«Το σύνδρομο της ερωμένης»

Γράφτηκε από την Ειρήνη Παναγοπούλου, Κλινική Ψυχολόγος, Ειδικός Σεξουαλικής Υγείας 13-06-2016

Λόγος γίνεται για τους άπιστους, άτακτους, παιχνιδιάρηδες άνδρες, τον συνεχή πολλαπλασιασμό τους και το πόσο ταλαιπωρούν τα θηλυκά αυτού του πλανήτη. Για να είμαστε ειλικρινείς δεν έχουν μόνο οι άνδρες την αποκλειστικότητα ή αλλιώς τα σκήπτρα στην αρένα του σεξ αλλά συμβάλλουν ενεργά με τον τρόπο τους και οι γυναίκες. Τι γίνεται όμως όταν τα θηλυκά καθηλώνονται σε έναν συγκεκριμένο ρόλο, όπως αυτόν της ερωμένης; Είναι συνειδητή η επιλογή τους ή αποτελεί ένα δύσκολα αντιληπτό σύνδρομο;

Όλα εξαρτώνται από τον τρόπο με τον οποίο θα εμπλακεί η γυναίκα σε μια τέτοια σχέση. Αν θα επιτρέψει στον εαυτό της να αμυνθεί στο παράνομο αυτό φλερτ και σε ένα «υποσχόμενο τίποτα» του δεσμευμένου άνδρα, που προκειμένου να τεστάρει την γοητεία του, συχνά διεκδικεί επίμονα το θήραμά του. Σύμφωνα με τους ειδικούς λοιπόν, πρόκειται για σύνδρομο το οποίο χαρακτηρίζεται από ένα επώδυνο συναισθηματικά βίωμα ενός ακάλυπτου κενού με συγκεκριμένο μοτίβο συμπεριφοράς. Αποτέλεσμα του θυελλώδη έρωτα και του ακατανίκητου πόθου είναι η συνειδητοποίηση αυτή της ερωτικής έλξης για έναν παντρεμένο άνδρα να φαντάζει παντελώς αδιάφορη στην γυναίκα οδηγώντας την αυτόματα στον επιθυμητό ρόλο της παράνομης.

Ποιά είναι «ερωμένη» και πώς καταλήγει στην θέση αυτή;

Η ερωμένη είναι μια γυναίκα που εξακολουθεί για αρκετό χρονικό διάστημα να έχει εξωσυζυγική σεξουαλική σχέση με έναν άνδρα ο οποίος έχει σχέση ή είναι παντρεμένος. Πιο συγκεκριμένα, το αγγλικό λεξικό της Οξφόρδης περιγράφει την «ερωμένη» ως μια γυναίκα που κατέχει παράνομα τη θέση της γυναίκας. Στη σημερινή εποχή πολλά θηλυκά μόνα, ανύπαντρα, σε χηρία ή διαζευγμένα έχουν βρεθεί στη θέση αυτή, ακούσια ή εκούσια. Η αλήθεια είναι πως δεν αποτελεί μια ιδανική πραγματικότητα αλλά οι περιστάσεις και κυρίως η συναισθηματική κατάσταση των γυναικών διαδραματίζουν τους κύριους παράγοντες για την εμπλοκή τους ή όχι ως ερωμένες.

Οι περισσότερες γυναίκες είναι ή ήταν ερωμένες ανεξαρτήτως μορφωτικού επιπέδου, συμπεριφοράς και προσωπικότητας. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι από τη φύση τους είναι ρομαντικές. Φαντάζονται τον γοητευτικό πρίγκιπα πάνω στο άσπρο άλογο ο οποίος κοιτά επίμονα, προκλητικά, ανταλλάσσουν χαμόγελα ο ένας στον άλλον καταλήγοντας μαζί σε κάποιο απομονωμένο μέρος. Περπατούν χέρι-χέρι σε μια αμμουδιά και φιλιούνται κάτω από το φως του φεγγαριού. Ουτοπικό; Μπορεί και να είναι... Αυτό το σκηνικό όμως κυριεύει σταδιακά το μυαλό της ερωμένης. Ωστόσο, η ζωή κρύβει όλο εκπλήξεις και απρόσμενα γεγονότα. Τα πράγματα μπορεί να πάνε στραβά και οι εκάστοτε συνθήκες να οδηγήσουν μακριά από τα όνειρά και τις μελλοντικές βλέψεις. Απογοητεύσεις και ανεκπλήρωτες προσδοκίες δίνουν την θέση τους στο συνεχές κυνήγι μιας ζωής από λάθος οπτική γωνία… αυτή της ερωμένης.

