Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη των Φυλετικών Διακρίσεων

Γράφει η Ελεάννα Μάνεση 21-03-2021

Η νεολαία στέκεται ενάντια στον ρατσισμό
Η «Νεολαία που στέκεται ενάντια στον ρατσισμό» είναι το θέμα του 2021 για την Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη των Φυλετικών Διακρίσεων. Το κοινό προσελκύετε μέσω του #FightRacism ενώ στόχος είναι η προώθηση μιας παγκόσμιας κουλτούρας ανοχής, ισότητας και καταπολέμησης των διακρίσεων και καλεί τον καθένα μας να σταθεί ενάντια στις φυλετικές προκαταλήψεις και τις μισαλλοδοξίες.
Οι νέοι έδειξαν μαζικά την υποστήριξή τους στις πορείες Black Lives Matter 2020 οι οποίες προσέλκυσαν εκατομμύρια διαδηλωτές παγκοσμίως που συγκεντρώθηκαν για να διαμαρτυρηθούν ενάντια στη φυλετική αδικία. Μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα οι νέοι κάλεσαν τους συνομηλίκους τους να μιλήσουν και να υπερασπιστούν τα ίσα δικαιώματα όλων.
Ο ακτιβισμός τους ήταν ακόμη πιο αξιοσημείωτος στο πλαίσιο της πανδημίας COVID-19 εξαιτίας της οποίας υπήρχαν περιορισμοί στις δημόσιες συγκεντρώσεις σε πολλές χώρες. Καθώς ο ιός άρχισε να εξαπλώνεται στις αρχές του 2020, εξαπολύθηκε ταυτόχρονα μια παράλληλη πανδημία - του μίσους, της βίας και του φόβου εναντίον ορισμένων εθνικοτήτων και μειονοτήτων. Γρήγορα κατέστη σαφές ότι οι έντονες ανισότητες, μερικές φορές ριζωμένες στον ρατσισμό, είχαν υποβάλει τις μειονότητες σε σημαντικά υψηλότερο κίνδυνο μόλυνσης και θανάτου.
Ο COVID-19 έχει επηρεάσει σημαντικά τους νέους, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προέρχονται από μειονότητες. Πολλοί αντιμετωπίζουν τώρα μια αύξηση των φυλετικών διακρίσεων όπως μεταξύ άλλων σοβαρές διαταραχές στην εκπαίδευσή τους. Υπάρχουν μειωμένες προοπτικές απασχόλησης και περιορισμένη ικανότητα συμμετοχής στη δημόσια ζωή καταστάσεις που εμποδίζουν την ατομική και κοινωνική τους ενδυνάμωση.

Υπόβαθρο
Η Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη των Φυλετικών Διακρίσεων γίνεται κάθε χρόνο την ημέρα που η αστυνομία στο Sharpeville της Νότιας Αφρικής πυροβόλησε και σκότωσε 69 άτομα σε μια ειρηνική διαδήλωση κατά του νόμου του απαρτχάιντ το 1960.
Το 1979 η Γενική Συνέλευση υιοθέτησε ένα πρόγραμμα δραστηριοτήτων για να υλοποιηθούν κατά το δεύτερο μισό της δεκαετίας για την καταπολέμηση του ρατσισμού και των φυλετικών διακρίσεων. Με την ευκαιρία αυτή, η Γενική Συνέλευση αποφάσισε ότι μια εβδομάδα αλληλεγγύης με τους λαούς που αγωνίζονται κατά του ρατσισμού και των φυλετικών διακρίσεων, που αρχίζει στις 21 Μαρτίου, θα διοργανώνεται ετησίως σε όλα τα κράτη.
Έκτοτε, το σύστημα του απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική σταμάτησε να υφίστανται. Οι ρατσιστικοί νόμοι και οι πρακτικές έχουν καταργηθεί σε πολλές χώρες και έχει δημιουργηθεί ένα διεθνές πλαίσιο για την καταπολέμηση του ρατσισμού, καθοδηγούμενο από τη Διεθνή Σύμβαση για την Εξάλειψη των Φυλετικών Διακρίσεων. Η Σύμβαση πλησιάζει τώρα σε παγκόσμια επικύρωση, ωστόσο, σε όλες τις περιοχές, πάρα πολλά άτομα, κοινότητες και μειονότητες υποφέρουν από την αδικία και το στίγμα που φέρνει ο ρατσισμός.

