Έχουμε ήδη «Πτωχεύσει»

Λάμπρος Κακογεώργος22-07-2015

Η κουβέντα που έχει ξεκινήσει εδώ και αρκετά χρόνια για τις εξελίξεις στην Ελλάδα και το μέλλον το δικό μας και των παιδιών μας, έχει κατά την ταπεινή μου άποψη, κάποια βασικά προβλήματα που την καθιστούν αδιέξοδη και ατελέσφορη. Πρόβλημα 1ο το ότι εστιάζει στα αποτελέσματα αλλά επί της ουσίας ούτε λόγος για τα αίτια. Πρόβλημα 2ο η έμφαση στα οικονομικά και μόνο δεδομένα και η παντελής απουσία αναφοράς σε άλλου είδους προεκτάσεις με την ίδια, βαρύνουσα, σημασία. Πρόβλημα 3ο η προσέγγιση των όποιων θεμάτων μέσα από το πρίσμα της ιδεοληψίας που διέπει τους περισσότερους πολιτικούς αλλά και πολίτες. Πρόβλημα 4ο η έλλειψη παιδείας που καταργεί κάθε βασική αρχή διαλόγου και μας οδηγεί σε «ταμπέλες» και χαρακτηρισμούς απαξιωτικούς για την αντίθετη άποψη και τους εκφραστές της. Πρόβλημα 5ο η ανάγκη που έχει ο Έλληνας άλλοτε ορθά και άλλοτε κινούμενος συνομωσιολογικά, να βρει εχθρούς τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό και να τους επιτεθεί περί δικαίων και αδίκων.

Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά και ας προσπαθήσουμε να ερμηνεύσουμε-όσο η γνώση μας και η κρίση μας μας το επιτρέπουν - τα παραπάνω στοιχεία.

Είναι νομίζω, κοινά αποδεκτό ότι από τη στιγμή που τα μνημόνια έκαναν την έμφανισή τους, η χώρα μας και κυρίως οι πολίτες αυτής, έχουν υποστεί μια άνευ προηγουμένου υποβάθμιση του επιπέδου ζωής. Ανεργία τεράστια, μείωση εισοδημάτων, περιορισμός του κοινωνικού κράτους, είναι μόνο από τα λίγα που κάποιος θα μπορούσε να αναφέρει. Όλοι, κατακρίνουν τα μνημόνια πλην των συνειδητοποιημένων υπερασπιστών της αναγκαιότητάς τους -σεβαστή πρέπει να είναι και αυτή η άποψη- παραβλέποντας όμως ότι τα μνημόνια δεν είναι το αίτιο αλλά το αποτέλεσμα μιας κατάστασης που για πολλά χρόνια προηγήθηκε και μας οδήγησε σε αυτά. Ανεξέλεγκτη χρήση πιστωτικών καρτών με την ψευδαίσθηση ότι δεν δίνουμε λεφτά, τεράστια δάνεια με πεποίθηση ότι κάποιος στα 30 πρέπει να έχει μεζονέτα, πανάκριβο αυτοκίνητο, οικιακή βοηθό, πριν καν καλά-καλά μπει στην παραγωγική διαδικασία. Κάθε σπίτι με 2-3 αυτοκίνητα, διακοποδάνεια και εορτοδάνεια και «βουρ» για Μύκονο και «super paradise». Σε όλα αυτά προσθέστε -κυρίως αυτά- το κομματικό κράτος, τις προσλήψεις των δικών μας παιδιών, κυρίως πράσινων και μπλε, τους εργοπατέρες συνδικαλιστές που ακόμη και σήμερα διεκδικούν και παίρνουν προνόμια ακόμη και επίδομα τυρόπιτας ή κρουασάν και καφέ. Προσθέστε την εγκατάλειψη της υπαίθρου με όνειρο τη ζωή στην πόλη και μια θέση στο δημόσιο που μας οδήγησε στο να εισάγουμε λεμόνια αργεντινής και πατάτες Αιγύπτου, την ίδια στιγμή που από τη δεκαετία του 1980 και μετά η χώρα οδηγείται σε μια απίστευτη αποβιομηχανοποίηση. Θέλετε ονόματα; Nissan στο Βόλο, Πειραϊκή-Πατραϊκή και Pirelli στην Πάτρα, εργοστάσια ζαχάρεως. Μέχρι και αυτοκίνητα φτιάχναμε, τα pony, σε συνεργασία με γαλλική αυτοκινητοβιομηχανία όμως. Πολλές περιπτώσεις ανθρώπων που πήραν συντάξεις και επιδόματα χωρίς να τα δικαιούνται και αδιαφορώντας για το αν τα παιδιά τους και τα εγγόνια τους θα είναι σε θέση να πάρουν σύνταξη. Αγροτικές επιδοτήσεις που έγιναν πολυτελή τζιπ -μέχρι και την κορυφή του Ολύμπου δηλώσαμε ως αγροτεμάχιο- και αγροτικοί συνεταιρισμοί που λειτούργησαν ως «πλυντήριο» ξεπλύματος χρήματος. Μήπως έτσι ήρθαν τα μνημόνια;

Με βάση και όλα τα παραπάνω, σε πρώτη ανάγνωση, η πλειοψηφία θα εστιάσει στα οικονομικά δεδομένα. Εδώ εντοπίζεται το 2ο λοιπόν πρόβλημα. Αυτού του είδους η διαχείριση που ισοπέδωσε κάθε παραγωγική και οικονομική δυνατότητα και μας έσπρωξε στον κλοιό των δανειστών, οφείλεται στο ότι αργά αλλά σταθερά επικράτησε η ανηθικότητα, ο αμοραλισμός, ο αριβισμός, η έλλειψη παιδείας και ευρύτερης κουλτούρας, η αποστροφή σε κάθε τι πιο παραγωγικό και καλύτερο που ο διπλανός μας μπορούσε να κάνει, η φιλοπονία και η λογική της κακώς εννοούμενης ισότητας. Όλα αυτά έγιναν διότι ο Έλληνας άλλοτε εκούσια και άλλοτε ακούσια, ασπάσθηκε αντιλήψεις όπως το «δική μου μάνα πέθανε καμία να μην μείνει», ή «ψόφησε ο δικός μου γάιδαρος, να ψοφήσει και του γείτονα». Άρα, το πρόβλημα δεν είναι μόνο οικονομικό αλλά και ηθικό, κοινωνικό, πνευματικό.

