Άγχος… για τους περισσότερους ανθρώπους υπάρχει επί μονίμου βάσεως. Πρόκειται για ένα κοινό και συνηθισμένο βίωμα. Τι είναι το άγχος όμως από επιστημονικής απόψεως; …. και σε τι διαφέρει από το φόβο; Μήπως πίσω από το άγχος βρίσκεται κάποιος φόβος;
Για αρχή να καταστήσω σαφές πως:
το άγχος δηλώνεται για κάτι γενικό, ενώ ο φόβος για κάτι πιο συγκεκριμένο..
Φόβος: ορίζεται ως μια δυσάρεστη αίσθηση που σχετίζεται με την επέλευση ενός άμεσου και συγκεκριμένου κινδύνου. Ο οδηγός που βλέπει ένα φορτηγό να κινείται μετωπικά προς το μέρος του αισθάνεται φόβο. Το ίδιο και ένα άτομο που βλέπει ξαφνικά μπροστά του μια οχιά. Πρόκειται για ένα συγκεκριμένο, επικίνδυνο στοιχείο που απειλεί τη ζωή ή την ακεραιότητα ενός ατόμου. Ο φόβος απαρτίζεται από μια δυσάρεστη υποκειμενική αίσθηση- το άτομο σκέπτεται: «κινδυνεύω, μπορεί να πάθω κάτι επιβλαβές»- καθώς και από σωματικές αντιδράσεις, όπως διαστολή της κόρης του ματιού, ταχυπαλμία εφίδρωση κ.λ.π. ο φόβος διασφαλίζει τη ζωή του ατόμου, επειδή του επιτρέπει να εντοπίζει και μετά να αντιμετωπίζει κινδύνους. Ενεργοποιεί δηλαδή την αντίδραση πάλης ή φυγής – fight or flight response- μια αντίδραση διέγερσης του οργανισμού που ωθεί το άτομο να αντιμετωπίσει έναν κίνδυνο είτε επιθετικά είτε με φυγή. Ωστόσο η μειωμένη αίσθηση φόβου συσχετίζεται με ριψοκίνδυνη συμπεριφορά, που καθιστά το άτομο πιο ευάλωτο σε σωματική βλάβη.
Ειδικότερα, ο φόβος διαδραματίζει θετικό ρόλο στην ανάπτυξη και την εξέλιξη του ατόμου. Παραδείγματος χάριν, ο προσαρμοστικός ρόλος του φόβου διαφαίνεται στις επιτεύξεις του ατόμου: ο φοιτητής που φοβάται ότι εάν δεν διαβάσει, δεν θα γράψει καλά στις εξετάσεις, κινητοποιείται να μελετήσει και έχει θετικά αποτελέσματα.
Βασικές κατηγορίες φόβων
-Διαταραχή πανικού: χαρακτηρίζεται από επεισόδια έντονου, ανεξέλεγκτου φόβου ή άγχους που μπορεί να εμφανίζονται ξαφνικά και χωρίς να υπάρχει κάποιος προφανής λόγος. Τα συμπτώματα μιας προσβολής πανικού περιλαμβάνουν: ταχυκαρδία, εφίδρωση, τρεμούλα ή έντονο τρόμο, αίσθημα δύσπνοιας ή πλακώματος στο στήθος, ναυτία, αίσθημα ζάλης ή λιποθυμίας, αίσθημα μη πραγματικότητας, φόβο απώλειας του ελέγχου ή ότι τρελαίνεσαι, φόβο ότι θα πεθάνεις, μουδιάσματα, ρίγη ή ξαφνικά αισθήματα ζέστης. Η διαταραχή πανικού φαίνεται να συνδέεται με σημαντικές μεταβατικές περιόδους ή γεγονότα που φέρνουν μεγάλο στρες (γάμος, χωρισμός, ατύχημα κ.λ.π.).
