Γιατί το παιδί μου δεν τρώει «απ’ όλα»;

Μανίτσα Ιφιγένεια - Παιδαγωγός με εξειδίκευση στην Ειδική Αγωγή και Ψυχολογία 18-05-2018

Πολλοί είναι οι γονείς οι οποίοι παραπονιούνται ότι τα παιδιά τους αρνούνται να δοκιμάσουν οποιαδήποτε καινούρια τροφή και «κολλάνε» σε συγκεκριμένες. Πρόκειται για παιδιά τα οποία αναστατώνονται όταν βλέπουν ένα φαγητό το οποίο δεν είχαν ξαναδεί πριν να είναι έτοιμο και να τους περιμένει στο τραπέζι και διαμαρτύρονται έντονα όταν οι γονείς τους επιμένουν πως πρέπει να το φάνε όλο ή ακόμα και να το δοκιμάσουν. Η διαδικασία αυτή κατά την οποία το παιδί απορρίπτει τη δοκιμή οποιασδήποτε καινούριας τροφής ονομάζεται διατροφική νεοφοβία και παρατηρείται πλέον στα περισσότερα παιδιά. Και προσοχή! Σου τα γράφει αυτά ένα άτομο το οποίο ενώ τρώει αντικειμενικά πολύ, αρνείται πεισματικά τα τελευταία 27 χρόνια (τόσα είναι και τα χρόνια μου) να φάει φρούτα και λαχανικά. Συγκεκριμένα, με το ζόρι τα τελευταία τρία χρόνια τρώω σαλάτα και αυτή όταν πρόκειται για μαρούλι με ένα μπουκάλι σως πάνω! Έχω όμως να καμαρώνω ότι δοκίμασα να φάω και από τα υπόλοιπα του είδους και φρούτα και απλά… Δεν μου άρεσαν!

Οι λόγοι, λοιπόν, οι οποίοι οδηγούν ένα παιδί σε μία τέτοιου είδους συμπεριφορά δεν είναι συνήθως ανησυχητικοί, καθώς πρόκειται για μια διαδικασία η οποία, όσο το παιδί μεγαλώνει, εξασθενεί. Πιθανή αιτία θα μπορούσε να είναι, αρχικά, η αρνητική εμπειρία με κάποιο φαγητό η οποία οδήγησε το παιδί σε μία λανθασμένη εκτίμηση με αποτέλεσμα κάθε φορά που έρχεται σε επαφή με το συγκεκριμένο φαγητό να αντιδρά αρνητικά: Αν κάποιο παιδί δοκίμασε να φάει ψάρι ή αρνί και του μύριζαν άσχημα την πρώτη φορά, είναι πολύ πιθανό να έχει καρφωθεί στο μυαλουδάκι του μία τέτοια εμπειρία και να αρνείται να τα ξαναδοκιμάσει. Πρόκειται άλλωστε για δύο κατηγορίες φαγητών για τα οποία συχνά ακούμε να γίνονται σχόλια για τη μυρωδιά τους. Επιπλέον, είναι καθοριστική η ηλικία στην οποία μας προσφέρεται ένα φαγητό. Ας σκεφτούμε για παράδειγμα τα φασολάκια ή τις μπάμιες: Τα περισσότερα παιδάκια αρνούνται πεισματικά να τα φάνε! Μέχρι πρόσφατα και αναφέρομαι για ένα χρόνο πριν, θεωρούσα πως σιχαίνομαι τα φασολάκια και ήταν ένα φαγητό το οποίο δεν έμπαινα καν στη διαδικασία να δοκιμάσω. Όταν τα δοκίμασα όμως, όχι μόνο έφαγα όλο το πιάτο μου αλλά ξετρελάθηκα κιόλας!

Συνειδητοποίησα κάπως έτσι πως οι συνθήκες κάτω από τις οποίες μας προσφέρεται ένα φαγητό είναι καθοριστικές για το αν τελικά θα μας αρέσει και πρέπει οι γονείς να έχουν στο μυαλό τους πως αυτές οι συνθήκες αλλάζουν όσο τα παιδιά βαδίζουν προς την εφηβεία και την ενηλικίωση.

