Το μπαούλο της ιστορίας

Συντάκτης: Μάκης Τρύφωνος23-10-2017

Ζεις σε μια εποχή που παλεύεις, με νύχια και με δόντια, να κρατηθείς στην επιφάνεια. Παλεύεις να να μην πνιγείς στα κύματα μιας εποχής σάπιας που έχει πνίξει όσα γνωρίζαμε ως σήμερα. Στην διάρκεια αυτή της τρικυμίας, δεν αρκεί το ένστικτο της επιβίωσης και ψάχνεις για μια σανίδα σωτηρίας να σε κρατήσει ακόμα λίγο. Στην αγωνιώδη αναζήτησή σου βρίσκεις το μόνο που μπορεί να σου σταθεί, το μπαούλο της ιστορίας.

Ένα μπαούλο βαρύ και φτιαγμένο από τα πιο δυνατά υλικά με περιεχόμενο που φτάνει τόσο μακρυά, που το μυαλό σου δεν μπορεί να φανταστεί. Μια ιστορία μακραίωνη που τα σπέρματά της ζουν ακόμα, τόσο σε γραπτή όσο και σε παραστατική μορφή. Η όψη του μπαούλου, και μόνο, σου δημιουργεί την βεβαιότητα της σωτηρίας. Μια βεβαιότητα που φτάνει στα όρια της ύβρεως. Αυτό που ξεχνάς, όμως είναι πως στην φυσική εξέλιξη των πραγμάτων την ύβρι ακολουθεί πάντοτε η νέμεσις και η τίσις.

Πριν ακόμα βρεθείς με την σχεδία σου, σαν Οδυσσέας, να πολεμάς τα Ποσειδώνια κύματα, δεν ήσουν ικανός να αξιοποιήσεις τον θησαυρό που περιέχει το μπαούλο. Θεωρείς τον εαυτό σου ανάξιο να το ανοίξει και, απλά, παίρνεις μια δόξα δανεική για να επιβεβαιώσεις την ύπαρξή σου. Απλά ακουμπάς το μπαούλο και αυτή η επιδερμική επαφή σού δίνει την ψευδαίσθηση της ανωτερότητας. Μια ανωτερότητα ίσης με αυτή του ποντικιού απέναντι στην γάτα, που φτάνει στα όρια της γελοιότητας.

Τόσα χρόνια σε τρικυμία, επτά θαρρώ πως είναι, που είσαι αγκαλιά με το μπαούλο και δεν λέει να κοπάσει η ριμάδα! Τόσο καιρό θαλασσοδαρμένος και δεν λες να ανοίξεις το μπαούλο. Προτιμάς να ζεις την λήθη, και με άγνοια να προσπαθείς να φανταστείς το περιεχόμενο του, που θα σου δώσει την δύναμη να σωθείς. Με φαντασίες και υποθέσεις, όμως δεν προχωράει τούτος ο κόσμος, δεν γράφεται η ιστορία με παθητικότητα. Η σωτηρία και η ιστορία έχουν ανάγκη πράξεις και γνώση.

Στο βαθύ υποσυνείδητο αντιλαμβάνεσαι ότι τίποτα από τα δύο δεν σε χαρακτηρίζουν, μηδέ οι πράξεις μηδέ κι οι γνώσεις. Σηκώνεις σκόνη με θρύλους και κρύβεις την μεγάλη εικόνα της αλήθειας. Προτιμάς να ζεις με Χίμαιρες που δεν βλέπεις, παρά να τις σκοτώσεις και να ζεις ελεύθερος. Η μόνη σου πράξη είναι να φτύνεις λόγια χωρίς ουσία που επιβεβαιώνουν το πόσο ανάξιος είσαι να κατέχεις το μπαούλο. Βγάζεις φωνήματα ανωτερότητας χωρίς να ξέρεις γιατί θεωρείς τον εαυτό σου ανώτερο, κοκορεύεσαι χωρίς να ξέρεις τον λόγο, μιλάς για κτήμα σου χωρίς να έχεις κοπιάσει να αποκτήσεις.

