Όταν οι γυναίκες διαπρέπουν

Ζαχαρένια Οικονομίδη11-05-2018

Γυναίκες δυναμικές, πρωτοπόρες, έξυπνες, ανατρεπτικές που άλλαξαν την ιστορία. Άφησαν την σφραγίδα τους στον τομέα της επιστήμης, της τεχνολογίας, της πολιτικής και της τέχνης. Πόσα γνωρίζουμε γι’ αυτές;

Ιωάννα Στεφανόπολι- Η πρώτη γυναίκα στο πανεπιστήμιο

Ήταν κόρη του μεγάλου γάλλου εκδότη της γαλλόφωνης εφημερίδας “Messenger d’ Athenes”, Αντωνίου Στεφανόπολι. Σε ηλικία 10 ετών διακρίθηκε για τις σχολικές της επιδόσεις στο Παρθεναγωγείο της Αικατερίνης Λασκαρίδη. Συγκεκριμένα, το 1889 έλαβε τον υψηλότερο βαθμό στις απολυτήριες εξετάσεις του γυμνασίου.

Μεγάλο επίτευγμά της ήταν η εισαγωγή της στο Πανεπιστήμιο Αθηνών το 1890, σε ηλικία 15 ετών. Κατόρθωσε να εισαχθεί στη Φιλοσοφική σχολή Αθηνών παρά τις αντιρρήσεις της Θεολογικής σχολής και μετά την υποστήριξη του υπουργείου παιδείας. Παρά τη μεγάλη της επιτυχία διέκοψε τις σπουδές της στο πανεπιστήμιο Αθηνών και συνέχισε την ακαδημαική της πορεία στο Παρίσι.

Η δημοσιογραφική της καριέρα ήταν λαμπρή. Προσπάθησε να επηρεάσει την κοινή γνώμη και έγραψε μια σειρά άρθρων για να ενημερώσει το ευρωπαικό κοινό για την Ιταλική κατοχή των Δωδεκαννήσων. Το 1913 ο Ελευθέριος Βενιζέλος και ο Λάμπρος Κορομηλάς της ανέθεσαν τη διεύθυνση του Αθηναικού πρακτορείου ειδήσεων. Σημαντική ήταν η συμβολή της στην σύνταξη της συνθήκης των Σεβρών. Ο Βενιζέλος είχε αναφέρει χαρακτηριστικά για την Ιωάννα Στεφανόπολι: «Η Ελλάδα θα είχε ωφεληθεί πολύ αν διέθετε μερικούς άντρες σαν αυτήν».

Τιμήθηκε με το βραβείο της Λεγεώνας της Τιμής από τη Γαλλική Κυβέρνηση το 1951.

Ελένη Σκούρα- Η πρώτη γυναίκα βουλευτής

Γεννήθηκε στον Βόλο το 1896 όπου τελείωσε το γυμνάσιο. Το 1950 έλαβε το πτυχίο της Νομικής και εργάστηκε στο πλευρό του συζύγου της, Δημητρίου Σκούρα. Κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού πολέμου ανέπτυξε θαυμαστή πατριωτική και αγωνιστική δράση ως πρόεδρος τη « Στέγης της Φαλαγγιτίσης» και της «Φανέλας του Στρατιώτου». Συνελήφθη το 1942 από γερμανούς κατακτητές φυλακίστηκε και υπέστη βασανιστήρια μαζί με τον αδερφό και τον σύζυγό της.

Στην πολιτική ζωή του τόπου εμφανίζεται το 1953 υποψήφια με το κόμμα του Παπάγου. Εκλέχτηκε με ποσοστό 33,62 % στην Θεσσαλονίκη. Ήταν μια δραστήρια και μάχιμη γυναίκα. Αγόρευε με μεγάλη ευφράδεια και έφερνε τροπολογίες στην Βουλή. Η μεγαλύτερη τροπολογία της ήταν αυτή που αφορούσε τους Χωροφύλακες. Σύμφωνα με παλαιότερο νόμο δεν παντρεύονταν αν δεν συμπλήρωναν το 45ο έτος της ηλικίας τους. Με την τροπολογία ζητούσε την κατάργηση της παράλογης διάταξης, την οποία δέχτηκε χωρίς δεύτερη σκέψη ο υπουργός Εσωτερικών, Παυσανίας Λυκουρέζος. Με την κατάργηση της διάταξης θεωρήθηκε ευεργέτης των Χωροφυλάκων.

