Ο καλός δάσκαλος

Γράφει η Αικατερίνη Γκρίτζαλη-Γιαννίκου Φιλόλογος 29-01-2018

Όλοι οι δάσκαλοι έχουν ένα σχέδιο στο μυαλό τους, ένα όνειρο, μια ιδέα για το πώς πρέπει να είναι ή το πώς θέλουν ή θα ήθελαν να είναι ως εκπαιδευτικοί, αλλά κυρίως πώς οφείλουν να στέκονται ως άτομα απέναντι στους μαθητές τους.

Ο καθένας μας κάνει τις δικές του σκέψεις, ακολουθεί τον δικό του προγραμματισμό στην εκπαιδευτική διαδικασία, καθώς μόνο εμείς οι ίδιοι γνωρίζουμε σε βάθος τα παιδιά μας, το επίπεδο της τάξης μας, τις αντοχές και τις δυνατότητες των μαθητών μας.

Παρά τις ατελείωτες μελέτες, τα αναρίθμητα βιβλία, τις εργασίες και ώρες που αφιερώσαμε για την εκμάθηση της Παιδαγωγικής, τα σεμινάρια, τις εξετάσεις και πρακτικές που όλοι μας περάσαμε για να στηρίξουμε τη διδασκαλία μας στην τάξη, τίποτα και κανείς, τελικά, δεν μπορεί να σε προετοιμάσει για την κάθε φορά που αναλαμβάνοντας μια καινούρια τάξη στην αρχή της σχολικής χρονιάς, στέκεσαι σχεδόν ’’γυμνός’’ απέναντι στους μαθητές σου. Νέοι άνθρωποι, νέες προσωπικότητες, καινούριοι και ιδιαίτεροι χαρακτήρες, νέες δυνάμεις, μεταφράζονται σε εμάς ως νέες μέθοδοι και εξεύρεση τρόπων ομαλής προσαρμογής της διδασκαλίας μας.

Πώς μπορώ να είμαι ένας καλός δάσκαλος; Να ανταποκρίνομαι στο έργο μου και ταυτόχρονα να νιώθω πλήρης; Να νιώθω ότι έχω δείξει τον καλύτερό μου εαυτό και να με αγαπούν τα παιδιά;

Πάνω απ’ όλα οφείλεις να αφήσεις να φανεί η ανθρώπινη πλευρά σου. Αφήνεις να αναπνεύσει ο γελαστός και όχι ο μίζερος άνθρωπος. Εκείνος που παρά το ότι και αυτός ασκεί ένα επάγγελμα, ωστόσο έρχεται σε επαφή με τις παιδικές ψυχές και σε υποχρεώνει να αφήνεις στο σπίτι σου τα οικογενειακά προβλήματα και τις οικονομικές υποχρεώσεις, ώστε να φροντίσεις το παιδί που σου έχουν εμπιστευτεί οι γονείς. Η διδασκαλία που ευνοεί και παρακινεί το γέλιο και το χαμόγελο στην τάξη είτε μέσα από δραστηριότητες είτε μέσα από συμπεριφορές, βοηθά να πετύχει η εκπαιδευτική διαδικασία τους στόχους της.

Καλό θα ήταν να θυμόμαστε πως η μάθηση ξεκινά από την αυτο-εκτίμηση και αυτο-αυτοαποδοχή. Ένας δάσκαλος δεν σταματά ποτέ να αναμετριέται με τον εαυτό του. Να ζει στο παρόν του, να επιμορφώνεται, να προβληματίζεται και να αγωνίζεται να φανεί αντάξιος όχι μόνο των δικών του προσδοκιών, αλλά και των μαθητών και των οικογενειών τους. Και να κατανοήσεις, οτι πέρα από την αυτοπεποίθηση, που οφείλεις να έχεις στη διάρκεια της διδασκαλίας, και η οποία πηγάζει κυρίως από την επιστημονική κατάρτιση και τις γνώσεις που κατέχεις επι του αντικειμένου σου, η ζωή μέσα στην τάξη, ως ενήλικας που αντιμετωπίζει καθημερινά τα παιδιά, δεν περνά, αν η διδασκαλία δεν πραγματώνεται με χαρά, αν δεν αφιερώνεις σε αυτή το ταλέντο και το μεράκι σου και αν τελικώς, δεν αγαπάς αυτό που κάνεις.

