Διατροφή και Ιδιοπαθείς Φλεγμονώδεις Νόσοι του Εντέρου
της Ευσταθίας Παπαδά19-05-2019
Τι είναι οι ΙΦΝΕ;
ΟΙ Ιδιοπαθείς Φλεγμονώδεις Νόσοι του Εντέρου (ΙΦΝΕ) είναι χρόνιες παθήσεις που προσβάλουν το γαστρεντερικό σύστημα και χαρακτηρίζονται από τη χρόνια φλεγμονή, ενώ συμπεριλαμβάνουν τη νόσο Crohn (Crohn’s Disease, CD) και την ελκώδη κολίτιδα (Ulcerative colitis, UC), που θα λέγαμε ότι είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος.
Η νόσος εμφανίζεται κυρίως μεταξύ της δεύτερης και τρίτης δεκαετίας της ζωής, ωστόσο μπορεί να εμφανιστεί και μεταξύ των 55 και 65 ετών. Οι ασθενείς αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου, ενώ η νόσος χαρακτηρίζεται από περιόδους εξάρσεων και υφέσεων.
Σε τι διαφέρουν η νόσος Crohn και η ελκώδης κολίτιδα;
Η CD και η UC μοιράζονται κάποια κοινά χαρακτηριστικά ωστόσο είναι δύο διαφορετικές παθολογίες. Η πρώτη μπορεί να προσβάλει οποιοδήποτε σημείο του γαστρεντερικού σωλήνα με τη φλεγμονή να εισβάλει στα βαθύτερα στρώματα του πεπτικού σωλήνα, ενώ η δεύτερη αφορά μόνο το παχύ έντερο και η φλεγμονή εκτείνεται μόνο στο βλενογόννο.
Η χρόνια φύση των ΙΦΝΕ επιδρά αρνητικά στην ποιότητα ζωής των ασθενών αλλά και την αποδοτικότητά τους στην εργασία. Επιπλέον, η τακτική παρακολούθηση από εξειδικευμένο γαστρεντερολόγο, οι νοσηλείες, το χειρουργείο αλλά και η φαρμακευτική αγωγή αυξάνουν το κόστος για τη δημόσια υγεία χωρίς ωστόσο πολλές φορές η θεραπευτική αντιμετώπιση να έχει τα αναμενόμενα αποτελέσματα.
Που οφείλεται η εμφάνιση των ΙΦΝΕ;
Η εμφάνιση των ΙΦΝΕ φαίνεται να οφείλεται σε έναν συνδυασμό παραγόντων, καθώς γενετικοί, ανοσολογικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες οδηγούν σε ανεξέλεγκτη φλεγμονή που προκαλεί πλήθος γαστρεντερικών όσο και εξωεντερικών συμπτωμάτων.
Κοινά συμπτώματα που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς περιλαμβάνουν:
ναυτία
διάρροιες (αιματηρές ή όχι)
εμέτους
κοιλιακό άλγος και
άλλες επιπλοκές όπως την οστεοπόρωση, τα δερματικά προβλήματα, τις αρθραλγίες και τις ηπατοχολικές επιπλοκές.
Οι ΙΦΝΕ είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη σε βόρειες χώρες όπως η Βόρεια Αμερική, η Σκανδιναβία και το Ηνωμένο Βασίλειο, αν και νεότερα δεδομένα δείχνουν πως η παρουσία τους εντείνεται και σε νοτιότερες χώρες της Μεσογείου, όπως η χώρα μας.
Πως γίνεται η διάγνωση της νόσου;
Η διάγνωση της νόσου βασίζεται στις παρακάτω εξετάσεις σύμφωνα με τις οδηγίες της Παγκόσμιας Οργάνωσης Γαστρεντερολογίας:
Εξέταση κοπράνων (π.χ. καλπροτεκτίνη, λακτοφερρίνη, παρουσία αίματος)
Εξέταση αίματος (π.χ. γενική αίματος, CRP, αλβουμίνη, ταχύτητα καθίζησης ερυθρών, ειδικά αντισώματα για τη νόσο)
Απεικόνιση κι ενδοσκόπηση (ενδοσκόπηση με κάψουλα, κολονοσκόπηση και βιοψία)
Η κολονοσκόπηση σε συνδυασμό με τη βιοψία παραμένει μέχρι σήμερα η μέθοδος αναφοράς για τη διάγνωση της νόσου.