Απεβίωσε σε βαθύ γήρας 4 Φεβρουαρίου το 1991 στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ της Θεσσαλονίκης. Ο δήμος του Βόλου την τίμησε στήνοντας την προτομή της το 2007.

Τιμήθηκε με το Στρατιωτικό Μετάλλιο Εξαίρετων πράξεων.

(Ελένη Σκούρα)

Καλλιρρόη Παρρέν –Η πρώτη γυναίκα φεμινίστρια

Είναι μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες του ελληνικού φεμινιστικού κινήματος. Επάξια διεκδικεί τον τίτλο της πρώτης ελληνίδας δημοσιογράφου και εκδότριας. Γεννήθηκε το 1861 στο Ρέθυμνο και ήταν κόρη του Στυλιανού Σιγανού, προέδρου της επιτροπής Κρητών προσφύγων.

Αποφοίτησε με άριστα από το Αρσάκειο το 1878 απ’ όπου έλαβε το πτυχίο της δασκάλας και στη συνέχεια διετέλεσε διευθύντρια του ελληνικού παρθεναγωγείου στην Οδησσό.

Παντρεύτηκε τον Ιωάννη Παρρέν, δημοσιογράφο από την Κωνσταντινούπολη και ιδρυτή του Αθηναικού Πρακτορείου Ειδήσεων. Το 1887 αποφάσισε να εκδώσει την εφημερίδα «Εφημερίς των Κυριών», η οποία την καθιέρωσε ως την πρώτη ελληνίδα δημοσιογράφο. Το 1892 η εφημερίδα πούλησε 5000 αντίτυπα σε εξωτερικό και εσωτερικό.

Ξεχώρισε για το πλούσιο συγγραφικό της έργο. Κάποια από τα έργα της ήταν τα εξής: «Η Ιστορία της γυναίκας» - 3 τόμοι (1889), «Η Χειραφετημένη» (1915), «Το Νέον Συμβόλαιον» (1901), αλλά και το έργο «Η Νέα γυναίκα», το οποίο παίχτηκε από την Κοτοπούλη το 1907. Τα μυθιστορήματα και θεατρικά έργα είχαν ως βασικό θέμα πάντα τη θέση της γυναίκας στα τότε κοινωνικά προβλήματα.

Σημαντικά επιτεύγματά της ήταν η ίδρυση της «Σχολής της Κυριακής των Απόρων Γυναικών και Κορασίδων» το 1890, του «Ασύλου της Αγίας Αικατερίνης» το 1895 αλλά και της «Ένωσις Ελληνίδων». Ακούραστη πάντα πάλευε για την πνευματική, πολιτική ισοτιμία και χειραφέτηση των γυναικών, καθώς και για το δικαίωμα ψήφου τους. Η Παρρέν ήταν η πρώτη που κίνησε το θέμα της παραχώρησης δικαιώματος ψήφου στις γυναίκες, ήδη από τη δεκαετία του 1890, που όμως καμία κυβέρνηση δεν αποδέχτηκε, ούτε του Βενιζέλου, ούτε του Παπαναστασίου, μέχρι που κατέληξε να γίνει πραγματικότητα μετά από 70 χρόνια.

Απεβίωσε 15 Γενάρη του 1940 από εγκεφαλικό επεισόδιο.

Τιμήθηκε με τον «Χρυσό Σταυρό του Τάγματος» του Γεωργίου Β' αλλά και από την Ελληνική Δημοκρατία με τα αποκαλυπτήρια της προτομής της στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών, στις 6 Ιουνίου 1992.

(Καλλιρρόη Παρρέν)

Αμαλία Φλέμινγκ - Η Επιστήμων

Η Αμαλία Φλέμινγκ (Αμαλία Κουτσουρή-Βουρέκα) γεννήθηκε στις 28 Ιουνίου το 1912 στην Κωνσταντινούπολη και υπήρξε σύζυγος του νομπελίστα Αλεξάντερ Φλέμινγκ και κόρη του γνωστού δερματολόγου, Χαριλάου Κουτσούρη. Σπούδασε στο πανεπιστήμιο Αθηνών απ’ όπου αναγορεύτηκε επίσημη διδάκτωρ αλλά συνέχισε τις σπουδές της στο Παρίσι.