-Αγοραφοβία: Συχνά, οι άνθρωποι με διαταραχή πανικού αναπτύσσουν αγοραφοβία, δηλαδή φοβούνται και αποφεύγουν να βρεθούν σε χώρους ή καταστάσεις από τις οποίες είναι δύσκολο να διαφύγουν σε περίπτωση που έχουν μια προσβολή πανικού ή όπου ενδεχομένως δεν θα υπάρχει δυνατότητα βοήθειας (π.χ. να βρίσκονται μέσα σε πλήθος ή σε ανελκυστήρα, να στέκονται στην ουρά, να ταξιδεύουν σε αυτοκίνητο, αεροπλάνο κ.λ.π.). Στις χειρότερες περιπτώσεις, το άτομο μένει συνέχεια μέσα στο σπίτι του όπου νιώθει πιο ασφαλής. Η αγοραφοβία συνήθως εκδηλώνεται μέσα στον πρώτο χρόνο από την έναρξη των προσβολών πανικού.
-Κοινωνική φοβία: χαρακτηρίζεται από έντονο και παράλογο φόβο του ατόμου ότι θα ταπεινωθεί ή θα έρθει σε αμηχανία σε κοινωνικές καταστάσεις π.χ. όταν πρόκειται να μιλήσει δημόσια, να γνωρίσει καινούργιους ανθρώπους. Πρόκειται για άτομα υπερευαίσθητα στην κριτική, στην απόρριψη και όταν είναι εκτεθειμένοι στην παρατήρηση και τον έλεγχο των άλλων φοβούνται ότι αυτοί θα δουν τα συμπτώματα του άγχους τους και θα τους περιγελάσουν. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ταχυκαρδία, τρέμουλο, ιδρώτα και ενδέχεται να καταλήξουν σε πανικό. Το πρόβλημα συνήθως ξεκινά κατά την εφηβεία, σε παιδιά που μπορεί να είναι ντροπαλά, με αφορμή κάποια στρεσογόνο ή ταπεινωτική εμπειρία.
-Ειδική φοβία: βασικό χαρακτηριστικό της ειδικής φοβίας είναι ένας έντονος, επίμονος και παράλογος φόβος για συγκεκριμένα πράγματα ή καταστάσεις, π.χ. ζώα, έντομα, ύψος, αίμα, ενέσεις κ.λ.π. Η έκθεση του ατόμου στο αντικείμενο του φόβου προκαλεί αντίδραση άγχους που μπορεί να πάρει τη μορφή μιας προσβολής πανικού. Οι ειδικές φοβίες μπορεί να ξεκινήσουν στην παιδική ηλικία ή στη νεαρή ενήλικη ζωή, με αφορμή κάποιο τραυματικό γεγονός, όπως επίθεση από σκυλί.
-Ομοφοβία: Σύμφωνα με το Journal of Homosexuality, ορίζεται ως η παθολογική έκφραση αρνητικών συναισθημάτων καθώς και συμπεριφορών – στάσεων κατά των ομοφυλόφιλων. Βασίζεται στην προκατάληψη που δημιουργείτε από την άγνοια και καταλήγει σε διάκριση ενάντια στους ομοφυλόφιλους. Αναφέρεται στην ιδεοληπτική εχθρότητα, στον παράλογο φόβο και στην αρνητική στάση προς τους ομοφυλόφιλους. Εκφράζεται με λεκτικές επιθέσεις, εξευτελισμό, διακρίσεις στο χώρο εργασίας, λογοκρισία στα Μ.Μ.Ε..και με ακραίες μορφές βίας τα λεγόμενα εγκλήματα μίσους που επιφέρουν ακόμα και το θάνατο.
