρεκακίας. Όχι «οφθαλμόν αντί οφθαλμού και όδοντα αντί όδοντος». Γιατί; Γιατί το συναίσθημα αυτής της εικονικής ηθικής ικανοποίησης ανά λεπτό ολοένα και θα σκουριάζει. Ναι. Γιατί, αφού σε πληγώνει αυτή η πρακτική σίγουρα δεν θα μπορέσει να σε κάνει να αισθανθείς δικαίωση. Να ξέρεις πως κάθε φορά που προσπαθείς να σπείρεις πανικό και απογοήτευση ταυτόχρονα θερίζεις ριζικά την δικιά σου ανθρωπιά και αξιοπρέπεια…