Ανέπτυξε πλούσια πατριωτική δράση κατα τη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής αλλά και κατά της δικτατορίας. Τον Αύγουστο του 1971 κατηγορήθηκε αλλά και διώχθηκε το δικτατορικό καθεστώς διότι θεωρήθηκε υπαίτια για την απόδραση του Αλέκου Παναγούλη. Η κοινή γνώμη αντέδρασε έντονα για την δίωξή της, γι’ αυτό το λόγο το καθεστώς την άφησε ελεύθερη αλλά της αφαίρεσε την ελληνική ιθαγένεια. Εξελέγη βουλευτής Επικρατείας το 1977 και βουλευτής Ά Αθηνών το 1981 αλλά και το 1985 με το Π.Α.Σ.Ο.Κ.

Απεβίωσε στις 26 Φεβρουαρίου του 1986 και δυστυχώς δεν πρόλαβε να θαυμάσει τη δημιουργία του ιδρύματος της Βασικής Βιοϊατρικής Έρευνας, Αλέξανδρος Φλέμινγκ, ένα κέντρο έρευνας από τα καλύτερα του κόσμου. Διετέλεσε πρόεδρος του Σ.Ε.Ε (Συνδέσμου Ελλήνων Επιστημόνων). Ανέπτυξε δραστηριότητα για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τα δικαιώματα των γυναικών και την ειρήνη: Διεθνής Αμνηστία (πρώτη πρόεδρος του ελληνικού τμήματος), Δημοκρατική Μέριμνα, Ένωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Επιτροπή για τον Επαναπατρισμό των Πολιτικών Προσφύγων, Επιτροπή για την απελευθέρωση του Τουρκικού λαού και την Δημοκρατία.

Το 1965 τιμήθηκε με παράσημο Ευποιΐας

Η πρωτοπόρος παιδαγωγός

Η ιταλίδα παιδαγωγός που άλλαξε την κουλτούρα της εκπαίδευσης. Κόρη του Αλεσάντρο Μοντεσσορι υπαλλήλου στο υπουργείο οικονομικών και της Ρενίλντε Στοπάνι. Αποφοίτησε από το δημοτικό σχολείο το 1883 και γράφτηκε στο Τεχνικό σχολείο «Μικελάντζελο» απ’ όπου έμαθε ιστορία, γεωγραφία, λατινικά, ιταλικά, μαθηματικά και λογιστικά. Το 1886 γίνεται δεκτή στο Τεχνικό σχολείο «Λεονάρντο Ντα Βίντσι» απ’ όπου συνεχίζει την εκπαίδευσή της για να εισαχθεί το 1893 στην Ιατρική σχολή. Το 1896 έχει πλέον ειδικευτεί στον τομέα της παιδιατρικής και της ψυχιατρικής.

Επινόησε το μοντεσσοριανό παιδαγωγικό σύστημα, γνωστό και ως «μοντεσσοριανή μέθοδος», πρωτοπόρα για την εποχή του και εξακολουθεί να εφαρμόζεται και σήμερα σε αρκετά σχολεία, τα επονομαζόμενα «μοντεσσοριανά» ή «μοντεσσοριανές σχολές».

Ασχολήθηκε με την έρευνα των συμπτωμάτων των νέων με νοητική υστέρηση. Υποστήριζε ότι: "Η δράση θα μπορούσε να «ξεκλειδώσει» την αντιληπτική τους ικανότητα". Το 1907 είναι μια σημαντική χρονιά για εκείνη, καθώς ίδρυσε στη λαική συνοικία της Ρώμης το «Σπίτι των παιδιών» (Casa dei bambini), στο οποίο εφαρμόζει την Μοντεσσοριανή μέθοδο εκπαίδευσης σε φτωχά παιδιά. Ο ειδικός τρόπος διδασκαλίας στο σπίτι αυτό είναι η διδασκαλία των θεωρητικών και θετικών επιστημών μέσω των αισθήσεων.