Οφείλω να τονίσω πως το τι σημαίνουν οι φοβίες μας και πως «μπλέκονται περίτεχνα» στο μυαλό μας, ποικίλλει από προσωπικότητα σε προσωπικότητα και δεν πρέπει τα παραδείγματα που αναφέραμε να χρησιμοποιηθούν ως διάγνωση από μη ειδικούς. Στην Ιατρική και στην Ψυχολογία, η λέξη «παρόμοια» δεν αρκεί για την διάγνωση, καθώς είναι απαραίτητη η προσωπική επαφή με τον άνθρωπο προκειμένου να κρίνουμε.
Άγχος: έχει κοινά χαρακτηριστικά με το φόβο. Πρόκειται για ένα δυσάρεστο υποκειμενικό βίωμα που συσχετίζεται με την αίσθηση του κινδύνου, δηλαδή συνοδεύεται από τη σκέψη ότι κάτι κακό θα συμβεί και εκδηλώνεται με τις ίδιες σωματικές αντιδράσεις όπως και ο φόβος. Στην περίπτωση του άγχους όμως η εκτίμηση του κινδύνου δεν είναι ρεαλιστική ή και η συναισθηματική αίσθηση του φόβου είναι υπερβολική. Δηλαδή η γνωσιακή εκτίμηση του κινδύνου απέχει από την πραγματικότητα: για παράδειγμα λέει κάποιος «δεν μπαίνω στη θάλασσα, διότι μπορεί να με φάει ένα πολύ μεγάλο ψάρι», ένα ενδεχόμενο που θα μπορούσε να συμβεί, αλλά δεν είναι πιθανό. Επιπλέον, η συναισθηματική αντίδραση του ατόμου είναι πολύ πιο έντονη από εκείνη την οποία θα δικαιολογούσε η εκτίμηση της πραγματικότητας, όπως η αντίδραση του έντονου τρόμου όταν το άτομο που φοβάται τα ψάρια ακούει ότι κάποιος τραυματίστηκε από δράκαινα. Βασικό χαρακτηριστικό επομένως του άγχους είναι η συνειδητοποίηση από το άτομο ότι η αντίδραση του είτε δεν είναι ρεαλιστική είτε είναι υπερβολική.
Αξίζει να θυμόμαστε, πως το άγχος όταν είναι ελεγχόμενο, μπορεί να είναι ευπρόσδεκτο και επιθυμητό. Τα έργα τρόμου που στοχεύουν ακριβώς στην πρόκληση του άγχους είναι δημοφιλή γι αυτό το λόγο. Ακόμα και οι αθλητικές δραστηριότητες που προκαλούν άγχος όπως το bungie- jumping και η αναρρίχηση, συνιστούν πηγή ευχαρίστησης για πολλούς. Στις περιπτώσεις αυτές πρόκειται για άγχος και όχι για φόβο, διότι υπάρχει η εκτίμηση του κινδύνου, το άτομο δηλαδή γνωρίζει ότι ο κίνδυνος είναι τελικά μικρός.
Θεραπεία
Εκτός από τεχνικές ή φάρμακα που ανακουφίζουν τα συμπτώματα του άγχους και του φόβου, η επιλογή της ψυχοθεραπείας μπορεί να δώσει μόνιμη λύση στο παρόν πρόβλημα, βοηθώντας να αποκαλυφθούν οι βαθύτερες αιτίες που κρύβονται πίσω απ’ αυτό, όπως εσωτερικές συγκρούσεις, ανασφάλεια, χαμηλή αυτοεκτίμηση, τραύματα παιδικής ηλικίας και εσωτερικοί φόβοι που "προβάλλονται" ή αλλιώς καθρεφτίζονται, σε εξωτερικά αντικείμενα και καταστάσεις.
Να θυμάστε… Το άγχος γίνεται πιο λειτουργικό και οι φοβίες θεραπεύονται, αρκεί να το προσπαθήσετε για μια πιο χαρούμενη ζωή!
Βιβλιογραφία
Barlow, D. H. (2001). Anxiety and its disorders (2nd edition). New York: Guilford.
Nesse, R., (1998). Emotional disorders in evolutionary perspective. British journal of Medical psychology, 71, 397- 415.
