Ελληνοτουρκικά

Λάμπρος Κακογεώργος22-04-2018

Το φετινό Πάσχα, δυστυχώς για μια ακόμη φορά, σημαδεύτηκε από μια ανείπωτη τραγωδία. Λίγες μόνο μέρες μετά την Ανάσταση του Θεανθρώπου, ένας νεαρός Έλληνας πιλότος και πατέρας 2 παιδιών, χάθηκε για πάντα στα νερά του Αιγαίου κατά την εκτέλεση του καθήκοντος βυθίζοντας τους οικείους του σε μόνιμο πένθος, σε συνεχή και ατελείωτο Γολγοθά.

Το κείμενο αυτό, σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί νεκρολογία αλλά ούτε και προσπάθεια προσέγγισης των αιτίων της τραγωδίας. Δυστυχώς, σε αυτά αναλώνονται τις τελευταίες μέρες, ειδήμονες και μη, με τρόπο που συχνά προσβάλει την μνήμη του παλικαριού αλλά και τόσων άλλων που έφυγαν με τρόπο τραγικό και άδικο. Το κείμενο δεν είναι τίποτα άλλο από μια προσπάθεια προσέγγισης των Ελληνοτουρκικών ζητημάτων από έναν απλό, μέσο, καθημερινό πολίτη.

Η απώλεια του Έλληνα αεροπόρου, δεν αποτελεί την πρώτη και φοβάμαι ούτε την τελευταία -δυστυχώς- στο πλαίσιο των εντάσεων και των σκαμπανεβασμάτων που διέπουν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις εδώ και πολλά χρόνια. Η πρώτη αντίδραση όλων μας, πολύ λογικό και ανθρώπινο, είναι αντίδραση που έχει απολύτως συναισθηματική χροιά. Οι κακοί Τούρκοι που μας πολεμούν, που θέλουν το Αιγαίο, που... που... που... Το αεροπλάνο το έριξαν... το χτύπησαν... το....

Δεν ξέρω αν οι Τούρκοι είναι καλοί ή κακοί ούτε μπορούμε και πρέπει να κινηθούμε με τέτοιου είδους λογικές στην αντιμετώπιση θεμάτων εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας. Οι στερεοτυπικές προσεγγίσεις ζημιώνουν κατά κανόνα αυτόν που προσεγγίζει τα θέματά του μέσω αυτών. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι πρώτα απ΄όλα, προσέγγιση των δεδομένων που καλώς ή κακώς ισχύουν στην ιδιαίτερη αυτή σχέση μεταξύ κρατών και λαών.

Δεδομένο αποτελεί ότι η Τουρκία -γεωγραφικά- ήταν και θα παραμείνει γειτονική μας χώρα. Άρα, πρέπει να μάθουμε να ζούμε με αυτή, να συνυπάρχουμε όπως με τους σεισμούς για παράδειγμα. Δεδομένο αποτελεί ότι η Τουρκία πολύ δύσκολα θα αποτελέσει χώρα φίλη και σύμμαχο για την Ελλάδα (αυτό δε σημαίνει βέβαια ότι πρέπει σώνει και καλά να είμαστε και εχθροί). Δεδομένο αποτελεί ότι αυτά που χωρίζουν τις 2 χώρες είναι πολλά και δεν είναι εύκολο να ξεπεραστούν. Δεδομένο αποτελεί ότι η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας είναι γνωστή, συγκεκριμένη και δεν αλλάζει κάθε φορά που αλλάζει χέρια η εξουσία (ακούει κάποιος εκπρόσωπος του πολιτικού κόσμου της χώρας μας). Δεδομένο αποτελεί ότι ο Ερντογάν διέψευσε κάθε προσδοκία για βελτίωση των Ελληνοτουρκικών σχέσεων αποδεικνυόμενος εξαιρετικά επικίνδυνος τόσο για την Ελλάδα όσο και για τους Τούρκους. Δεδομένο επίσης, δυστυχώς, αποτελεί ότι η Ελλάδα κάτω και από τις ιδιαίτερες συνθήκες που βιώνει, έχει λιγοστά περιθώρια αντίδρασης και αδυναμία συντήρησης πολλών ανοικτών μετώπων.

