Η Εκπαίδευση Ενηλίκων στις Φυλακές

Μαρία Π. Βουβούση26-04-2018

Όλα τα ευνομούμενα κράτη έχουν καθήκον, βάσει της νομοθεσίας, αλλά και των κανόνων της, να περιφρουρούν τα δικαιώματα των ανθρώπων που έχουν τιμωρηθεί με ποινή εγκλεισμού. Δυστυχώς, σε σωφρονιστικά καταστήματα δεν υπάρχει πάντοτε προστασία και υπεράσπιση βασικών δικαιωμάτων των κρατουμένων, όπως η ελευθερία στην επικοινωνία και η εκπαίδευση.

Έρευνες που έχουν γίνει στις φυλακές, δείχνουν ότι μεγάλο μέρος των κρατουμένων έχουν χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, αρκετοί από αυτούς παρουσιάζουν μαθησιακές δυσκολίες, οι οποίες δεν είχαν ποτέ διαγνωστεί κατά τη φοίτησή τους στο σχολείο. Επιπλέον, πολλοί δεν είχαν σταθερή εργασία και αντιμετώπιζαν σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Η εκπαίδευση στη φυλακή, λοιπόν, στοχεύει στη διασύνδεση των εγκλείστων με την εκπαιδευτική διαδικασία. Στόχος η δημιουργική κάλυψη του περιορισμένου ελεύθερου χρόνου τους, για την ενδυνάμωση των υπαρχουσών δεξιοτήτων και την απόκτηση νέων, ώστε να διευκολυνθούν στην εύρεση εργασίας μετά την αποφυλάκιση, με τελικό σκοπό τη μείωση της εγκληματικότητας.

Στην Ελλάδα, ωστόσο, τα τελευταία χρόνια γίνονται σοβαρές προσπάθειες για την παροχή εκπαίδευσης σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, όπως οι φυλακισμένοι που στερούνται την ελευθερία τους. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα, σύμφωνα με τις απόψεις των ειδικών, περιορίζουν τον κίνδυνο της επανεμπλοκής των φυλακισμένων στην εγκληματικότητα, μειώνουν σημαντικά τις έκνομες βιαιότητες και παράλληλα συμβάλλουν σημαντικά στον ανθρωπιστικό χαρακτήρα της φυλακής.

Για να είναι η εκπαίδευση στη φυλακή ουσιαστική θα πρέπει να μη βασίζεται μόνο στις εφήμερες ανάγκες των φυλακισμένων, αλλά και να είναι σωστή η μαθησιακή διαδικασία, και να παρέχεται η δυνατότητα συμμετοχής όλων ανεξαιρέτως των φυλακισμένων. Απαραιτήτως πρέπει να αντιμετωπιστούν οι υπάρχουσες δυσκολίες.

Η εξέλιξη της εκπαιδευτικής διαδικασίας στηρίζεται στην ελευθερία και στην χώρα μας οι προσπάθειες που έχουν γίνει ως τώρα υπήρξαν επιτυχείς. Παρόλα αυτά απαιτείται να γίνουν αλλαγές για τη βελτίωση του παρεχόμενου επιπέδου εκπαίδευσης ώστε να προκύψουν καλύτερα και επωφελή αποτελέσματα. Η παροχή εκπαίδευσης στους κρατούμενους και η σύνδεσή τους με την κοινωνία αποτελεί χρέος κάθε κράτους. Άλλωστε, κανένα πρόγραμμα σωφρονιστικής πολιτικής δεν μπορεί να είναι επιτυχημένο χωρίς την επιμόρφωση, την κατάρτιση και την εκπαίδευση των φυλακισμένων..

Μαρία Π. Βουβούση – Φιλόλογος, Msc: Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Τουρισμού και Πολιτισμού, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Msc: Eπιστήμες της Εκπαίδευσης και της Διά Βίου Μάθησης, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.