Zuckerman, M., (1991). One person’s stress is another person’s pleasure. In C.D. Spielberg, I. G. Sarason, Z. Kulczar & G. L. Van Heck (Eds.), Stress and emotion: Anxiety, anger and curiosity (vol. 14, pp. 31-45). Washington, DC: Hemisphere publishing.
Όσο κοινό και αν ακούγεται, ο μόνος τρόπος για να είναι το παιδί μας καλά χρειάζεται να είναι και η μαμά καλά. Αυτό σημαίνει να μπορεί να είναι καλά σε κάθε επίπεδο της ζωής της.
συνηθως μια μαμά αφού χωρίσει αφήνει πίσω την προσωπική της ζωή.
Κα αυτό συμβαίνει διότι συνήθως αισθάνεται ενοχές, τύψεις και πω στρέφεται αλλού η προσοχή της και οχι στο πολυτιμότερο που έχει, το παιδί της....
Γιατί να απαλλαγείς από την αγαπητική σου διάθεση;
Όταν η προσωρινότητα είναι ένα εσώτερο καμπανάκι που με αφορμές ενθύμησης
έρχεται και σου υποδηλώνει ακριβώς αυτό: Πόσο ανεκδιήγητα περαστικοί είμαστε.
Με όλο το εύρος της ευαλωτότητας αλλά και της δυναμικής που εμπεριέχεται σε αυτό.
Πόσες υπαγορεύσεις άφησες να κλέψουν το αυθεντικό
για ποιον αυτοματισμών τα μάγια έμεινες δεμένος
...
Η ανεργία, πλήττει έντονα την ελληνική κοινωνία την τελευταία δεκαετία και ειδικότερα την τοπική μας κοινωνία. Από ψυχολογικής άποψης η ανεργία είναι ένας σοβαρός ψυχοκοινωνικός παράγοντας στρες....
Οι άνεργοι έχουν χαμηλότερη αυτοπεποίθηση, νιώθουν απορριπτέοι από την κοινωνία και με τη σειρά τους αναπτύσσουν αισθήματα εχθρότητας για αυτή, βιώνουν χρόνια πικρία κι απογοήτευση και παρουσιάζουν...
Ανοίγεις το παράθυρό σου και η πρώτη εικόνα που αντικρίζεις κάθε πρωί είναι ο ορίζοντας. Το σημείο όπου η γη αγγίζει τον ουρανό και ξεκινούν χιλιάδες συναισθήματα, σκέψεις και εικόνες. Εκεί που ο νους ταξιδεύει χωρίς περιορισμούς και με πυξίδα το άπειρο.
Για δεκαοκτώ χρόνια είναι αυτή η εικόνα που έμαθες και συνήθισες να βλέπεις χωρίς να εκτιμάς την αξία της. Κάθε μέρα είναι μοναδική, όμως στα...
Το μοναδικό γεγονός που ποτέ κανένας δε θα μπορέσει να αποφύγει, να ανατρέψει και εν πάση περιπτώσει στο οποίο ποτέ κανείς δε θα μπορέσει να παρέμβει, είναι ο θάνατος. Η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου είτε μιλάμε για οικογένεια είτε για φίλο, είτε για σύντροφο ζωής.
Δυστυχώς, όλοι κάποια στιγμή καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε αυτή την «κατάσταση»...
Η επιταγή του μένουμε σπίτι έχει να εξαργυρώσει πολλές μορφές της καθημερινότητάς μας. Πρώτα πρώτα να μας κάνει περισσότερο σκεπτόμενους. Για τον εαυτό μας, δημιουργώντας ηθικές και φιλοσοφικές αναζητήσεις. Έχουμε τον χρόνο να ρωτήσουμε τον εαυτό μας και να πάρουμε απαντήσεις σε καίρια ερωτήματα για την πορεία της ζωής μας, τον απολογισμό μας και να κάνουμε εικασίες για το τι μέλλει γενέσθαι. Επ...