ΙΦΝΕ και θεραπεία
Η θεραπεία της νόσου περιλαμβάνει πλήθος φαρμακευτικών παραγόντων (π.χ. αμινοσαλικυλικά, κορτικοστεροειδή, ανοσοκατασταλτικά, αντιβιοτικά και βιολογικοί παράγοντες) με στόχο την επαγωγή και τη διατήρηση της ύφεσης. Επιπλέον, η κατάλληλη διατροφική αντιμετώπιση κρίνεται απαραίτητη για τον έλεγχο των συμπτωμάτων αλλά και τη διατήρηση της βέλτιστης κατάστασης των ασθενών. Για το λόγο αυτό, η συνεργασία εξειδικευμένου γαστρεντερόλογου και διαιτολόγου είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της ευεξίας των ασθενών.
Ποιος είναι ο ρόλος της διατροφής στις ΙΦΝΕ;
Καθώς η ΙΦΝΕ προσβάλλει το γαστρεντερικό σύστημα είναι αναμενόμενο να επιδρά και στη διατροφική κατάσταση των ασθενών. Οι ασθενείς με νόσο Crohn είναι εκείνοι που εμφανίζουν τα περισσότερα διατροφικά προβλήματα σε περιόδους έξαρσης, καθώς προσβάλλεται συνήθως το λεπτό έντερο που είναι το κύριο μέσο της απορρόφησης των θρεπτικών συστατικών από τη διατροφή. Η δυσθρεψία είναι κοινό χαρακτηριστικό της νόσου με 20-85% των ασθενών να εμφανίζουν πρωτεϊνοενεργειακό υποσιτισμό, ενώ το φαινόμενο γίνεται πιο έντονο κατά τη νοσηλεία των ασθενών. Οι κύριοι μηχανισμοί που συμβάλουν στη δυσθρεψία είναι:
Μειωμένη πρόσληψη τροφής λόγω ανορεξίας, εμέτων, ναυτίας και παρενεργειών της φαρμακευτικής αγωγής
Δυσαπορρόφηση λόγω της φλεγμονής του εντέρου
Αυξημένες απώλειες θρεπτικών συστατικών λόγω διάρροιας, στεατόρροιας και απώλειας αίματος
Υπερμεταβολισμός λόγω της παραγωγής προφλεγμονωδών κυτταροκινών και αυξημένου οξειδωτικού στρες
Ποιες διατροφικές ανεπάρκειες εμφανίζονται;
Οι πιο συχνά εμφανιζόμενες διατροφικές ανεπάρκειες είναι αυτές του σιδήρου (λόγω δυσαπορρόφησης και απωλειών), του ασβεστίου (λόγω αποφυγής των γαλακτοκομικών, λήψης κορτικοστεροειδών), της βιταμίνης D και της Β12 (σε περιπτώσεις αφαίρεσης του τελικού ειλεού). Επιπλέον πιθανόν να εμφανίζονται ανεπάρκειες σε ψευδάργυρο, φυλλικό οξύ, βιταμίνη A και μαγνήσιο,
Η κατάλληλη διατροφική αντιμετώπιση μπορεί να παίξει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο όχι μόνο στην αποκατάσταση των διαφόρων ανεπαρκειών αλλά και στην επαγωγή της ύφεσης και την ανακούφιση από τα συμπτώματα. Η εκπαίδευση των ασθενών στη βέλτιστη διαχείριση της διατροφής τους θα πρέπει να είναι ακρογωνιαίος λίθος στην αντιμετώπιση των ΙΦΝΕ τόσο σε περιόδους έξαρσης όσο και σε περιόδους ύφεσης.
