Μύκητες κόλπου: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

15-09-2018

Τι είναι οι μύκητες;

Οι μύκητες είναι μονοκύτταροι μικροοργανισμοί (δηλαδή αποτελούνται από μόνον ένα κύτταρο), οι οποίοι υπό φυσιολογικές συνθήκες εντοπίζονται σε μικρούς πληθυσμούς στο έντερο, στο στόμα και φυσικά στον κόλπο του ανθρώπου.

Βακτήριο και μύκητας είναι το ίδιο πράγμα;
Όχι!

Θα μπορούσε να πει κανείς, πως οι μύκητες θεωρούνται τρόπον τινά «ανώτεροι οργανισμοί» από τα μικρόβια, αφού το γενετικό τους υλικό, δηλαδή το DNA τους βρίσκεται συγκεντρωμένο σε μία δομή του κυττάρου τους, που ονομάζεται πυρήνας. Αντίθετα, τα βακτήρια δεν έχουν πυρήνα και το DNA τους είναι κατά κάποιον τρόπο ελεύθερο μέσα τους.

Επίσης, οι μύκητες σε αντίθεση με τα βακτήρια, αν και μονοκύτταροι οργανισμοί, μπορούν να ενωθούν και να σχηματίσουν πολυκυτταρικές δομές, που μοιάζουν με νημάτια.

Αφού οι μύκητες εντοπίζονται υπό φυσιολογικές συνθήκες μέσα στον κόλπο, γιατί μερικές φορές εμφανίζονται προβλήματα;

Στον κόλπο εντοπίζεται η λεγόμενη φυσιολογική κολπική χλωρίδα, δηλαδή ένα σύνολο από μικροοργανισμούς, οι οποίοι κανονικά συμβιώνουν σε ισορροπία μεταξύ τους.

Αν η ισορροπία μεταξύ των μικροοργανισμών αυτών για κάποιο λόγο διαταραχθεί, τότε αυξάνονται οι πιθανότητες να εμφανιστούν λοιμώξεις από μύκητα, οι γνωστές αιδοίο – κολπικές μυκητιάσεις ή καντιντιάσεις. Τις λέμε καντιντιάσεις, γιατί οι μύκητες, που είναι συνήθως υπεύθυνοι για τις φλεγμονές αυτές ανήκουν στο γένος κάντιντα (Candida).

Οι μυκητιάσεις των γενετικών οργάνων είναι εξαιρετικά συχνές. Έχει υπολογιστεί, πως το 75% των γυναικών θα παρουσιάσει τέτοια φλεγμονή τουλάχιστον μία φορά στη ζωή της.

Αν τύχει και εμφανίσετε μυκητίαση, μην αισθανθείτε άσχημα, διότι η εμφάνιση της φλεγμονής αυτής δεν σημαίνει, πως δεν προσέχετε την υγιεινή της περιοχής, αλλά εξαρτάται από άλλους παράγοντες.

Τι εννοούμε, όταν λέμε, πως διαταράσσεται η κολπική χλωρίδα;

Η κολπική χλωρίδα κυριαρχείται θα μπορούσε να πει κανείς από μικρόβια του γένους Γαλακτοβάκιλλος. Οι Γαλακτοβάκιλλοι είναι – θα μπορούσε να πει κανείς – οι φρουροί του κόλπου.

Οι μικροοργανισμοί αυτοί παράγουν ουσίες, όπως το γαλακτικό οξύ, οι οποίες έχουν αντιμικροβιακή και αντιμυκητιασική δράση. Τοιουτοτρόπως, κρατάνε υπό μίαν έννοια τον πληθυσμό των μυκήτων υπό έλεγχο. Δηλαδή δεν επιτρέπουν στους μύκητες να πολλαπλασιαστούν σε βαθμό, που να προκαλέσουν φλεγμονή.

Αν για κάποιους λόγους ο πληθυσμός των Γαλακτοβακίλλων μειωθεί, τότε αυξάνονται σημαντικά οι πιθανότητες εμφάνισης μυκητίασης.

Πότε ο πληθυσμός των Γαλακτοβακίλλων ενδέχεται να μειωθεί;
Ένα από τα συνηθέστερα αίτια μείωσης του πληθυσμού αυτού είναι η λήψη αντιβιοτικού στα πλαίσια κάποιας θεραπείας.

Αυτός είναι ένας ακόμα λόγος, που υπαγορεύει τη συνετή χρήση των αντιβιοτικών εν αντιθέσει προς την κατάχρησή τους.