Μερικές φορές το να βρούμε τι μας κάνει χαρούμενους στη ζωή μας είναι σαν μαθηματική εξίσωση, που δεν είμαστε πάντα πρόθυμοι να μπούμε στη διαδικασία να λύσουμε...
Να ΄μαστε λοιπόν λίγες ημέρες πριν τα Χριστούγεννα. Μια γιορτή αγάπης, συντροφικότητας και ευτυχίας. Μια γιορτή που ενώνει τους ανθρώπους είτε σωματικά είτε πνευματικά καθώς μας παρασύρει στο πνεύμα και στη μαγεία της.
Ένα από τα «προβλήματα» που αντιμετωπίζουν πολλοί (μικροί και μεγάλοι) είναι η μελαγχολία που προκαλεί το κλίμα των εορτών. Στολισμοί, χριστουγεννιάτικα δέντρα, φωτάκια, φανταχτερ...
Για πολλές γυναίκες παγκοσμίως, η γέννηση ενός παιδιού δε φέρνει μαζί της μόνο χαρά, αλλά και κατάθλιψη ή μελαγχολία. Καθώς η γέννηση ενός παιδιού είναι ένα συγκινησιακά φορτισμένο γεγονός, είναι πολύ συνηθισμένες και οι αλλαγές διάθεσης τις μέρες που ακολουθούν τον τοκετό. Περίπου 85% των γυναικών παρουσιάζουν επιλόχεια μελαγχολία τρεις μέρες μετά τον τοκετό, αλλά συνήθως υποχωρεί μέσα σε 15 μέρε...
Το Πακέτο μέτρων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Κυκλική Οικονομία στην Ευρώπη στόχο έχει να πετύχει εκεί όπου οι προηγούμενες νομοθετικές πρωτοβουλίες απέτυχαν: να διασφαλίσει ότι τα ανακυκλωμένα απόβλητα πληρούν τα κριτήρια ποιότητας ώστε να μπορούν να εξαχθούν σε άλλες χώρες.
Η Κομισιόν πιστεύει ότι το νέο νομοθετικό Πακέτο για την Κυκλική Οικονομία θ...
Ο συντονισμός δράσης και διεκδίκησης αναφορικά με τις πλημμύρες αλλά και τις επιπτώσεις αλλά και ο κεντρικός σχεδιασμός διαχείρισης του προβλήματος βρέθηκαν αποφασίστηκαν κατόπιν συσκέψεων των επαγγελματικών και αγροτικών φορέων του Έβρου παρουσία του Επιμελητηρίου Έβρου, του Οικονομικού Επιμελητηρίου και του Τεχνικού Επιμελητηρίου Θράκης.
Όλοι οι αγροτικ...
Η επικύρωση ενός κειμένου συμφωνίας που θα επισφραγίσει τη Διεθνή Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (COP21) θα γίνει με μια μέρα καθυστέρηση στις 12 Δεκεμβρίου.
«Προτιμούμε να έχουμε χρόνο για διαβουλεύσεις με τις αντιπροσωπείες καθ’όλη τη διάρκεια της σημερινής ημέρας, πριν από την παρουσίαση του τελικού κειμένου με στόχο την απευθείας...
Όταν κάνετε ηλιοθεραπεία, πρέπει να ξέρετε ότι υπάρχουν δύο κύριοι τύποι επιβλαβούς υπεριώδους ηλιακής ακτινοβολίας: UVA και UVB. Οι ακτίνες UVA εισχωρούν βαθύτερα στο δέρμα, καταστρέφοντας το μεσαίο στρώμα (χόριο). Το χόριο περιέχει τους ελαστικούς ιστούς που διατηρούν το δέρμα ελαστικό....