Το μπαούλο, όμως, είναι βαρύ και επιπλέει και ταξιδεύει χιλιάδες χρόνια. Με κάθε γενιά που περνά ο πλούτος του αυξάνει, το βάρος του μεγαλώνει κι όμως αυτό δεν βυθίζεται επιπλέει αγέρωχο συνεχίζοντας το ταξίδι του στο άπειρο. Το περιεχόμενο του μιλά για άξιους και άξιες, για θρύλους, για πολιτισμό, για ειρήνη, για δημοκρατία, για πόλεμο, για διαμάχες, για σκέψεις, για..., για..., για... Πάει καιρός που δεν αυξήθηκε ο πλούτος του...

Φοβάσαι να αναρωτηθείς γιατί δεν μπορείς να ανοίξεις το μπαούλο (πόσο ειρωνικό είναι να έχεις μια σανίδα σωτηρίας σε τρικυμία και να μην μπορείς να την χρησιμοποιήσεις;). Φοβάσαι να δεις πως το μπαούλο φτύνει, με λέξεις, τα φωνήματα που ξεστομίζεις πίσω στο πρόσωπό σου, γιατί το μπαούλο σου δείχνει τις Χίμαιρες πίσω από την ομίχλη. Σου αποκαλύπτει το άσχημο πρόσωπό σου, σου παρουσιάζει το πόσο δειλός είσαι να κρύβεσαι πίσω από βαρύγδουπες – βλακώδεις δηλώσεις και βίαιες πράξεις. Είναι το κουτί της Πανδώρας της δειλίας σου, η νέμεσις για την ύβρι της εξίσωσης του ψευτο-πατριωτισμού και της μετριότητας σου με το λαμπρό περιεχόμενο του μπαούλου. Το μπαούλο σου δείχνει τα λάθη, τις κακοτοπιές που προκαλεί η άγνοια, είναι η γνώση του παρελθόντος για την κατανόηση του παρόντος και τον σχεδιασμό του μέλλοντος. Το περιεχόμενο είναι τα βήματα μπροστά κι όχι η επιστροφή στο παρελθόν. Είναι κληρονομιά συνέχειας και εξέλιξης, μια πορεία δυναμική κι εσύ ως γνήσιο τέκνο ημιμάθειας την βαλτώνεις, την κρατάς στατική.

Η ανωτερότητα, που τόσο ηδονικά κοκορεύεσαι, δεν βασίζεται σε θέματα καταγωγής και ιστορικού χρόνου. Την ανωτερότητα την βρίσκεις στον σεβασμό του διαφορετικού, της μη-ταυτότητάς σου. Η συνύπαρξη και η ίση ανταλλαγή απόψεων σε κάνει ανώτερο, σου δίνει βήμα να ακουστείς και να ακούσεις, να βελτιωθείς, σου παρέχει την δυνατότητα να σπάσεις τα στενά γεωγραφικά και πνευματικά σου όρια και να γίνεις απαραίτητο κομμάτι ενός ευρύτερου ιστορικού συνόλου. Το μπαούλο βάρυνε από την συνύπαρξη, την ανταλλαγή και τον διάλογο με το σύγχρονο, την νοηματοδότηση του αγνώστου και την υπέρβαση του ως τότε ανυπέρβλητου. Η νοσταλγία φαντασμάτων του παρελθόντος, και πόσο μάλλον η παρερμηνεία τους, το μόνο που προσφέρει είναι να αγριεύει την τρικυμία και να δυσκολεύει την επιβίωση.

Αλίμονο, όμως, όταν αξιωθείς να ανοίξεις το μπαούλο, και γίνεις κοινωνός του περιεχομένου του, αν πιστέψεις, έστω και για λίγο, στην ανωτερότητά σου. Πάλι θα παγιδευτείς στην ύβρι, τη νέμεση και την τίσι. Ο θησαυρός του μπαούλου της ιστορίας δεν μετατρέπει την ανθρώπινη ύλη σου σε θεϊκή. Δεν θεωρείσαι γνώστης των πάντων και το λάθος επιτρέπεται. Επιβάλλεται, όμως, να το αναγνωρίσεις και να κολυμπήσεις στην στεριά και όχι να υπερεκτιμήσεις την αξιοσύνη σου σε αλάθητο. Η γνώση από μόνη της δεν δίνει σωτηρία. Η σωτηρία και η ιστορία έχουν ανάγκη πράξεις και γνώση...