Τεχνητή διατροφική υποστήριξη και ΙΦΝΕ
Η εντερική και παρεντερική σίτιση έχουν θέση στη διατροφική αντιμετώπιση των ΙΦΝΕ στις παρακάτω περιπτώσεις:
Εντερική σίτιση: ενίσχυση της διατροφικής πρόσληψης σε υποσιτισμένους ασθενείς, πρόληψη της καθυστέρησης της ανάπτυξης στους παιδιατρικούς ασθενείς, θεραπεία εκλογής στα παιδιά αλλά και σε ενήλικες που αντιστέκονται στη θεραπεία με κορτικοστεροειδή. Η εντερική σίτιση προϋποθέτει τη λειτουργικότητα του γαστρεντερικοού σωλήνα.
Παρεντερική σίτιση: ενδείκνυται μόνο σε ασθενείς με δυσθρεψία που δεν έχουν λειτουργικό πεπτικό σύστημα.
Όταν οι ασθενείς δεν χρειάζονται την τεχνητή διατροφική υποστήριξη (εντερικά ή παρεντερικά) θα πρέπει να ακολουθούν ένα διατροφικό πλάνο εξατομικευμένο με βάση τις ανάγκες τους και τρόφιμα που είναι καλώς ανεκτά.
Διατροφική αντιμετώπιση των ΙΦΝΕ
Σε περιόδους έξαρσης
Κατά τις περιόδους έξαρσης, κάθε ασθενής συνήθως αποφεύγει τα «επικίνδυνα» για εκείνον τρόφιμα που εντείνουν τα συμπτώματα. Συνηθέστερα «επικίνδυνα» τρόφιμα είναι τα ωμά λαχανικά και τα φρούτα με τη φλούδα, τα εσπεριδοειδή και άλλα όξινα τρόφιμα, τα γαλακτοκομικά, οι ξηροί καρποί, τα όσπρια, τα προϊόντα ολικής άλεσης, οι λιπαρές και τηγανητές τροφές. Αντιθέτως, συνηθέστερα «ασφαλή» τρόφιμα είναι τα καλά μαγειρεμένα λαχανικά, τα φρούτα χωρίς τη φλούδα, το κοτόπουλο, η γαλοπούλα και το ψάρι, το λευκό ψωμί, τα ζυμαρικά, το ρύζι και ο πουρές πατάτας. Είναι πολύ χρήσιμο κάθε ασθενής να τηρεί ένα ημερολόγιο καταγραφής τροφίμων ώστε να διαπιστώνει ποια τρόφιμα προκαλούν ενοχλητικά συμπτώματα, καθώς τα «ασφαλή» κι «επικίνδυνα» τρόφιμα διαφοροποιούνται από άτομο σε άτομο.
Σε περιόδους ύφεσης
Ακόμη, τα μικρά και συχνά γεύματα είναι συνήθως καλύτερα αποδεκτά από τους πάσχοντες λόγω της μειωμένης όρεξης για φαγητό εξαιτίας των συμπτωμάτων και των παρενεργειών της φαρμακευτικής αγωγής. Σε κατάσταση ύφεσης, η ελεύθερη και ισορροπημένη διατροφή με επιλογή τροφών από όλες τις ομάδες (δημητριακά, φρούτα, λαχανικά, γαλακτοκομικά όταν η λακτόζη είναι ανεκτή, άπαχο κρέας) θα πρέπει να προτείνεται σε όλους τους πάσχοντες. Συνιστάται επίσης η αποφυγή των λιπαρών και τηγανητών τροφίμων.
Διατροφή χαμηλή σε FODMAPs
Τα τελευταία χρόνια το ενδιαφέρον των ερευνητών στρέφεται στη μελέτη διατροφικών σχημάτων που μπορούν να βοηθήσουν ουσιαστικά στην επαγωγή και τη διατήρηση της ύφεσης, λόγω της αναποτελεσματικότητας ή/και των παρενεργειών της φαρμακευτικής αγωγής. Ένα από αυτά είναι η διατροφή χαμηλή σε FODMAPs.