Έχοντας υποστεί γερό πλήγμα στην εργασία τους λόγω του κορονοϊού, οι Έλληνες καλλιτέχνες αγωνιούν για το μέλλον και ζητούν στήριξη από την πολιτεία. Σύμφωνα με τα νέα κυβερνητικά μέτρα, το επίδομα των 800 ευρώ καλύπτει σχεδόν το σύνολο του ιδιωτικού τομέα...
Όταν μιλάμε για κατάθλιψη, δεν εννοούμε απλά κάποια αρνητικά συναισθήματα που μπορεί να βιώνουμε για ένα μικρό χρονικό διάστημα ύστερα από διάφορα δυσάρεστα γεγονότα που μπορεί να συνέβησαν. Στην πραγματικότητα η κατάθλιψη αποτελεί μια πολύ σοβαρή διαταραχή της διάθεσης, η οποία απαιτεί σωστή διάγνωση και κατά συνέπεια σωστή θεραπευτική αντιμετώπιση.
Θα προσπαθήσουμε με απλά λόγια να εξηγήσουμε...
Μια επιλογή, εν είδει ιστορικής αναδρομής, των σημαντικότερων στιγμών του νεοελληνικού βίου, με τον διεισδυτικό, έξυπνο, μοναδικό και προπάντων χιουμοριστικό τρόπο του μεγάλου μας γελοιογράφου Κώστα Μητρόπουλου. Όπως λέει κι ο ίδιος στον πρόλογο του λευκώματος:
«Εντελώς σίγουρα. Τα τελευταία πενήντα πέντε χρόνια, από το 1960 έως το 2015...
Το 1942, ένας Καναδός αξιωματικός των μυστικών υπηρεσιών στη Βόρεια Αφρική συναντά μια γυναίκα μαχήτρια της Γαλλικής Αντίστασης σε μια θανάσιμη αποστολή πίσω από τις εχθρικές γραμμές. Όταν θα ξανασυναντηθούν στο Λονδίνο, η σχέση τους δοκιμάζεται από τις πιέσεις του πολέμου....
Ο πρωτοεμφανιζόμενος στιχουργός και ερμηνευτής Θοδωρής Τσάτσος παρουσιάζει το πρώτο του τραγούδι με τίτλο «Λογικός εκ γενετής» σε μουσική του Σπύρου Παρασκευάκου. Ο «Λογικός εκ γενετής» αποτελεί τον προάγγελο του ολοκληρωμένου του album που θα κυκλοφορήσει πολύ σύντομα από την MLK.
...
Ένα υπέροχο γλύκισμα που θα ξετρελάνει με τη γεύση του μικρούς και μεγάλους. Μπισκότα, κρέμα σοκολάτας και μπανάνα. Σκέφτεστε κάτι καλύτερο;;; Μια εύκολη συνταγή για έναν υπέροχο σοκολατένιο κορμό πυραμίδα με μπανάνα, που δεν απαιτεί ψήσιμο, για το απόλυτο επιδόρπιο και όχι μόνο. Απλά δοκιμάστε το!!!...
Σίγουρα σε όλες μας έχει συμβεί το να είμαστε για ψώνια και να αντικρίζουμε ένα όμορφο αξεσουάρ για το ντεκόρ του σπιτιού μας, το οποίο να πιστεύουμε ότι ταιριάζει απίστευτα στη διακόσμηση του σαλονιού μας....
Τα λούλούδια δίνουν χρώμα και άρωμα στο χώρο μας και μας φτιάχνουν τη διάθεση! Τώρα που μπαίνει η άνοιξη ας στολίσουμε το χώρο μας με τις ομορφιές της φύσης!
Παρακάτω θα δούμε πέντε τρόπους για να διατηρούμε για περισσότερο καιρό τα λουλούδια στα βάζα μας.
Γεμίζουμε τα 3/4 του βάζου με νερό στο οποίο προσθέτουμε το παρακάτω θρεπτικό μείγμα: 1/4 χλιαρό ...