«Γυναίκες» - Κριτική βιβλίου

Μαρίνα Βερλέκη - Αρθρογράφος10-01-2015

Του Τσαρλς Μπουκόφσκι

Από τις δεσπόζουσες μορφές της αμερικάνικης ποίησης και πεζογραφίας, ο Τσαρλς Μπουκόφσκι γεννήθηκε στο Άντερναχ της Γερμανίας το 1920 αλλά σε πολύ μικρή ηλικία βρέθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η γραφή του επηρεάστηκε από την κοινωνική, πολιτιστική και οικονομική ατμόσφαιρα του Λος Άντζελες, όπου μεγάλωσε. Το συγγραφικό του έργο περιγράφει τις ζωές των φτωχών Αμερικανών, την πράξη της γραφής, το αλκοόλ, τις σχέσεις με τις γυναίκες και το μόχθο της εργασίας. Τα γραπτά του Μπουκόφσκι είναι στην συντριπτική τους πλειοψηφία αυτοβιογραφικά και το «Γυναίκες» δεν αποτελεί εξαίρεση. Γράφτηκε το 1978 όταν ο Μπουκόφσκι είχε πλέον καταξιωθεί ως συγγραφέας.

Ήρωας του βιβλίου είναι ο Χένρι Τσινάσκι, το κλασσικό προσωπείο του Μπουκόφσκι, ένας πενηντάρης συγγραφέας που λατρεύει το ποτό και τις γυναίκες, ο οποίος μας περιγράφει τα κωμικοτραγικά του μπλεξίματα με κάθε λογής θηλυκά, στοιχήματα στον ιππόδρομο, ταξίδια σε διάφορα μέρη στην Αμερική για απαγγελίες ποιημάτων και φυσικά ατελείωτες μέρες και νύχτες βυθισμένες στο αλκοόλ. Ο Τσινάσκι παρατηρεί με μικροσκόπιο τις γυναίκες - όλες διαφορετικές μεταξύ τους - τις οποίες δεν φαίνεται να αποφεύγει με τίποτα, αλλά ταυτόχρονα τον κουράζει η συνειδητή ενασχόληση με την ουσία και ό,τι ζει το μετατρέπει σε υλικό για ό,τι γράφει. Η απόλαυση που πηγάζει όμως από τις δραστηριότητές του αυτές είναι μόνο πρόσκαιρη, καθώς η δυστυχία πάντα τον περιμένει στη γωνία.

Το βιβλίο αυτό είναι τόσο μία εξερεύνηση των γυναικείων συντρόφων του ήρωα, όσο και μία ματιά στο σκοτεινό μέρος που βρίσκεται η ψυχή ενός ανθρώπου που έχει διαβρωθεί από τη σφοδρή επιθυμία και την αμαρτία. Υπάρχει μια ισχυρή αίσθηση της έλλειψης της ελπίδας σε όλο το βιβλίο. Ο Τσινάσκι αμφισβητεί την κοινωνική εθιμοτυπία, είναι ανήθικος, αναξιόπιστος και αντιμετωπίζει τις γυναίκες του, όπως αντιμετωπίζει τον εαυτό του: σαν ένα κομμάτι κρέας. Αυτός ο αναχρονιστικός και σκληρός τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζει τις συντρόφους του εύκολα και δικαίως του κολλάει την ταμπέλα του μισογύνη. Το βιβλίο όμως συνεχώς υπενθυμίζει στον αναγνώστη ότι ο ήρωας «μισούσε» με το δικό του τρόπο τις γυναίκες, όπως ακριβώς μισούσε και τους άντρες, όπως και το άτομό του. Αυτή η ωμότητα και χυδαιότητα του Τσινάσκι είναι ο καθρέφτης των πληγών του.

Το μυθιστόρημα, μέσω ενός απλού τρόπου γραφής είναι ένα ευχάριστο ανάγνωσμα, συχνά αστείο, αρκετά προκλητικό και πάντα ειλικρινές (αν και λίγο μονόπλευρα), ακόμα και καυστικό ως προς τον εαυτό του. Αφθονούν οι διάλογοι, οι οποίοι σε κάποιους ίσως φανούν επαναλαμβανόμενοι έως κι ενοχλητικοί, αλλά συνοδευόμενοι από μια συνεχώς αναζωογονητική αυθεντικότητα που δεν συναντάται συχνά στη λογοτεχνία.

Οι θαυμαστές των ποιημάτων του Μπουκόφσκι αλλά και των αναρίθμητων φράσεών του, που τελευταία η μόδα πρόσταξε να κυκλοφορούν σε ολόκληρο το διαδίκτυο, μάλλον θα απογοητευθούν διότι εδώ ο συγγραφέας αναλύει ό,τι δε λέει στα ποιήματά του. Οι «Γυναίκες» είναι ένα βιβλίο που δεν φοβάται να ερευνήσει πίσω από τις μάσκες που φοράμε για να καλύψουν τις πραγματικές επιθυμίες μας, προκειμένου να παίξουμε το ρόλο του καλού και σωστού ανθρώπου. Δεν είμαι σίγουρη αν Τσινάσκι είναι ένας καλός άνθρωπος ή όχι, αλλά είμαι σίγουρη ότι είναι ένας αληθινός άνθρωπος.

Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο.

Καλή ανάγνωση.