Τι είναι τα FODMAPs;
Τα FODMAPs (fermentable oligosaccharides, disaccharides, monosaccharides and polyols) περιλαμβάνουν ζυμωμένους ολιγοσακχαρίτες, δισακχαρίτες, μονοσακχαρίτες και πολυόλες. Στα FODMAPs συγκαταλέγονται η φρουκτόζη (π.χ. σε μήλα), οι φρουκτάνες (π.χ. σε σκόρδο και κρεμμύδι), η λακτόζη (π.χ. στο γάλα), οι γαλακτάνες (π.χ. σε όσπρια) και οι πολυόλες (π.χ. σε μανιτάρια και γλυκαντικές ύλες). Οι υδατάνθρακες αυτοί δεν απορροφώνται πλήρως στο λεπτό έντερο και όταν φτάνουν στο παχύ έντερο οδηγούν σε παραγωγή αερίων, διαταραγμένη εντερική κινητικότητα και διάρροια.
Τι πρεσφέρει η δίαιτα χαμηλή σε FODMAPs;
Η δίαιτα χαμηλή σε FODMAPs έχει δοκιμαστεί από κάποιους ασθενείς με ΙΦΝΕ με ενθαρρυντικά αποτελέσματα, χωρίς ωστόσο να συσχετίζεται με βελτίωση της φλεγμονής, αλλά με τη βελτίωση των συμπτωμάτων που παρομοιάζουν με αυτά του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου και είναι παρόντα στους ασθενείς με ΙΦΝΕ. Ωστόσο, δεν υπάρχουν επίσημες οδηγίες σχετικά με την εφαρμογή της δίαιτας χαμηλής σε FODMAPs σε ασθενείς με ΙΦΝΕ, καθώς μία τόσο περιοριστική διατροφή μπορεί να εντείνει σημαντικά τις διατροφικές ανεπάρκειες που ήδη ταλαιπωρούν τους ασθενείς. Σε καμία περίπτωση, ένα τέτοιο διατροφικό πρότυπο δεν θα πρέπει να υιοθετείται χωρίς την επίβλεψη ενός εξειδικευμένου διαιτολόγου.
Συμπερασματικά
Η καλή πορεία της νόσου είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη διατροφή και η συνεργασία του ασθενούς με τον ιατρό και το διαιτολόγο θα πρέπει να κατέχει κεντρική θέση την αντιμετώπιση της ΙΦΝΕ.
Η Ελλάδα είναι μια από τις τυχερές χώρες, όπου το νερό βρύσης πίνεται. Είναι φθηνό και παντού και πάντα διαθέσιμο, στο σπίτι, στο χώρο εργασίας, στο σχολείο, στα εστιατόρια και στα καφέ.
Βέβαια, το νερό βρύσης δεν είναι σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας πόσιμο. Αυτό συμβαίνει γιατί δε συμμορφώνεται με την υγειονομική διάταξη για το πόσιμο νερό, που ισχύει ...
Ίσως να σου ακούγεται περίεργο αλλά γύρω σου υπάρχουν παιδιά που πίνουν και καπνίζουν καθημερινά. Δεν τα βλέπεις, αλλά σχεδόν δυο στα τρία εφαρμόζουν αυτές τις συνήθειες από το πρωί που ξυπνάνε μέχρι τη στιγμή που θα πάνε για ύπνο.
Πόσο μεγάλη θα ήταν η έκπληξή σου αν σου έλεγα ότι ακούω γονείς να λένε πράγματα...
Στην Ελλάδα αγαπάμε τον ήλιο και περιμένουμε πώς και πώς το καλοκαίρι για να τον απολαύσουμε ακόμα περισσότερο. Είναι απαραίτητο να μας βλέπει ο ήλιος κυρίως για την ψυχολογία και τη διάθεσή μας αλλά και για να νιώθουμε υγιείς. Όμως, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η ηλιακή ακτινοβολία έχει πολλές βλαβερές συνέπειες στο δέρμα και τον οργανισμό μας όταν...
