Πόσιμο νερό και υγεία

Ποταμίτου Διονυσία06-03-2015

Έξι είναι τα βασικά προβλήματα - ζητήματα που έχουν τεθεί σχετικά με τους κινδύνους που απειλούν την υγεία μας από την κατανάλωση του επεξεργασμένου πόσιμου νερού:

Η χλωρίωση είναι η βασική απολυμαντική διεργασία κατά την επεξεργασία του πόσιμου νερού. Πολύ μεγάλες ποσότητες χλωρίου διοχετεύονται στο φυσικό νερό που έρχεται από τους ταμιευτήρες προκειμένου να καταστραφούν οι παθογόνοι μικροοργανισμοί που η παρουσία τους στα νερά των αποταμιευτήρων τις τελευταίες δεκαετίες είναι ανησυχητικά μεγάλη, γεγονός ενδεικτικό της πιθανής εισροής αστικών αποχετευτικών υδάτων.

Ωστόσο ένα μέρος της ποσότητας του χλωρίου δεν καταναλώνεται για την καταστροφή των μικροβίων αλλά παραμένει ως υπολειμματικό στο νερό για την πρόληψη όπως λένε οι ειδικοί μελλοντικών μικροβιακών μολύνσεων του νερού.
Όμως σοβαρό πρόβλημα για την υγεία μας δεν είναι μόνο το υπολειπόμενο χλώριο αλλά και τα χλωροπαράγωγα που δημιουργούνται κατά τις αντιδράσεις του χλωρίου με οργανικές ενώσεις (πχ με τους υδρογονάνθρακες) που υπάρχουν μέσα στο νερό.Τα χλωροπαράγωγα αυτά έχουν επισημανθεί ως τοξικότατες και καρκινογόνες ουσίες.

Η φθορίωση του νερού είναι μια διεργασία που ακολουθούν πολλά υδροδοτικά δίκτυα πόσιμου νερού στο κόσμο.

Στην χώρα μας για το μεγαλύτερο δίκτυο, αυτό της ΕΥΔΑΠ, υπάρχουν πληροφορίες, ανεπίσημες πάντα, ότι γίνεται φθορίωση του νερού.

Ο λόγος που προβάλλεται ως αιτία για την φθορίωση, από την δεκαετία του ‘30 όταν άρχισαν οι πρώτες διοχετεύσεις φθορίου στο νερό, είναι η υγεία των δοντιών μας και η προστασία από την τερηδόνα αλλά αυτή η αιτίαση για την δήθεν ωφέλεια από το τοξικό φθόριο έχει τις τελευταίες δεκαετίες αμφισβητηθεί έντονα.

Μέσα από μελέτες που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας, πολύ σοβαρά προβλήματα υγείας μπορούν να προκύψουν από την δηλητηρίαση του νερού με φθόριο, όπως βλάβες στα νεφρά, στο συκώτι, υπερκινητικότητα, πτώση των νοητικών λειτουργιών.

Ωστόσο πολλές χώρες, και ανάμεσα τους η χώρα μας, συνεχίζουν να διοχετεύουν φθόριο στα δίκτυα του πόσιμου νερού παρά τις επισημάνσεις για τους κινδύνους που δημιουργεί το τοξικό φθόριο στην υγεία μας

Οι ίνες αμιάντου εισέρχονται στο πόσιμο νερό λόγω φθορών στα πεπαλαιωμένα δίκτυα των σωληνώσεων που είναι φτιαγμένες από υλικά που περιέχουν αμίαντο.

Ο αμίαντος είναι ένα υλικό που έχει ενοχοποιηθεί για καρκινογένεση ειδικά όταν εισπνέεται.

Αξιοσημείωτο είναι ότι για την ασφαλή συγκέντρωση των ινών αμιάντου δεν γίνεται καμιά αναφορά στην σχετική Ευρωπαϊκή οδηγία (Οδηγία 98/83 ΕΚ) και συνακόλουθα ούτε στην σχετική ΚΥΑ (ΚΥΑ Υ2/2600/2001) που εναρμονίζει το εθνικό μας δίκαιο με την οδηγία αυτή.

Αυτή η παράλειψη είναι πολύ σοβαρή κι εγκληματική αν αναλογιστεί κανείς ότι οι σωληνώσεις αμιάντου αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος των δικτύων σωληνώσεων στην χώρα μας (πχ. οι πεπαλαιωμένοι σωλήνες αμιάντου αποτελούν σχεδόν το 50% των αγωγών μεταφοράς πόσιμου νερού της ΕΥΔΑΠ)

Το εξασθενές χρώμιο είναι μια από τις τρεις μορφές με τις οποίες συναντάμε το χρώμιο και μάλιστα η πιο επικίνδυνη μορφή του. Το χρώμιο γενικά δεν υπάρχει ελεύθερο στην φύση αλλά ενωμένο με άλλα στοιχεία αποτελώντας σπάνιο συστατικό των πετρωμάτων. Το εξασθένες χρώμιο επομένως όπως κι οι άλλες μορφές χρωμίου στο πόσιμο νερό προέρχεται από τις διεισδύσεις βιομηχανικών αποβλήτων μέσα σε πηγές υδροληψίας (υπόγεια ύδατα, ποτάμια, λίμνες) και γενικά απευθείας στους ταμιευτήρες νερού που προορίζονται για πόσιμο νερό. Επίσης ενώσεις χρωμίου εισέρχονται στο πόσιμο νερό μέσα από τις σωληνώσεις . Παρά το γεγονός ότι η μορφή αυτή χρωμίου έχει επισημανθεί ως άκρως τοξική και καρκινογόνος επισήμως δεν υπάρχουν οριοθετημένες τιμές ασφαλείας παρά μόνο για το ολικό χρώμιο.

Τα βαρέα μέταλλα στο πόσιμο νερό είναι διπλής προέλευσης. Προέρχονται από ενώσεις που αποτελούν συστατικά πετρωμάτων και έχουν εισέλθει σε φυσικά ύδατα λόγω αντίδρασης με το νερό ή λόγω διάβρωσης.

Βαρέα μέταλλα όμως εισέρχονται στο πόσιμο μέσα από βιομηχανικά απόβλητα, από έκπλυση υπολειμμάτων πετρωμάτων που προέρχονται από εξορυκτικές δραστηριότητες καθώς και από τις σωληνώσεις μεταφοράς του νερού. Για αρκετά βαρέα μέταλλα έχουν δοθεί τιμές ασφαλείας αν και συχνά γίνεται η υπέρβαση των ορίων ασφαλείας ειδικά σε υδροφορείς που εκχέονται βιομηχανικά απόβλητα.

Η μικροβιακή πανίδα είναι ένα πρόβλημα που έχει σχέση κυρίως με την διείσδυση αποχετευτικών λυμάτων ή όμβριων υδάτων στο νερό που προορίζεται για πόσιμο ή σε αγωγούς που κυκλοφορεί ήδη επεξεργασμένο νερό.

Η έντονη χλωρίωση καταμαρτυρά σοβαρά προβλήματα μικροβιακής μόλυνσης στα υδροδοτικά συστήματα.