Τι πραγματικά όμως συμβαίνει;

Πρόκειται για έναν φαύλο κύκλο όπου μια όμορφη γυναίκα συναντά έναν μη διαθέσιμο άνδρα ανακαλύπτει ότι έχουν πολλά κοινά ενδιαφέρονται, βγαίνουν για κάποιο διάστημα και σταδιακά οδηγούνται στο χωρισμό ή σε μια εξαρτητική σχέση δίχως τέλος. Η συγκεκριμένη γυναίκα λοιπόν, συνήθως έχει βγει από μια καταχραστική παρελθοντική σχέση, η αυτοπεποίθησή της είναι τραυματισμένη με αποτέλεσμα να πέφτει στην παγίδα που η ίδια κατ’ εξακολούθηση δημιουργεί. Στην ουσία καταλήγει να δίνει περισσότερη αγάπη από ό, τι λαμβάνει. Θυσιάζει χρόνο, προσωπικές απολαύσεις και ό, τι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς επειδή ψάχνει την αγάπη με λάθος όμως τρόπο, στα λάθος άτομα. Εμφανίζεται πάντα ως η πρωταγωνίστρια μιας δυσλειτουργικής σχέσης, με έναν «εκμεταλλευτή» σύντροφο και δυστυχώς η όλη κατάσταση συνεχίζεται μέχρι να συνειδητοποιήσει τα παιχνίδια στα οποία την οδηγεί η ίδια της η καρδιά. Η γυναίκα αυτή αισθάνεται έλξη για έναν άνδρα που ανήκει αλλού. Επομένως όταν τον καταφέρνει ή καταλήγει μαζί του τονώνεται η αυτοπεποίθησή της, «ανεβαίνει» ψυχολογικά, κατακλύζεται από ευφορία που έχει απόλυτη ανάγκη και δεν θέλει να χάσει.

Είναι σημαντικό να τονιστεί πως κάτι τέτοιο δεν το κάνει συνειδητά, ούτε το προβάλλει ως στόχο της. Άλλοτε, η επιλογή αυτή αντανακλά κάποιο παρελθοντικό συμβάν, κάποια ανεπίλυτη σύγκρουση ή κάποιο συναισθηματικό μοτίβο που δεν έχει επεξεργαστεί, δουλευτεί, διερευνηθεί και το οποίο μπλοκάρει τις επιλογές της. Σπάνια αισθάνεται τύψεις κι ενοχές για το -συνήθως- παντρεμένο αρσενικό και αυτό είτε γιατί θεωρεί τον εαυτό της καλύτερη από τη σύζυγο είτε γιατί έχει πιστέψει ότι ο άνδρας αυτός ήταν δυστυχισμένος στο γάμο του, γεγονός που την καθιστά αυτόματα την σανίδα σωτηρίας του.

Στις περισσότερες περιπτώσεις οι άνδρες θα πρέπει να είναι αρκετά μπερδεμένοι, συγχυσμένοι και να αγνοούν τι πραγματικά θέλουν προκειμένου να παίξουν με τα συναισθήματα των γυναικών. Εξαίρεση αποτελούν οι αρσενικοί «Δον Ζουάν», οι κατά συρροή άπιστοι. Φαντάζουν ιδιαιτέρως ελκυστικοί στα μάτια των θηλυκών και αυτό γιατί αντιπροσωπεύουν το ακατόρθωτο, το άπιαστο, ανήκουν ήδη σε άλλη. Μόλις όμως ένα τρίτο πρόσωπο πιαστεί στα δίχτυα της γοητείας τους και ξεκινήσουν να εμπλέκονται ενεργά μαζί του δημιουργούν στην γυναίκα-ερωμένη αμφιθυμικά ή επικίνδυνα έντονα συναισθήματα. Και κάπου εκεί πλάθονται όνειρα, προσδοκίες, εκφράζονται απαιτήσεις από την ερωμένη, με τον άνδρα να θέλει φυσικά, όπως λέει και η παροιμία, «και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο».

Η λύση του μυστηρίου

Αυτό που η γυναίκα οφείλει να κάνει είναι να ενισχύσει την αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθησή της, να χτίσει τα όριά της, να δημιουργήσει κανόνες και να τους υποστηρίξει. Να σκεφτεί σοβαρά πως ο τύπος που μόλις γνώρισε μπορεί να της αρέσει, να τον ποθεί αλλά είναι όμως προτιμότερο να τον απορρίψει και να συνεχίσει τη ζωή της, στην περίπτωση μάλιστα που δεν είναι διαθέσιμος να της προσφέρει όσα επιθυμεί, προτού η σπίθα μετατραπεί σε πυρκαγιά!

Την γυναίκα-ερωμένη θα την ωφελούσε να αποχωριστεί το ροζ σύννεφό της και να κατανοήσει πως ο μη διαθέσιμος εραστής της, όπως απατά την σύζυγό του, ενδεχομένως απατήσει στο μέλλον και την ίδια. Είναι σημαντικό να αναρωτηθεί τι της προσφέρει αυτός ο ρόλος; Που την βοηθά; Και ποιες δικές της ανάγκες ή φόβους καλύπτει; Το σύνηθες σενάριο είναι η γκρίνια και οι συνεχείς απαιτήσεις του θηλυκού τυράννου να τον οδηγούν στην απομόνωση και τη μοναξιά απορώντας εν κατακλείδι, ενώ γνώριζε εφ’ όλης της ύλης την κατάσταση που εμπλεκόταν, … «γιατί;».

Βιβλιογραφία:
• The search for Cupid or the phantom-lover syndrome. , MV Seeman - The Canadian Psychiatric Association Journal/La …, 1971 - psycnet.apa.org
• Delusional loving, MV Seeman - Archives of General Psychiatry, 1978 - Am Med Assoc

---

Γράφτηκε από την Ειρήνη Παναγοπούλου, Κλινική Ψυχολόγος, Ειδικός Σεξουαλικής Υγείας