Στρες: ο αόρατος εχθρός

Οικονομίδη Θεοδώρα - Ψυχολόγος07-02-2015

Οι λέξεις «στρες» και «άγχος» υπάρχουν στο λεξιλόγιο όλων μας –και τα τελευταία χρόνια τις αναφέρουμε όλο και συχνότερα. Γιατροί και ψυχολόγοι μας προειδοποιούν ότι το έντονο, μακροχρόνιο στρες έχει σοβαρές επιπτώσεις στη σωματική και τη ψυχική μας υγεία.

Υπάρχει απλά για να μας βασανίζει; Η αλήθεια είναι ότι το στρες μας είναι χρήσιμο. Βασίζεται σε ένα πανέξυπνο μηχανισμό που διαθέτει το σώμα μας, που περιλαμβάνει διάφορες, πολύπλοκες δράσεις (ενεργοποίηση του νευρικού συστήματος, έκκριση ορμονών και νευροδιαβιβαστών). Ο μηχανισμός του στρες είναι απαραίτητος για την επιβίωση μας: δίχως στρες, δε θα μπορούσαμε ποτέ να κινητοποιήσουμε το σώμα και το νου μας. Κι όμως, αυτός ο τόσο χρήσιμος μηχανισμός, μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις, εάν ενεργοποιείται μακροχρόνια.

Που μπορεί να οδηγήσει το χρόνιο στρες; Η συνεχής ενεργοποίηση του συστήματος του στρες μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στο σώμα, το συναίσθημα, το τρόπο σκέψης μας, και τη συμπεριφορά μας. Έτσι, όταν έχουμε χρόνιο στρες, διάφορα νοσήματα κάνουν την εμφάνιση τους (όπως τα καρδιαγγειακά, τα αυτοάνοσα, και τα ψυχικά νοσήματα). Η μνήμη κι η προσοχή μας χειροτερεύουν, ενώ σπεύδουμε να ανακουφιστούμε με λιπαρά, γλυκά φαγητά, ή με ένα τσιγάρο, ξεκινώντας ή εντείνοντας ανθυγιεινές συμπεριφορές.

Μπορώ να το αποφύγω; Πολλοί είναι οι παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν μια τέτοια κατάσταση χρόνιου στρες: από μικρά, συνηθισμένα γεγονότα (όπως ο συνωστισμός στο μετρό, ή οι αρνητικές σκέψεις), μέχρι μεγάλα, σημαντικά γεγονότα (όπως ένα ατύχημα). Έτσι, η καθημερινότητα μας είναι γεμάτη από παράγοντες που μπορούν να μας στρεσάρουν.
Αφού λοιπόν δεν γίνεται να αποφύγουμε το στρες, μας μένει μια μόνο λύση: να το διαχειριστούμε έξυπνα! Υπάρχουν πολλές τεχνικές που μειώνουν το στρες. Οι μέθοδοι αυτές μπορούν να χωριστούν σε δύο κατηγορίες: τεχνικές που στοχεύουν στη χαλάρωση κυρίως μέσα από σωματικές δράσεις (όπως η προοδευτική μυϊκή χαλάρωση), και τεχνικές που χρησιμοποιούν περισσότερο τη σκέψη και το συναίσθημα (όπως ο καθοδηγούμενος οραματισμός).

Είναι η διαχείριση του στρες κατάλληλη για εμένα; Οι τεχνικές που μειώνουν το στρες είναι χρήσιμες σε όλους μας. Βοηθούν τους υγιείς να θωρακίσουν περεταίρω την ψυχοσωματική υγεία τους, ενώ όσοι παρουσιάζουν ήδη προβλήματα σχετιζόμενα με το στρες, μπορούν να ανακουφιστούν από τα συμπτώματα τους. Άλλωστε, όλοι θα συμφωνήσουμε ότι η πρόληψη είναι καλύτερη από τη θεραπεία. Έτσι, η κατάλληλη στιγμή να ξεκινήσετε κάποια τεχνική διαχείρισης του στρες, είναι πριν ασθενήσετε από αυτό!

Ένας ειδικός κατάλληλα εκπαιδευμένος στη διαχείριση του στρες μπορεί σας δείξει διάφορες τεχνικές, ώστε να επιλέξετε αυτή που σας ταιριάζει καλύτερα με βάση τις προσωπικές σας ανάγκες. Αυτές οι τεχνικές είναι απλές κι εύκολες, και μπορούν να εφαρμοστούν όπου κι όποτε επιθυμείτε να νιώσετε βαθιά χαλάρωση. Έτσι, αρκούν μία ή δύο επισκέψεις σε έναν ειδικό, για να δημιουργήσετε το προσωπικό σας «οπλοστάσιο» απέναντι στο στρες!