Σήμερα μια μεγάλη μερίδα επιστημόνων εξακολουθεί να πιστεύει ότι μια ισορροπημένη διατροφή είναι ικανή να καλύψει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για μια ζωή γεμάτη υγεία και πνευματική διαύγεια. Πράγματι ένα ισορροπημένο μοντέλο διατροφής στην καθημερινότητα των ανθρώπων...
Το γιατροσόφι των γονιών μας πιστοποιήθηκε ως φάρμακο από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, ο οποίος αναγνώρισε ως φυσικό ίαμα τη μαστίχα Χίου!
Έπειτα από σχετική εισήγηση στη συνεδρίαση στο Λονδίνο, ελήφθη ομόφωνα η απόφαση και έγινε αποδεκτή η μαστίχα Χίου στην κατηγορία των παραδοσιακών φαρμάκων φυτικής προέλευσης.
Η φαρμακευτική «μονογραφία» της μα...
Στην Αίγυπτο το ήξεραν σαν το φυτό της Αθανασίας και οι Αμερικανοί του Νότου το ονόμαζαν το ραβδί του ουρανού. Η Αλόη Βέρα έχει πολλές θεραπευτικές ιδιότητες, μερικές από αυτές ίσως ήδη τις γνωρίζετε. Το ξέρατε όμως ότι εκτός για την εξωτερική χρήση της σε περιπτώσεις εγκαυμάτων, κτλ. είναι πολύ ευεργετική όταν καταναλώνεται;
Η Αλόη περιέχει πάνω από 200 ...
Η νόσος Αλτσχάιμερ αποτελεί τη συνηθέστερη αιτία άνοιας, συμβάλλοντας στο 60-70% των περιστατικών. Δεδομένου ότι δεν υπάρχει οριστική θεραπεία για τη νόσο, οι παρεμβάσεις αφορούν κυρίως στην πρόληψη και στην επιβράδυνση της εξέλιξής της....
Φανταστείτε πως ο αδένας που παράγει το σμήγμα υπερλειτουργεί. Η περίσσεια του σμήγματος μαζεύεται πάνω στην επιφάνεια της επιδερμίδας. Εκεί, το σμήγμα ανακατεύεται με τα νεκρά κύτταρα του δέρματος, την πούδρα και τη σκόνη από το δρόμο και δημιουργεί έναν «φελλό» ο οποίος καλύπτει τον πόρο.
Αν αυτός ο φελλός δεν φράζει τελείως τον πόρο, δημιουργείται μαύρ...
Μανιώδης καπνίστρια 30 κατά μέσο όρο τσιγάρων καθημερινώς για πάνω από μια δεκαετία. Και το έκοψα πιο εύκολα απ’ ό,τι περίμενα.. Δηλαδή το έκοψα και ας μη φανταζόμουν ποτέ ότι θα μπορούσα να τα καταφέρω. Το πιο βασικό είναι να το έχεις πάρει απόφαση. Να βρεις τα προσωπικά σου κίνητρα και να τα επαναλαμβάνεις κάθε φορά που σου λείπει. Να έχεις στόχο.
Το πο...
Οι μπλε κάδοι της ανακύκλωσης συσκευασιών, συχνά φορτωμένοι με κάθε είδους σκουπίδι, δίνουν μια εικόνα των μεγάλων προβλημάτων που αντιμετωπίζει ακόμα η ανακύκλωση στη χώρα μας. Φανερώνουν όμως και τη σύγχυση για το τι πρέπει να πέφτει ή όχι στον μπλε κάδο, την οποία έχουν ακόμα και πολίτες που θέλουν να συμμετέχουν στην ανακύκλωση....
Τα τεχνητά η/μ πεδία είναι πλέον μια οικτρή πραγματικότητα που κατακλύζει την καθημερινότητα μας. Είναι διάχυτα και βρίσκονται παντού ρυπαίνοντας με έναν ύπουλο, αθόρυβο και ανεπαίσθητο τρόπο το ζωτικό μας περιβάλλον.