Στην Περούντζια το 1909 εκδίδεται το βιβλίο της με τίτλο «Η μέθοδος της επιστημονικής παιδαγωγικής», το οποίο έγινε ανάρπαστο σε Αμερική, Ολλανδία και Ισπανία. Το 1929 ιδρύεται ο Διεθνής οργανισμός Μοντεσσόρι και το 1934 εξορίζεται απο το καθεστώς του Μουσολίνι.

Απεβίωσε το 1949 στην Ολλανδία και συνέχισε το έργο της ο γιος της, Μάριο.

(Μαρία-Θέκλα- Αρτεμισία- Μοντεσσόρι)

Αμέλια Έρχαρτ – Η πρώτη γυναίκα πιλότος

Κανείς δεν πίστευε ότι ένα αγοροκόριτσο που περνούσε τις ώρες της σκαρφαλώνοντας στα δέντρα, κυνηγώντας σκίουρους και συλλέγοντας ακρίδες θα γράψει ιστορία ώς η πρώτη γυναίκα πιλότος. Σημαντική ήταν η συμβολή της στην κατάργηση της ανδροκρατίας στον τομέα της αεροπορίας. Γεννήθηκε στις 24 Ιουλίου 1897 στο Άτκινσον του Κάνσας. Ήταν κόρη του δικηγόρου Σάμιουελ Έρχαρτ και της Αμέλια Ότις, κόρης δικαστικού της περιοχής.

Εργάστηκε ως στρατιωτικός νοσοκόμος στον Καναδά κατά τη διάρκεια του Ά Παγκοσμίου πολέμου, αλλά το 1919 αποφασίζει να αφοσιωθεί στην Ιατρική, κάτι το οποίο μετάνιωσε στη συνέχεια. Συνειδητοποίησε την αγάπη της για την αεροπορία και τις πτήσεις όταν στις 28 Δεκεμβρίου το 1920 επισκέπτεται με τον πατέρα της ένα αεροδρόμιο στο Λονγκ Μπιτς. Αποφασίζει ν’ αρχίσει μαθήματα για να γίνει πιλότος 3 Ιανουαρίου το 1921 και αγοράζει ένα μεταχειρισμένο διπλάνο. Στις 22 Οκτωβρίου του 1922 πετά σε ύψος 14.000 πόδια.

Στις 7-8 Ιουνίου του 1928 πετά έπειτα από την παρότρυνση του Τζορτζ Πάτναμ πετάει μαζί του ως συνεπιβάτης πάνω από τον Ατλαντικό Ωκεανό. Ήταν υπεύθυνη του ημερολογίου πτήσης και έτσι πήρε τον τίτλο της 1ης γυναίκας που πέταξε πάνω από τον Ατλαντικό. Στις 11 Ιανουαρίου το 1935 πέταξε πρώτη φορά γυναίκα από τη Χαβάη στην Καλιφόρνια. Το τελευταίο της ταξίδι ήταν την 1 η Ιουνίου του 1937, στο οποίο επιχείρησε να κάνει τον γύρο του κόσμου με συνεπιβάτη τον Φρεντ Νούναν. Το αεροπλάνο εξαφανίστηκε κοντά στον κεντρικό Ειρηνικό Ωκεανό. Κηρύχθηκε αγνοούμενη 2 Ιουλίου το 1939 και θανούσα στις 5 Ιανουαρίου το 1939.

Το 1939 ο σύζυγός της εξέδωσε τη βιογραφία της με τίτλο «Soaring Wings»

(Αμέλια Έρχαρτ)

Γυναίκες με ιδέες και θάρρος, πρωτοπόροι στους τομείς τους, που αψήφισαν τον συντηρητισμό και τους περιορισμούς της εποχής τους και διεκδίκησαν τη θέση που ήθελαν οι ίδιες να αποκτήσουν στην κοινωνία, χωρίς να αρκεστούν στη θέση που τους είχε φυλάξει εκ των προτέρων η κοινωνία. Τιμήθηκαν, αγαπήθηκαν, κέρδισαν τον θαυμασμό από όλον τον κόσμο. Σίγουρα χρωστάμε πολλά σε αυτές αλλά και σε άλλες αξιόλογες προσωπικότητες, τις οποίες δεν ανέφερα χάριν συντομίας. Αποτελούν πρότυπα για τις γυναίκες όλων των εποχών.

Ηλεκτρονική Βιβλιογραφία

wikipedia.
www.sansimera.gr
www.mixanitouxronou.gr