Ως άνθρωπος, ο εκπαιδευτικός πρέπει να ζει. Να συναναστρέφεται τους άλλους και να μην απομονώνεται στη μοναξιά των βιβλίων, να πλουτίζει με εμπειρίες, να ταξιδεύει, να αφουγκράζεται την εποχή του και να επιλέγει την επικοινωνία, ώστε να μην ασκεί την διδασκαλία ως καταναγκασμό αλλά ως μία ευχάριστη εμπειρία και μέρος της ζωής του. Ένας έμπειρος δάσκαλος έχει σφαιρική εικόνα των καταστάσεων και φροντίζει να καλλιεργεί ένα σχολικό περιβάλλον που ευνοεί τον υγιή τρόπο ζωής και σκέψης και όχι μόνο τον προγραμματισμό του μέλλοντος. Φροντίζει για την υιοθέτηση εναλλακτικών τρόπων μάθησης, βάζει την τεχνολογία στη ζωή του (καθώς πλέον οι περισσότεροι μαθητές την χρησιμοποιούν στη μελέτη τους), διοργανώνει projects που υποστηρίζουν την κατανόηση του μαθήματος και ενισχύουν την συνεργασία μεταξύ των παιδιών, επιδιώκει τις επισκέψεις σε μουσεία ή ιστορικά μέρη, εφαρμόζει την βιωματική μάθηση και πολλά άλλα που ως εκπαιδευτικοί του καιρού μας γνωρίζουμε ότι θα μπορούσαν να διευκολύνουν το έργο μας. Τίποτα δεν είναι απροσπέλαστο ως προς την εφαρμογή του. Για κάποια παιδιά ή καταστάσεις ή παραδόσεις μαθημάτων, χρειάζεται μόνο ο παραπάνω προσωπικός μας χρόνος, ιδίως όταν αποσκοπεί στην κατάκτηση ενός ιερού σκοπού και γίνεται με κίνητρο την αγάπη και το μεράκι μας.

Κάποτε είπε ο Κομφούκιος: "Ο μέτριος δάσκαλος μιλάει. Ο καλός δάσκαλος εξηγεί. Ο εξαιρετικός δάσκαλος δείχνει. Ο μεγάλος δάσκαλος εμπνέει."

Το πόσο καλοί δάσκαλοι είμαστε και το πόσο άριστοι μπορούμε να γίνουμε, μετριέται μόνο με τα δεδομένα και σταθμά μας, τους στόχους, τις δυνάμεις μας και τις απαιτήσεις που εμείς οι ίδιοι έχουμε από τον εαυτό μας αλλά και από το ίδιο μας το επάγγελμα. Μετριέται πάνω απ’ όλα από τη συμμετοχή των μαθητών μας στη τάξη, αλλά και από τα χαμόγελα και τη θερμή αγκαλιά τους. Όταν στέκεσαι σε μια τάξη να διδάξεις, σου δίνεται η ευκαιρία να αλλάξεις τον κόσμο. Το να επιλέξεις να είσαι ένας μέτριος, ένας καλός ή ένας άριστος δάσκαλός, αυτό είναι η πορεία που καθορίζεις εσύ ο ίδιος. Όμως, η ιστορία έχει δείξει, πως τους καλούς δασκάλους, αυτούς που τελικά κατόρθωσαν να προσεγγίσουν τις παιδικές ψυχές, τους θυμόμαστε και τους μνημονεύουμε σε κάθε ευκαιρία της ζωής μας.

---

Γράφει η Αικατερίνη Γκρίτζαλη-Γιαννίκου Φιλόλογος
Η Κατερίνα έχει αποφοιτήσει από το Ιστορικό Τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Παν/μίου Αθήνας. Διαθέτει πολύχρονη προυπηρεσία ως διδάσκουσα των φιλολογικών μαθημάτων και της Ελληνικής ως ξένης γλώσσας, σε σχολεία της Ελλάδας και των Η.Π.Α. ...