Ένα τέτοιο και τόσο σύνθετο πρόβλημα, δεν μπορεί να λυθεί με τους τρόπους που εμείς σήμερα το προσεγγίζουμε. Αυτό γιατί υπόκεινται στην μονομέρεια της ιδεοληψίας που τους χαρακτηρίζει. Ο Μάρξ -ακούστε σύντροφοι- είχε πει ότι η ιδεολογία είναι ένδυμα, μανδύας που πρέπει να βγάλουμε, να αποτινάξουμε και ότι «το μόνο κριτήριο αξιολόγησης του κινήτρου, είναι το αποτέλεσμα». Εμείς, ακόμη και σήμερα, το αντιλαμβάνεται εύκολα κανείς, παρακολουθώντας συζητήσεις στην τηλεόραση, στο ραδιόφωνο ή και μεταξύ μελών του κοντινού του περιβάλλοντος, συζητάμε με όρους εμφυλιακούς ή μετεμφυλιακούς που παραπέμπουν στις δεκαετίες του 1940, του 1950. Η ιδεολογία μας, όποια και αν είναι αυτή, είναι η μόνη «καθαρή», η μόνη σωστή, η μόνη που μπορεί να αποτελέσει πανάκεια για κάθε πρόβλημα.

Η ιδεοληψία μας λοιπόν, μαζί με την αναμφισβήτητη έλλειψη παιδείας, μας οδηγούν στο να μην γνωρίζουμε ή να μην τηρούμε τους πλέον βασικούς κανόνες διαλόγου. Δεν ακούμε, μόνο μιλάμε, δεν αποδεχόμαστε, μόνο απορρίπτουμε και βέβαια, πάνω απ’ όλα βάζουμε ταμπέλες. Ελληναράδες και προδότες, αριστεροαναρχικοί και γερμανοτσολιάδες. Καλοί και κακοί Έλληνες κατακλύζουν τα social media και δημιουργούν έναν απαράδεκτο και ανώφελο διχασμό. Αυτό που απομένει είναι να ανοίξουν ξανά τα γαλάζια, τα πράσινα, τα κόκκινα καφενεία και να δώσουμε ραντεβού στα γουναράδικα ή στο Γράμμο και στο Βίτσι για να «κλείσουμε» λογαριασμούς.

Σε όλο αυτό το εκρηκτικό κοκτέιλ, προσθέστε και την «ανάγκη» μας, να βρούμε εχθρούς. Πάντα την είχε αυτή την ανάγκη ο Έλληνας αλλά σήμερα, νεφελίμ, γερμανοί, ινδιάνοι, λάπωνες, Φιλανδοί και εγώ δεν ξέρω τι άλλο έχουν πάρει τη θέση τους στο πάνθεον των εχθρών αυτού του τόπου. Είμαι ο τελευταίος που θα αρνηθεί τον επικίνδυνο και μειωτικό ρόλο γεμάτο παρεμβάσεις, των παραγόντων του εξωτερικού. Όμως, εγώ είμαι ένας απλός πολίτης και άνθρωπος. Δεν ασκώ εξουσία ούτε διαχειρίζομαι την εξωτερική και όχι, μόνο πολιτική. Από αυτούς που το κάνουν -διαχρονικά μάλλον αποτυχημένα- έχω την αξίωση και όλοι μας πρέπει να την έχουμε, πέρα από μύθους, πέρα από στερεότυπα, πέρα από συμφέροντα, να δώσουν στην Ελλάδα τη θέση που της αρμόζει στον ευρωπαϊκό και παγκόσμιο χάρτη. Αυτό δεν μπορεί να γίνει με βαρείς χαρακτηρισμούς και με διάκριση των ευρωπαίων σε καλούς και κακούς τη στιγμή που απ’ όλους ζητάμε την ίδια βοήθεια και μάλιστα τη ζητάμε συνεχώς από το 1821 και μετά διότι ποτέ δεν μπορέσαμε να διαχειριστούμε σοβαρά τα του οίκου μας. Οι ευθύνες των ξένων είναι μεγάλες και δεδομένες όμως διέπονται από κάτι που εμείς σκόπιμα συχνά, αγνοούμε, τον ρεαλισμό.

Κλείνοντας και με βάση όλα τα παραπάνω ας μου επιτραπεί να διαπιστώσω τα εξής. Δεν ξέρω αν η χώρα τα καταφέρει οικονομικά -εκτιμώ ότι αργά ή γρήγορα θα «σκάσει»-, δεν ξέρω αν είναι η δραχμή ή το ευρώ το καλύτερο νόμισμα, ξέρω ότι σε όλους τις άλλες παραμέτρους που μας οδήγησαν εδώ απαιτείται άμεση και ριζική, ουσιαστική αλλαγή. Διαφορετικά ας εγκαταλείψουμε κάθε είδους προσπάθεια διότι έχουμε ήδη «πτωχεύσει».