Ακόμη, ένα συχνό λάθος το οποίο κάνουν οι γονείς είναι να πιέζουν τα παιδιά να φάνε και μετράνε το φαγητό με μπουκιές, «άλλη μία μπουκίτσα για τη μαμά, άλλη μία για το μπαμπά, άλλη μία για τη γιαγιά..» και πάει λέγοντας… Είναι καλό τα παιδιά να συνηθίσουν στο «αυτό είναι το φαγητό μας για σήμερα και δεν προσφέρεται τίποτα άλλο εκτός από αυτό». Τις περισσότερες φορές, αν κάποιο παιδί δεν τρώει το φαγητό του οι γονείς αγχώνονται και στεναχωριούνται με αποτέλεσμα να του φωνάζουν και να καταλήγουν να μαγειρεύουν ή να βγάζουν κάτι άλλο από το ψυγείο για να το ταΐσουν. Είναι σημαντικό για τα παιδιά να μάθουν να εκτιμούν τον κόπο που έκανε ο γονιός ή οι παππούδες για να μαγειρέψουν το συγκεκριμένο φαγητό. Αυτό, όμως, δεν επιτυγχάνεται ούτε με φωνές ούτε με απειλές. Πολύ απλά εξηγούμε στο παιδί πως αυτό είναι το φαγητό μας για σήμερα και δεν του δίνουμε άλλες επιλογές. Ωστόσο, για πολλά παιδιά, η ώρα του φαγητού είναι χάσιμο χρόνου με αποτέλεσμα να σηκώνονται συνεχώς, να παίζουν με τα παιχνίδια τους και να μην κάθονται στο τραπέζι. Θα τονίσω σε αυτό το σημείο πόσο σημαντικό είναι όλη η οικογένεια να τρώει μαζί, τουλάχιστον κάποιες φορές την εβδομάδα και οι γονείς να βρίσκουν μέσα από εκεί την ευκαιρία να συζητούν με τα παιδιά τους. Με αυτό τον τρόπο, το παιδί μαθαίνει πως η ώρα του φαγητού είναι μία ξεχωριστή διαδικασία την οποία πρέπει να σέβεται.

Προκειμένου να βοηθήσουμε ένα παιδί ώστε να αρχίσει να τρώει το φαγητό του, αλλά κυρίως να δοκιμάζει καινούριες γεύσεις και να μην είναι αρνητικό, είναι επιτακτική ανάγκη οι γονείς να συνειδητοποιήσουν πως δεν πρόκειται για μία δυσκολία που μόνο οι ίδιοι αντιμετωπίζουν και πως το δικό τους το παιδί είναι «περίεργο», καθώς οι περισσότερες οικογένειες αντιμετωπίζουν πλέον τέτοιες καταστάσεις. Ωστόσο, δεν πρόκειται για μία εύκολη διαδικασία και χρειάζεται οι γονείς και οι οικείοι του παιδιού να είναι εξοπλισμένοι με αρκετή υπομονή. Οι γονείς πρέπει να καταλάβουν πως έχουν να κάνουν με μικρά παιδιά τα οποία πολλές φορές μπορεί να γκρινιάξουν για κάτι το οποίο δεν σχετίζεται άμεσα με το πιάτο τους, αλλά διαλέγουν εκείνη τη στιγμή για να ξεσπάσουν και να δείξουν την ένταση τους για κάτι το οποίο μπορεί να τους ενόχλησε πρωτύτερα.

Επιπροσθέτως, ένα παιδί το οποίο σηκώνεται από το τραπέζι γιατί θέλει να παίξει, μπορείς να το «ξεγελάσεις» κάνοντας το φαγητό του παιχνίδι! Πολλές είναι πλέον οι ιστοσελίδες στο Internet οι οποίες παρουσιάζουν θρεπτικές τροφές, όπως είναι τα φρούτα και τα λαχανικά, τοποθετημένες σε διάφορα σχήματα και σχέδια μέσα σε πολύχρωμα πιάτα: κάποιες από αυτές σχηματίζουν πρόσωπα, αρκουδάκια, αυτοκινητάκια, κούκλες και σπιτάκια. Ακόμη και να μην τρώει ένα παιδί τη συγκεκριμένη τροφή, σίγουρα ένα τέτοιο πιάτο θα τραβήξει την προσοχή του και θα θέλει να το δοκιμάσει! Δεν πρέπει, επίσης, να ξεχνάμε πόσο σημαντικό είναι να επιβραβεύουμε το παιδί όταν δοκιμάζει καινούριες γεύσεις. Αυτό δε χρειάζεται να γίνει τάζοντάς του σοκολάτες και παγωτά γιατί αργότερα μπορεί να τα χρησιμοποιεί σαν κίνητρο, αλλά δείχνοντας οι γονείς τη χαρά και τον ενθουσιασμό σους σε κάθε ευκαιρία. Σε αυτό το σημείο, οφείλω να τονίσω πως, αν και δεν έχω ακόμη παιδιά η ίδια, θεωρώ ότι το πιο σημαντικό σε μια οικογένεια και αυτό το οποίο μπορεί να επιλύσει οποιαδήποτε δύσκολη κατάσταση είναι η συζήτηση: Είναι ουσιώδες οι γονείς να περνούν χρόνο με τα παιδιά τους και τρώνε μαζί. Ωστόσο, αν κάποιος γονέας παρατηρήσει πως το παιδί του αρνείται πεισματικά να φάει με αποτέλεσμα να κινδυνεύει η υγεία του, είναι καλό να επισκεφτεί αμέσως κάποιον ειδικό παιδοψυχολόγο και ένα διαιτολόγο.

*Για οποιαδήποτε πιθανή απορία και επικοινωνία αφήνετε τα σχόλιά σας από κάτω. Σας ευχαριστώ!