Επίσης, ο πληθυσμός αυτός μπορεί να μειωθεί, αν κάνετε υπερβολικά συχνά κολπικές πλύσεις. Με τον όρο κολπική πλύση δεν εννοούμε φυσικά τον τακτικό καθαρισμό της ευαίσθητης περιοχής, όταν κάνετε μπάνιο ή ντους χρησιμοποιώντας πάντα ειδικά για την ευαίσθητη περιοχή προϊόντα. Με τον όρο κολπική πλύση αναφερόμαστε στην εισαγωγή εντός του κόλπου υγρού, με σκοπό τον καθαρισμό του.

Μπορεί κάποιες γυναίκες να θεωρούν την κολπική πλύση ως ένα καλό μέτρο διατήρησης της ορθής υγιεινής του κόλπου τους. Όμως, αν οι πλύσεις αυτές γίνονται υπερβολικά συχνά, και ειδικά στην περίπτωση που τα χρησιμοποιούμενα υγρά περιέχουν αντιμικροβιακούς παράγοντες, τότε ο πληθυσμός των Γαλακτοβακίλλων ενδέχεται να μειωθεί σημαντικά, με αποτέλεσμα ο κόλπος να καταστεί πιο ευαίσθητος απέναντι στους μύκητες.

Ειδικά όσον αφορά τις κυρίες, που πλησιάζουν ή έχουν ήδη μπει στην εμμηνόπαυση, η πτώση της παραγωγής ορμονών από τις ωοθήκες τους, οδηγεί στη λεγόμενη ατροφία του κόλπου.

Οι γυναίκες αυτές παραπονιούνται συχνά για την ξηρότητα του κόλπου τους. Ο βλεννογόνος του κόλπου τους, δηλαδή ο ιστός, που καλύπτει τον κόλπο, καθότι πιο ξηρός έχει χάσει και την ελαστικότητά του και είναι πιο πιθανό να παρουσιάσει μικροτραυματισμούς, ενώ φαίνεται πως και ο πληθυσμός των Γαλακτοβακίλλων έχει μειωθεί αισθητά. Έτσι και η εμμηνόπαυση αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης μυκητιάσεων.

Παράλληλα η μυκητίαση ενδέχεται να εμφανιστεί επειδή υφίστανται συνθήκες, που ευνοούν την ανάπτυξη των μυκήτων.

Τέτοιες συνθήκες είναι:
-Το υγρό και ζεστό περιβάλλον. Όσον αφορά τον κόλπο το περιβάλλον είναι ούτως ή άλλως, θα μπορούσε να πει κανείς κατά κάποιον τρόπον ευνοϊκό για την ανάπτυξη των μυκήτων. Όμως το περιβάλλον αυτό καθίσταται ακόμα ευνοϊκότερο το καλοκαίρι, όταν μια γυναίκα βγει από τη θάλασσα και αφήσει το μαγιό της να στεγνώσει πάνω της ή όταν τελειώσει τη γυμναστική και δεν αλλάξει το μουσκεμένο από ιδρώτα εσώρουχό της το συντομότερο δυνατόν.

-Επίσης η «αγαπημένη» τροφή των μυκήτων είναι η ζάχαρη. Έτσι φαίνεται – αν και δεν έχει ακόμα κατ’ απόλυτον τρόπο αποδειχθεί – πως μια δίαιτα υπερβολικά πλούσια σε επεξεργασμένη (δηλαδή λευκή) ζάχαρη, αυξάνει ως ένα βαθμό τις πιθανότητες εμφάνισης μυκητιάσεων. Όμως οι πιθανότητες αυτές αυξάνονται και αν μία γυναίκα πάσχει από διαβήτη, ειδικά, αν αυτός δεν έχει ρυθμιστεί επαρκώς.

Υπάρχουν όμως και κάποιες καταστάσεις, που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης μυκητιάσεων.

Συγκεκριμένα πρόκειται για καταστάσεις, που μειώνουν την αποτελεσματικότητα του ανοσοποιητικού συστήματος, δηλαδή του συστήματος, που προστατεύει τον οργανισμό από λοιμώξεις.

Στις καταστάσεις αυτές συγκαταλέγονται νοσήματα, όπως είναι το AIDS, αλλά και η χορήγηση χημειοθεραπείας, στα πλαίσια αντιμετώπισης του καρκίνου.

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr
email: care@eleftheia.gr
Πηγή