Αρχή της ισότητας
Η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών επαναλαμβάνει ότι όλα τα ανθρώπινα όντα γεννιούνται ελεύθερα και ίσα στην αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα και έχουν τη δυνατότητα να συμβάλλουν εποικοδομητικά στην ανάπτυξη και την ευημερία των κοινωνιών τους. Στο πιο πρόσφατο ψήφισμά της, η Γενική Συνέλευση τόνισε επίσης ότι κάθε δόγμα φυλετικής ανωτερότητας είναι επιστημονικά ψευδές, ηθικά καταδικαστέο, κοινωνικά άδικο και επικίνδυνο και πρέπει να απορριφθεί, μαζί με θεωρίες που επιχειρούν να προσδιορίσουν την ύπαρξη ξεχωριστών ανθρώπινων φυλών.
Τα Ηνωμένα Έθνη ασχολούνται με αυτό το ζήτημα από τότε που ιδρύθηκαν και η απαγόρευση των φυλετικών διακρίσεων κατοχυρώνεται σε όλα τα βασικά διεθνή μέσα για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Επιβάλλει υποχρεώσεις στα κράτη και τους αναθέτει την εξάλειψη των διακρίσεων στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα. Η αρχή της ισότητας απαιτεί επίσης από τα κράτη να λάβουν ειδικά μέτρα για την εξάλειψη των συνθηκών που προκαλούν ή συμβάλλουν στη διαιώνιση των φυλετικών διακρίσεων.

Σημαντικές συναντήσεις και εκδηλώσεις των Ηνωμένων Εθνών
Τον Σεπτέμβριο του 2021, η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών θα συγκεντρώσει παγκόσμιους ηγέτες για μια μονοήμερη συνάντηση στη Νέα Υόρκη προκειμένου να σηματοδοτήσει την εικοστή επέτειο της υιοθέτησης της Διακήρυξης και του Προγράμματος Δράσης του Ντάρμπαν με θέμα “Reparations, racial justice and equality for People of African Descent".
Το 2001, η Παγκόσμια Διάσκεψη κατά του Ρατσισμού δημιούργησε το πιο αυθεντικό και ολοκληρωμένο πρόγραμμα για την καταπολέμηση του ρατσισμού, των φυλετικών διακρίσεων, της ξενοφοβίας και της σχετικής μισαλλοδοξίας: the Durban Declaration and Programme of Action (DDPA). Τον Απρίλιο του 2009, το Durban Review Conference εξέτασε την παγκόσμια πρόοδο που σημειώθηκε στην αντιμετώπιση του ρατσισμού και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι απομένουν πολλά ακόμη να υλοποιηθούν. Αναμφίβολα, το μεγαλύτερο επίτευγμα του συνεδρίου ήταν η ανανεωμένη διεθνής δέσμευση για την ατζέντα κατά του ρατσισμού.
Τον Σεπτέμβριο του 2011, η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών πραγματοποίησε μια μονοήμερη συνάντηση υψηλού επιπέδου στη Νέα Υόρκη για τον εορτασμό της 10ης επετείου από την έγκριση της DDPA. Εκεί, οι παγκόσμιοι ηγέτες υιοθέτησαν μια πολιτική δήλωση που διακηρύσσει την «ισχυρή αποφασιστικότητά τους να κάνουν τον αγώνα κατά του ρατσισμού, των φυλετικών διακρίσεων, της ξενοφοβίας και της σχετικής μισαλλοδοξίας, και την προστασία των θυμάτων αυτών, υψηλή προτεραιότητα για τις χώρες τους».
Στις 23 Δεκεμβρίου 2013, η Γενική Συνέλευση κήρυξε τη Διεθνή Δεκαετία για τους ανθρώπους αφρικανικής καταγωγής που ξεκίνησε την 1η Ιανουαρίου 2015 και θα λήξει στις 31 Δεκεμβρίου 2024, με θέμα «Άνθρωποι αφρικανικής καταγωγής: αναγνώριση, δικαιοσύνη και ανάπτυξη».