Σε όλα αυτά τα δεδομένα δυστυχώς έχουμε να πλανάται στην ατμόσφαιρα ένα βασικό ερώτημα το οποίο συνοδεύεται από πλήθος ερωτημάτων σχετικά με τις δυνατότητες αλλά και τις ενέργειες της Ελληνικής πλευράς. Ποιά είναι η εξωτερική πολιτική που η Ελλάδα ασκεί, ποιά είναι η φιλοσοφία της, ποιοί οι άξονές της και ποιοί οι στόχοι της. Και βέβαια, δεν μπορεί και δεν πρέπει να θεωρηθεί εξωτερική πολιτική η κοινότυπη και αυτονόητη διατύπωση ότι η Ελλάδα δεν επιθυμεί τον πόλεμο αλλά δεν είναι διατεθειμένη να παραχωρήσει σπιθαμή γης.

Είναι εξωτερική πολιτική το ευχαριστώ στους Αμερικανούς μετά την κρίση στα Ίμια και ενώ παρακαλούσαμε το στρατηγό άνεμο να πάρει τη σημαία για να βγούμε από τη δύσκολη θέση. Είναι εξωτερική πολιτική οι κουμπαριές με τον Ερντογάν και τα ζειμπέκικα για βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Είναι εξωτερική πολιτική οι δηλώσεις ότι καλός Τούρκος είναι ο νεκρός Τούρκος από εκείνους που αποκάλεσαν τους ήρωες πιλότους μας όπως ο νεκρός σμηναγός, αντιπαραγωγικούς. Είναι εξωτερική πολιτική η εμφάνιση του Έλληνα Υπουργού Εθνικής Άμυνας με παραλλαγή ως νέος στρατηλάτης, την ίδια στιγμή που ψέγουμε και ειρωνευόμαστε τον Ερντογάν για αυτό. Είναι εξωτερική πολιτική η αδυναμία του πολιτικού κόσμου να διαμορφώσει κοινή στάση στα εθνικά ζητήματα και η μοναδική ευκολία με την οποία κατηγοριοποιούμαστε σε πατριώτες και προδότες. Είναι εξωτερική πολιτική η κλήση του Ερντογάν στην Ελλάδα και η παροχή βήματος σε μια περίοδο απομονωτισμού από όλο τον κόσμο.

Εάν η εξωτερική μας πολιτική δεν είναι προϊόν συμφωνίας και σύμπραξης όλων των πολιτικών δυνάμεων, εάν η εξωτερική πολιτική δεν απαλλαγεί από τα στερεότυπα των κακών Τούρκων, εάν η εξωτερική πολιτική δεν κινηθεί στους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου (άραγε γιατί δεν πάμε στο Διεθνές Δικαστήριο), εάν η εξωτερική πολιτική δεν πάψει να διέπεται από μύθους για τη βοήθεια από το ξανθό γένος και το Ελλάς-Σερβία-Ρωσία-Ορθοδοξί(περίεργο γιατί ο Πούτιν πουλά όπλα στον Ερντογάν), εάν δεν κατασταλάξουμε που ανήκουμε (σε Δύση ή Ανατολή), εάν συνεχίσουμε να επιζητούμε την επίλυση του Σκοπιανού με συλλαλητήρια και δεν κλείσουμε μέτωπα με άλλες γειτονικές χώρες, εάν δεν επενδύσουμε στην οικονομία και στην επιχειρηματικότητα στο εσωτερικό της χώρας αλλά και σε γειτονικές, κάτι που μπορεί να αποτελέσει συγκριτικό πλεονέκτημα, τότε φοβάμαι πως θα χάσουμε πολλά ακόμη παλικάρια σαν τον ήρωα σμηναγό.