Παράγονται:
-από δορυφορικές κεραίες
-από ραδιοτηλεοπτικές...
Το 1959, το μικρό χωριό Καογάνγκμπα στην επαρχία Γκουιζχού της Κίνας ήρθε αντιμέτωπο με ένα καταστροφικό πρόβλημα. Μια μεγάλη ξηρασία στέγνωσε όλες τις κοντινές πηγές νερού. Οι κάτοικοι του χωριού μπορούσαν πια να στηριχτούν σε ένα και μόνο μοναχικό πηγάδι για πόσιμο νερό....
Μια διατροφή «φιλική προς τις αρθρώσεις» μπορεί να προστατεύσει από την αρθρίτιδα ή να μειώσει την ένταση των συμπτωμάτων της πάθησης.
Δείτε ποιες τροφές πρέπει να αποφεύγετε για να προστατεύσετε τις αρθρώσεις σας.
1. Τυρί
Μελέτη που πραγματοποιήθηκε στο νοσοκομείο Brigham and Women’s Hospital της Βοστώνης υπέδειξε ότι το τυρί μπορεί να επιταχύ...
Είναι αλήθεια αυτοβοήθεια το χαμόγελο. Ειδικά αν λάβουμε υπόψη μας την δύσκολη πραγματικότητα την οποία ζούμε την τελευταία τριετία οι περισσότεροι Έλληνες.Την χαρά μας την κλέβει η λύπη. Λυπόμαστε καθημερινά για πολλά. Άλλοτε για το οικονομικό, άλλοτε για θέματα οικογενειακής φύσεως, άλλοτε πάλι μας απασχολούν ζητήματα στο εργασιακό ή φιλικό περιβάλλον...
Τι συμβαίνει πραγματικά πίσω από αυτή τη σκέψη;
Ουσιαστικά η κατάσταση είναι: «Δεν είμαι καλά γιατί ο αγαπημένος μου δεν με αγαπάει».
Μερικές πιθανότητες είναι:
1. Δεν κάνει αυτά που του λέω
2. Δεν μου δίνει σημασία, τρυφερότητα, αγάπη
3. Δεν συμφωνεί μαζί μου
4. Με κρίνει
Πρέπει να μην ξεχνάμε πως δεν ευθυνόμαστε εμείς για την ευτυχία του άλλου.
Πολλές φορές προσπαθούμε να κάνουμε...
Παραμονή Χριστουγέννων και η χειρότερη χιονοθύελλα όλων των εποχών μεταμορφώνει μια μικρή πόλη σε ρομαντικό καταφύγιο, σαν αυτά που βλέπεις στις ταινίες. Ή περίπου. ...
Amelie (Σινεφίλ, 2001)
Μια ρομαντική και ντροπαλή σερβιτόρα αποφασίζει να αλλάξει τις ζωές των ανθρώπων που την περιβάλλουν προς το καλύτερο ενώ παλεύει με την δική της απομόνωση.
Περισσότερες πληροφορίες : Γαλλική ταινία, σκηνοθεσία Jean-Pierre Jeunet με τους : Audrey Tautou, Mathieu Kassovitz, Rufus,Dominique Pinon,Jamel Debbouze, Isabelle Nanty
...
Ίσως να φταίει ότι καλοκαιριάζει, ίσως να φταίει πως αρχίζω να μην αντέχω την ζέστη που έρχεται και αρχίζω να φαντασιώνομαι παραλίες κάπου στην Καραϊβική με συνοδεία PsychedelicTrance, ίσως απλά να γερνάω και το καλοκαίρι να μου θυμίζει την χαμένη νιότη και την παιδική ηλικία που ποτέ δεν πέρασε και ποτέ δε θα φύγει από πάνω μου. Τέλος όλων, σήμερα θα αναφερ...
Το brand TWOS το συναντάμε τρίτο συνεχόμενο Πάσχα, στο ολάνθιστο κυκλαδίτικο νησί της Πάρου γεμάτο καινούργιες, φρέσκιες προτάσεις αρχιτεκτονικής και διακόσμησης. ...